◄ جبران زیان بخش مسافری ریلی؛ «رجا»: هنوز ابلاغی نداشتیم
شدت و ضعف در استقبال از حمل‌ونقل ریلی مسافری به‌دلیل نوسانات نرخ ارز که تجهیز شبکه ریلی را سخت کرده و عدم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تامین ناوگان مسافری، عامل رایزنی مسئولان راه‌آهن با مجلس شورای اسلامی، دولت و سازمان برنامهوبودجه در جهت حمایت هرچه بیشتر از این صنعت زیان‌ده بوده است.
هفته گذشته خبری مبنی‌بر جبران زیان بخش مسافری با کمک دولت منتشر شد. بنابر این خبر، مسئولان شرکت راه‌آهن و سازمان برنامهوبودجه بر سر این موضوع توافق کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، با این حال مدیرعامل شرکت رجا می‌گوید: «هنوز هیچ ابلاغی درخصوص جبران زیان وارده به بخش مسافری ریلی به ما ارسال نشده است.»
به گفته محمد رجبی «اگر چنین قانونی ابلاغ و اجرا شود می‌توان به آینده حمل‌ونقل ریلی مسافری امیدوار بود.»
آمار استقبال از قطارهای مسافری نشان می‌دهد که در سال گذشته 24میلیون و 500هزار نفر در مسیرهای مختلف با شبکه ریلی کشور جابه‌جا شده‌اند که 18میلیون و 300 هزار نفر آن در مسیرهای بین‌شهری و 6میلیون و 200 هزار نفر آن با قطارهای حومه‌ای بوده است.
میزان جابه‌جایی مسافران توسط قطارهای بین‌شهری در مقایسه با سال 95، 3.1 درصد و قطارهای حومه‌ای 17.25 درصد افزایش داشته است اما مقایسه یک بازه زمانی چهار ساله از شروع دهه 90 شمسی نشان می‌دهد که اقبال عمومی به سفرهای ریلی، کاهشی چشمگیر در حد دو میلیون مسافر را داشته است.
صنعت ریلی در بخش ناوگان مسافری در سال 93، یک‌هزار و 369 دستگاه در ناوگان ریلی رشد داشته است که این رقم در پایان سال 93 به دو هزار و 205 دستگاه افزایش یافته است. در پایان این سال 24 میلیون و 800 هزار نفر مسافر در شبکه ریلی جابه‌جا شده‌اند که نسبت به سال‌های گذشته خود کاهش چشمگیری را داشته است.
همچنین کل آمار حوزه مسافر بر حسب مسافرکیلومتر در سال 94 نیز 14میلیارد و 937میلیون و 815هزار و 230 نفر بوده است که باز هم کاهش استقبال از سفرهای ریلی را نشان می‌دهد.
در سال ۹۵ نیز حدود ۳۵۰ واگن فرسوده با عمر بالای ۴۵ سال از رده خارج شده است که تنها تعداد کمی از آن‌ها جایگزین شدند. تنها در این زمان است که شاهد رشد ۴/ ۴ درصدی در جابه‌جایی مسافر بوده‌ایم. فاکتور افزایش حداقلی سرعت، نوسازی و بهسازی واگن‌های فرسوده و عدم افزایش بهای بلیت مسافری از نیمه دوم سال ۹۴ تا امسال از عوامل اثرگذار در این رشد بوده‌اند.
در واقع همین شدت و ضعف در استقبال از حمل‌ونقل ریلی مسافری به‌دلیل نوسانات نرخ ارز که تجهیز شبکه ریلی را سخت کرده و عدم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تامین ناوگان مسافری، عوامل تاثیرگذار بر رایزنی مسئولان راه‌آهن با مجلس ، دولت و سازمان برنامهوبودجه، جهت حمایت بیشتر از این صنعت زیان‌ده بوده است.
سعید رسولی، عضو هیات مدیره راه‌آهن نیز «زیان‌ده بودن حمل‌ونقل ریلی در بخش مسافری» را تایید کرده و گفته: «در واقع قیمت تمام‌شده، با آنچه هم اکنون به‌عنوان درآمد بخش غیردولتی و شرکت راه‌آهن محقق می‌شود فاصله زیادی دارد.»
به گفته وی «در قوانین سراسر راه‌آهن‌های جهان به‌خصوص در بخش مسافر و حومه به‌ویژه مسیرهای تکلیفی دوربرد باید راه‌آهن از حمایت دولت برخوردار باشد و در غیر این صورت متضرر خواهد بود.»
این عضو هیات مدیره شرکت راه‌آهن وعده داده که «ما در حال پیگیری هستیم تا حداقل حمل بار دولتی در مسیرهایی که راه‌آهن وجود دارد از طریق حمل‌ونقل ریلی تکلیفی و الزام‌آور باشند.»
او گفت: کار کارشناسی وسیعی در حوزه‌های مختلف راه‌آهن انجام‌شده است که بتوانیم برنامه زمان‌بندی دقیقی به‌منظور دستیابی به اهداف پیش‌بینی‌شده در پایان برنامه انجام دهیم؛ اما از آن‌جایی که برنامه، سبدی متشکل از مجموعه قوانین، الزامات و تکالیف است، برای تحقق احکام باید همه دستگاه‌های ذی‌ربط وظایف خود را انجام دهند.
اگر هم دولت کمکی به رجا کند، این هزینه به راه آهن داده می شود و راه آهن هم همه را بابت هزینه های فیمابین مصادره خواهد کرد.
وقتی هزینه های سنگین خط، دیزل، اماکن و غیره از شرکت ها
رفته می شود، معلوم است که این شرکت ها جای نفس کشیدن ندارند. این سیستم دولتی ریلی، فقط باعث ویرانی بخش خصوصی می شود و هیچکس هم حمایتی از آن نمی کند.