◄ 3گزینه برای پاسخ به شکایت ایران در «ایکائو» برای مشکل سوخت‌گیری هواپیماها
نماینده اسبق ایران در ایکائو عنوان کرد: به هر میزان نماینده کشوری در ایکائو فعال‌تر و در جلسات قوی‌تر حضور پیدا کند و از سوی دیگر اطلاعاتش به موضوعات موجود تخصصی‌تر باشد طبیعتاً نفوذ آن نماینده می‌تواند اثرگذارتر باشد
چندی پیش بود که سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد که موضوع عدم سوخت رسانی به شرکت های هواپیمایی ایرانی در برخی فرودگاه های بین المللی به دبیر کل و رئیس شورای ایکائو منعکس شده است. در راستای این موضوع بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران صنعت هوانوردی انتقاد داشتند که درحال حاضر نقش نماینده ایران در ایکائو در راستای دفاع از حقوق ایران در مجامع بین المللی هوانوردی چیست و چرا اقداماتی که در این رابطه انجام می گیرد به صورت شفاف و روشن اعلام نمی شود.
علیرضا منظری، نماینده اسبق ایران در ایکائو با تشریح نقش نماینده هر کشور در ایکائو توضیح داد: «ایران به عنوان یکی از کشورهای کنوانسیون شیکاگو عضو سازمان ایکائو است. سازمان ایکائو یک سازمان بین المللی تخصصی در رابطه با مسائل تخصصی هواپیمایی است که به صورت روزمره مسائل صنعت هواپیمایی در جهان را موردبررسی قرار می دهد به همین دلیل یکسری ارکان دارد که در آنجا فعال هستند و به صورت مستمر جلسات کارشناسی و تخصصی را برگزاری می کنند.
منظری بیان کرد که شورای ایکائو یکی از ارکان مهم این سازمان است که در سال سه اجلاس سه تا چهار ماهه دارد که عموماً کار این شورا بررسی موضوعات تخصصی هواپیمایی، استانداردها و توصیه هایی که برای کشورها انجام می گیرد که بعداً به ضمایم کنوانسیون شیکاگو تبدیل می شود. او ادامه می دهد که در کنوانسیون شیکاگو پیش بینی شده که باید اعضای شورای ایکائو از بین کشورهای عضو ایکائو تعیین شوند که بر اساس آن هر دو سال یک بار در مجمع عمومی این عضوها تعیین و نماینده های این کشورها مستقر می شوند و در جلسات شرکت می کنند.
این کارشناس در تکمیل سخنان خود تصریح می کند که سایر کشورهای عضو ایکائو که عضو شورا نیستند، در ایکائو یک نماینده دارند که رابط بین کشور مربوطه با سازمان ایکائو است. کشورهایی که این رابط را منصوب می کنند برخی دفاتر آنها در سفارتخانه آن کشور و برخی نیز در خود مقر سازمان ایکائو مستقر هستند که ایران نیز جزء این کشورها است.
معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص وظایف نماینده هر کشوری در سازمان ایکائو توضیح داد: «نماینده هر کشوری در ایکائو در جلسات کمیسیون هوانوردی شورا شرکت می کند و مطالبی که در آنجا موردبررسی قرار می گیرد را به صورت گزارش به سازمان هواپیمایی کشوری منعکس می کند که سازمان هواپیمایی بر اساس آن به یک جمع بندی می رسد که آیا استانداردها و جمع بندی هایی که ایکائو تعیین کرده درست است یا نسبت به آن نظر مخالفی دارد. هر اظهارنظر مخالفی که سازمان هواپیمایی کشوری داشت آن را به عنوان نظر رسمی کشور ایران به ایکائو منعکس می کند تا موردتوجه و بررسی قرار بگیرد.»
