برای ریزعلی چه کرده‌ایم؟!

«غروب یکی از روزهای سرد پاییز بود وقتی ریزعلی به ده خود بازمی گشت، متوجه شد که بر اثر ریزش کوه، راه آهن مسدود شده است. ریزعلی می دانست که تا چند دقیقه دیگر، قطار مسافربری به آنجا خواهد رسید. نمی دانست در آن بیابان دور افتاده چگونه راننده قطار را از خطر آگاه کند. در جستجوی چاره ای بود تا بتواند جان مسافران را نجات بدهد. ناگهان، چاره ای به خاطرش رسید. با وجود سوز و سرمای شدید، به سرعت لباس های خود را از تن درآورد و بر چوبدست خود بست و به سمت قطار دوید. راننده قطار با دیدن آتش ایستاد و جان مسافران قطار از مرگ حتمی نجات یافت.»

این داستانی است که سال های سال در کتاب فارسی سوم دبستان جا خوش کرده بود و برای بسیاری از کودکان که امروز خودشان پدر و مادر شده اند، فداکاری را معنا می کرد. جوانی که 54سال پیش با از خودگذشتگی جان صدها نفر را از مرگ حتمی نجات داد. حالا از آن روزها نیم قرن می گذرد ولی روزگار به مراد دهقان فداکار قهرمان دوران کودکی مان نمی چرخد و « ازبرعلی حاجوی» که به نام «ریزعلی خواجوی» شهرت یافته است، این روزها در زیر غبار فراموشی روزگار می گذراند، چرا که این قهرمان آذری با 700 هزار تومان حقوق بازنشستگی و بیماری های مختلف خود و همسرش در کرج به سختی زندگی می کند که آن 700 هزار تومان هم به خاطر خلف وعده یکی از اقوامش در باز پس دهی در یک وام بانکی آب می رود و به 400 هزار تومان تقلیل می یابد. اکنون که حادثه هفت خوان سمنان باعث کشته شدن تعدادی از هموطنانمان شده ، یاد او را زنده کرده است . دراین میان عده ای که همواره کارشان صید ماهی از آب گل آلود است با سیاسی کاری جای امثال دهقان فداکار را در این حادثه خالی می کنند و عنوان می نمایند که ای کاش حالا که دولت بی تدبیری کرده ریزعلی بود تا مانع برخورد دو قطار می شد. حال سوال اینجاست این افراد که از خالی بودن جای ریزعلی در این حادثه دم می زنند آیا تا به حال سراغی از او گرفته اند ؟ آیا از دل پردرد این نوستالژی کودکی خبر دارند؟ به همین بهانه مجید ابهری، رفتار شناس به دیدار دهقان فداکار رفته است و شرح این ملاقات را در اختیار آفتاب یزد قرار داده است.

برای دهقان فداکار چه کرده ایم؟

او می گوید: در تاریخ اجتماعی، هر قوم و ملت با صفاتی شناخته شده و با آن رفتارها ارزشیابی می شوند. ملت ایران با میهمان نوازی ، شجاعت ، فداکاری ، ایثار ، ایمان و مقاومت در طول تاریخ هویت خود را به اثبات رسانیده است. البته در این میان نباید نقش الگوهای رفتاری را نادیده گرفت، چرا که انسان به عنوان موجود دارای منطق و یادگیرنده از طریق مربی ، معلم ، مرشد و مراد راه های زندگی سالم و مطلوب را یاد می گیرد و در مقطعی از زندگی، خود چراغ راه دیگران می شود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مقاومت در مقابل زورگویان به عنوان پرچم حکومت اسلامی قرار گرفته و همواره باعث سربلندی ما در بین اقوام و ملل شده است.

