کمبود سفارش، چالش اصلی کشتی‌سازان ایرانی
تین نیوز | طراحی کشتی ازجمله موضوعاتی است که ایران به‌تازگی توانسته در آن گام بگذارد.
با اینکه دستیابی به این نقطه از دانش موضوع بسیار مهمی تلقی می‌شود اما کمبود سفارش ساخت و طولانی بودن زمان طراحی ازجمله مشکلاتی است که باعث شده دستیابی به دانش طراحی، حاشیه‌نشین صنایع دریایی کشور شود.
برخی کارشناسان معتقدند دلیل توجیه‌پذیر نبودن طراحی کشتی در ایران کمبود سفارش ساخت است. اگر سفارش ساخت کشتی در ایران افزایش یابد دیگر نیازی نیست که تمام کشتی‌ها را طراحی کرد بلکه می‌توان در ساخت و طراحی کشتی از طرح‌هایی که در گذشته از آنها استفاده شده کمک گرفت.
پیمان مسعودزاده، رییس کمیته کشتی‌سازی انجمن مهندسان دریایی درباره وضعیت طراحی کشتی در ایران به صمت گفت: در کشور تمام زیرساخت‌های مورد نیاز ساخت کشتی آماده است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه ایران برای طراحی و تامین تجهیزات به دیگر کشورها نیازمند است، توضیح داد: اینکه ایران در این دو زمینه نیازمند دیگر کشورهاست به معنی ناتوانی در طراحی کشتی‌های بزرگ نیست. اکنون حوضچه‌هایی در ایران وجود دارد که با هدف آزمایش مدل‌های کشتی ساخته شده و ایران به این نقطه نیز در زمینه طراحی دست یافته است.
رییس کمیته کشتی‌سازی در انجمن مهندسان دریایی با بیان اینکه امکان آزمایش مدل اکنون در کشور وجود دارد، توضیح داد: این در حالی است که آزمایش مدل در گذشته در دیگر کشورها انجام می‌شد و ایران اکنون توانسته این حوضچه‌ها را نیز در کشور ایجاد کند.
مسعودزاده افزود: با این حال مشکلی که وجود دارد این است که هنوز در داخل کشور طراحی انجام نمی‌شود. دلیل اصلی این موضوع اقتصادی نبودن طراحی در ایران است. با اینکه ایران می‌تواند شناورهای بزرگ طراحی کند اما زمانی که این طراحی در کشور انجام شود و فقط یک یا ۲ مدل از آن ساخته شود، طبیعی است که طراحی توجیه اقتصادی خود را از دست می‌دهد.
این کارشناس با بیان اینکه هزینه‌ها و زمانی که طراحی کشتی لازم دارد زیاد است، گفت: این موضوع، ویژه بدنه شناور نیست و برای موتور و دیگر قطعات حیاتی شناورها نیز وجود دارد. اگر ایران بتواند سفارش ساخت کشتی را افزایش دهد آنگاه طراحی موتور، بدنه و دیگر قطعات مورد نیاز شناورهای بزرگ نیز صرفه اقتصادی پیدا می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه باید در نظر گرفت ممکن است در بعضی از بخش‌ها ایران هنوز وابسته به دیگر کشورها باشد، اظهار کرد: به طور کلی اگر تولید در داخل کشور رونق یابد ضریب بومی‌سازی در زمینه‌های مهندسی، طراحی و ساخت نیز افزایش می‌یابد.
مسعودزاده با تاکید بر اینکه مهم‌ترین عامل در توسعه صنایع دریایی رونق تولید است، گفت: ایران در سال‌های گذشته پیشرفت بسیاری در صنایع دریایی داشته و در صورتی که تقاضا برای خدمات و تولیدات این صنعت افزایش یابد، پیشرفت ایران در صنایع دریایی به چشم خواهد آمد.
مسعودزاده با بیان اینکه کشتی‌سازان ایرانی در این زمینه هر چند که تجربه‌های کمی داشتند اما به لحاظ کیفیت ساخت موفق عمل کرده‌اند، توضیح داد: برای تولید و ساخت صادرات‌محور می‌توان بازارهای زیادی را تعریف و با برنامه‌ریزی روی آنها سرمایه‌گذاری کرد.
وی با اشاره به اینکه صنایع دریایی منحصر به کشورهایی نیست که دریا داشته باشند، تصریح کرد: برخی کشورها نیاز به کشتی‌های رودخانه‌رو دارند و این یکی از بکرترین بازارهایی است که ایران می‌تواند به‌دست آورد.