این تحلیلگر صنعت هوایی به یکی دیگر از وظایف نماینده هر کشوری در ایکائو اشاره کرد و گفت: «جلسات کمیته های متخصص و عمومی سالانه در ایکائو تشکیل می شود که درواقع نماینده باید بستر حضور نمایندگان و کارشناسانی که متخصص هستند را در این جلسات مهیا کند.» طبق گفته او، از سوی دیگر یکی از مهم ترین وظایف هر نماینده این است که موضوعات مهم صنعت هوایی در کشور را که لازم است به سازمان ایکائو منعکس شود، مطرح کند تا در کمیسیون هوانوردی و شورای ایکائو موردبحث قرار بگیرد. منظری بیان می کند: «با توجه به اینکه نماینده هر کشوری در ایکائو با سایر نمایندگان کشورهای دیگر در ارتباط است از موضوعات بین المللی هوانوردی در جهان بسیار زودتر مطلع می شود از همین رو نماینده باید موضوعاتی مهم را به سازمان هواپیمایی کشوری و یا کارشناسان داخل کشور منعکس کند.»
این کارشناس هوایی با تأکید بر اینکه هرچه نماینده کشوری در ایکائو فعال تر و در جلسات قوی تر حضور پیدا کند و از سوی دیگر اطلاعاتش به موضوعات موجود تخصصی تر باشد طبیعتاً نفوذ آن نماینده می تواند اثرگذارتر باشد، گفت: «گرچه شاید این سمت تا حدودی سیاسی جلوه کند اما درواقع بسیار تخصصی است و عمده تخصص فرد نیز باید درزمینه استانداردها و قوانین باشد.»
او در خصوص شرایط انتخاب نماینده ایکائو می گوید: «برای انتخاب نماینده طبیعی است که یک شرایط احراز باید مشخص شود که بر اساس آن سازمان هواپیمایی کشوری آن فرد را انتخاب و به وزارت راه وشهرسازی معرفی می کند که پس از تأیید وزیر به وزارت امور خارجه فرستاده می شود که از آن طریق به عنوان نماینده دولت به سازمان ایکائو معرفی می شود. برخی مواقع این افراد این مسیر را به صورت واقعی طی نمی کنند.»
منظری به موضوع شکایت ایران به ایکائو در رابطه با روند سوخت رسانی در فرودگاه های خارجی اشاره کرد و افزود: «نوع و روش مطرح کردن موضوعات هوانوردی به ایکائو بسیار تأثیرگذار است و طرح چنین موضوعاتی سه حالت دارد؛ در حالت اول این است که ما این موضوع را همین گونه که هست به ایکائو منعکس کنیم که نتیجه این می شود که این مسئله از سمت دبیرخانه ایکائو به آن کشور مربوطه منعکس می شود.
حالت دوم این است که طبق ماده ۵۴ کنوانسیون شیکاگو، کشور از سازمان ایکائو بخواهد که این موضوع به عنوان یکی از موضوعات مشکل آفرین در رابطه با صنعت هواپیمایی در شورای ایکائو مطرح شود که طبق آیین نامه ای که وجود دارد موردبررسی قرار می گیرد. معنی روش دوم این است که حدود ۳۶ نماینده از کشورهای مختلف در رابطه با آن موضوع صحبت می کنند و نظرات موافق و مخالف خود را مطرح می کنند و بعد از پخته شدن موضوع، تصمیم گیری در خصوص آن مسئله انجام می گیرد.»
او به حالت سوم اشاره کرد و گفت: «طبق ماده ۸۴ کنوانسیون شیکاگو اگر شکایت انجام بگیرد بدان معنا که کشور ما به جهت اینکه یک موضوع مورد اختلاف دو کشور است به شورای ایکائو شکایت می کند که درواقع طبق آیین نامه ۸۸ یک کار شبه قضایی اتفاق میافتد. در راستای این روش، ما لایحه ای تحت عنوان شاکی ارائه می دهیم و سپس طرف مقابل هم باید لایحه پاسخ این موضوع را به ایکائو بدهد و هر دو این لوایح به عنوان کار شبه قضایی در شورای ایکائو بررسی می شود و نتیجه ای که از آن صادر می شود یک نتیجه قضایی است که اگر هر طرف نسبت به آن اعتراض داشته باشند این کنوانسیون پیش بینی کرده که می تواند به دادگاه بین المللی لاهه هم مراجعه کنند. از همین رو باید ببینیم در رابطه با سوخت سازمان هواپیمایی کشوری کدام یک از این روش ها را دنبال کرده است.»