مجید ابهری بیان کرد: اگر الگوهای رفتاری در محاق فراموشی قرار گیرند یا جایگاه و صفات آنها پررنگ نشود، دیگر امیدی برای تداوم رفتارهای ارزنده و سجایای اخلاقی نخواهد بود. جنگ تحمیلی عرصه ماندگاترین الگوهای رفتاری در ایمان و آزادیخواهی بوده که باید این الگوها به عنوان منابع جاویدان رفتار در جامعه ماندگار و راه و روش آنها به نسل های بعدی آموخته شود. این رفتارشناس ادامه داد: در کتاب های درسی در مدارس ابتدایی ، راهنمایی و دانشگاه باید شرح حال الگوها و نمادهای رفتاری برای نسل های آینده جامعه به عنوان درس اصلی زندگی مطرح شود. آنچه امروز در بین مطالب آموزشی در سطوح مختلف ضروری است مهارت های زندگی است که فداکاری و ایثار و همدلی و همراهی با نیازمندان ، بعضی از این مهارت هاست . مجید ابهری با بیان اینکه داستان دهقان فداکار صفات لازم برای زیستن انسانی را آموزش می داد، اظهار کرد: ریزعلی خواجوی سوزن بان دلاور آذری همان کسی است که در سوز سرمای پاییز لباس خود را به عنوان مشعل اعلام خطر، آتش زده بود تا جان عده ای از مسافران وهموطنان را نجات دهد. همانطور که پطروس فداکار جان گروهی از هموطنانش را نجات داده بود و اکنون مجسمه های مختلفی از وی در کشورش وجود دارد.

فقر نماد فداکاری را به زانو درآورده است

این رفتارشناس در خصوص وضعیت زندگی ریزعلی گفت : اما ما برای ریزعلی چه کرده ایم؟ ریزعلی خواجوی با 700 هزار تومان حقوق بازنشستگی و بیماری های مختلف خود و همسرش در کرج به سختی زندگی می کند. یکی از اطرافیانش وی را به عنوان ضامن معرفی کرده که بخش اعظمی از حقوقش بعد از سرپیچی آن فرد کسر می شود . بیماری های دشوار خود و همسرش از یکسو و فقر از سوی دیگر ، یکی از نمادهای فداکاری را به زانو درآورده است . وی ادامه داد: همسرش می گفت ؛آنقدر که مسئولان و خبرنگاران به منزلشان رفتند و شرایط زندگی شان را از نزدیک دیده اند ولی گره ای از مشکلاتشان باز نکردند، دیگر اجازه نمی دهد کسی با آنان مصاحبه کند. این رفتارشناس افزود: تنها یادگار آن دوران فانوس شکسته ای است که ریزعلی آن را به میهمانان نشان می دهد ، در حالی که وی باید موزه جاندار فداکاری باشد و دانش آموزان درس دهقان فداکار را از زبان خود او بشنوند و یا آموزش و پرورش آقای خواجوی را به مدارس و دانشگاه ها ببرد تا فرزندان مان بدانند چه افراد و انسان هایی در جامعه حضور دارند.

مجید ابهری عنوان کرد: اگر قرار باشد نمادهای جاودانه انسانی اینگونه مورد غفلت قرار بگیرند، این حرکت به عنوان ضد ارزش قلمداد شده و باعث آموزه های منفی می شود . در صورتی که ایشان باید همراه با انسان های بزرگی که کشور را از چنگال اهریمنان مهاجم رهایی بخشیدند و 8 سال دفاع مقدس را رقم زدند ، در جامعه در جایگاه پررنگی قرار بگیرد. این رفتارشناس گفت: کمک های معنوی و مادی به وی می تواند در آخرین روزها و سال های عمر ایشان حداقل پاداشی ناچیز برای او باشد تا ریزعلی در مقابل فرزندان و خانواده اش حرفی برای گفتن داشته باشد و آنان که هنوز شعله هایی ولو ناچیز از ایثار و فداکاری در قلبشان وجود دارد ، با دیدن سپاسگزاری از ریزعلی، شعله ها را قوی تر، پررنگ تر و جاودانه تر در قلب و روح خود تقویت کنند. ان شاء الله مسئولان آموزش و پرورش و نهادهای دیگر هر چه زودتر به سراغ نماد فداکاری در کتب درسی بروند و اجازه ندهند پیرمردی بیمار و دلشکسته در گوشه غربت بماند.