مسعودزاده با بیان اینکه ونزوئلا، سوریه، عراق، عمان و کشورهای امریکای جنوبی ازجمله کشورهایی هستند که ایران می‌تواند در صنایع دریایی آنها وارد شود، گفت: برای همکاری با این کشورها می‌توان اکنون اقداماتی انجام داد و برای این کار نیازی به افزایش سطح صنایع دریایی در کشور وجود ندارد و با همین سطحی که صنایع دریایی اکنون در کشور ما دارد می‌توان برای این کشورها کشتی ساخت.
رییس کمیته کشتی‌سازی در انجمن مهندسان دریایی، طراحی، تامین تجهیزات، ساخت و خدمات پس از فروش را ۴ قسمتی برشمرد که صنایع دریایی را تشکیل می‌دهند.
این کارشناس صنایع دریایی با اشاره به اینکه ساخت کشتی در استان‌های ساحلی میزان بیکاری را تا حد بسیاری می‌تواند کاهش دهد، گفت: در این ۴مرحله بیشترین میزان اشتغالزایی برای ساخت کشتی است. در صورتی که ایران بتواند این بخش را با فعالیت بیشتری پیش ببرد، سطح اشتغالزایی بسیار پیشرفت خواهد داشت.
اکبر فلاحتی، عضو انجمن مهندسان دریایی نیز درباره وضعیت صنایع دریایی در کشور گفت: با اینکه در صنعت کشتی‌سازی و صنایع دریایی ایران پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته اما در سال‌های گذشته متاسفانه به این صنعت آن‌طور که باید و شاید نپرداخته‌اند و حمایت‌های لازم از آن نشده است. وی افزود: ایران در زمینه بسترهای لازم برای ساخت کشتی‌ها مشکلی ندارد و خوشبختانه سخت‌افزارهایی که برای ساخت کشتی لازم است در ایران فراهم شده اما هنوز مشکلاتی در این زمینه وجود دارد.
یکی از بزرگترین ضعف‌های صنایع دریایی و کشتی‌سازی در ایران تامین مالی و تسهیلات است. این کارشناس صنایع دریایی با اشاره به اینکه ایران تاکنون کشتی‌های بزرگ تجاری و نفتکش ساخته است، توضیح داد: با اینکه ایران در زمینه ساخت کشتی‌های بزرگ تجربه‌های مناسبی داشته اما هنوز در زمان ساخت نیز مشکلاتی وجود دارد.
فلاحتی با بیان اینکه هزینه ساخت کشتی در ایران نسبت به برخی کشورها بالاست، توضیح داد: برخی کشورها ازجمله چین اکنون می‌توانند با هزینه بسیار کمتر از ایران کشتی‌های مشابه را بسازند اما نباید فراموش کرد این پیشرفت در کشور چین به مرور زمان حاصل شده است.
وی با اشاره به اینکه کشتی‌سازی چین از حمایت‌های دولتی بسیاری بهره برده است، بیان کرد: در صنایع دریایی زیرمجموعه‌های بسیاری دخیل هستند و همه باید کمک کنند تا این صنعت در کشور به پیشرفت مناسبی برسد که براساس آن بتوان تولیدات صنایع دریایی را رقابت‌پذیر کرد.
این کارشناس صنایع دریایی با اشاره به اینکه در ایران چندین سال زمان لازم بود تا قوانین مورد نیاز در صنعت به تصویب برسد، گفت: با این حال هنوز هم بانک‌ها صنایع دریایی را به درستی نشناخته‌اند. بانک‌ها در ایران هنوز شناور را به عنوان وثیقه قبول ندارند و این موضوع برای صنایع دریایی و پیشرفت آن اهمیت بسیاری دارد.
فلاحتی با بیان اینکه صنایع دریایی ایران اکنون در زمینه بیمه و بانک دچار مشکل هستند، توضیح داد: پیشرفتی که در صنایع دریایی و ساخت کشتی‌های بزرگ اکنون حاصل شده با وجود تمام این مشکلات است و در صورتی که این مشکلات برطرف شوند، طبیعی است سرعت رشد این صنعت نیز افزایش یابد.
این عضو انجمن مهندسان دریایی با اشاره به اینکه شرکت‌های کشتی‌سازی ایران در زمینه ساخت محصولات فراساحل نیز توانسته‌اند دستاوردهای مناسبی داشته باشند، گفت: سکوی دریایی ایران –البرز اکنون به‌وسیله یکی از واحدهای صنایع دریایی ایران ساخته شده که می‌توان از آب‌های شمال کشور با استفاده از آن سکو، نفت را استیصال کرد.
وی با اشاره به اینکه اکنون ایران در طراحی نیز مشکلی ندارد، گفت: این در حالی است در سال‌های گذشته ایران در زمینه طراحی کشتی‌های بزرگ با مشکلاتی روبه‌رو بوده اما اکنون با استفاده از توان مهندسان داخلی می‌توان کشتی‌های بزرگ را نیز طراحی کرد اما با زمانی بیش از آنکه مورد نیاز است.
