بنزین تک‌نرخی و بایدها

تین نیوز | تصمیم افزایش قیمت بنزین فواید متعددی برای اقتصاد یا فضای عمومی كشور دارد؛ یكی از فواید افزایش قیمت بنزین افزایش ریسك‌پذیری اقتصادی برای قاچاق آن است هر چند بنزین 800 تومانی قابل مقایسه با قیمت حامل‌های انرژی در تركیه نیست. به یك معنا می‌توان گفت در چارچوب مبانی اقتصاد این حرف كاملا درست و تصمیمی بجا محسوب می‌شود.

در كشور همسایه ما تركیه، بنزین لیتری 10هزار تومان است. بنابراین انگیزه بسیار قوی اقتصادی وجود دارد تا عده‌ای بنزین را از ایران خارج كنند. به هر حال باید دانست كه افزایش قیمت حامل‌های انرژی، درمان قطعی و كاملی برای حل معضل همیشگی قاچاق كالا نیست. برای حل این معضل نیاز به یك عزم ملی برای حل مشكلات معیشتی مردم مرزنشین و تقویت بنیه اقتصادی كشور است.

به هر روی باید گفت افزایش قیمت بنزین علاوه بر كمك به كنترل قاچاق سوخت، عاملی است برای ترغیب و تشویق جامعه برای مصرف صحیح‌تر. اما یك نكته بسیار مهم وجود دارد که ظاهرا از نظر مسئولان به دور مانده است و شاید هم بتوان ادعا كرد كه عمدا مسئولان بر آن چشم فرو بسته‌اند. نداشتن كیفیت اكثریت خودروهای تولید داخل و نیز خودروهای وارداتی چین یكی از مطالبی است كه نباید در تحلیل‌ها فراموش شود.

چراكه مصرف بالای این خودروها یكی از عوامل افزایش مصرف بیش از حد حامل‌های انرژی است. باید اعتراف كرد كه صنعت خودروسازی ما در مصرف انرژی نسبت به شاخص دنیا دو دهه عقب است. از آن گذشته اصولا بنزین جزو كالاهایی محسوب می‌شود كه مصرف بیش از حد آن برای محیط‌زیست و سلامت جامعه زیان‌آور محسوب می‌شود.

یكی از دلایلی كه موجب می‌شود قیمت بنزین در كشورهای اروپایی از میزان مشخصی پایین‌تر نباشد همین است که باعث می‌شود استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی افزایش پیدا کند. اما بخش قابل توجهی از قیمت بنزین در كشورهای توسعه‌یافته ناشی از مالیات است كه طبعا مالیات دریافت شده صرف توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی می‌شود.

به هر حال باید اعتراف كرد كه این رویكرد در كشور ما وجود ندارد اما می‌توان امید داشت كه افزایش قیمت بنزین راهكاری برای كنترل قاچاق، مصرف بیش از حد و در نهایت کنترل آلودگی محیط‌زیست باشد. فقط تعجب برخی تحلیلگران از این است كه چرا عده‌ای كه امروز از افزایش قیمت حامل‌های انرژی صحبت می‌كنند در دور اول اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها از منتقدان اصلی افزایش قیمت حامل‌های انرژی بودند. اینكه ما بتوانیم به‌دور از قضاوت‌های سیاسی این تصمیمات را بگیریم نکته مهمی است که امیدوارم فراموش نشود.
 
* اقتصاددان