◄ افزایش کیفیت پرواز یا کاهش نرخ بلیت؛ مسئله کدام است؟
تین نیوز | در حالی که خبرها حاکی از عزم جدی سازمان هواپیمایی برای آغاز اجرای قانون آزادسازی نرخ خدمات صنعت هوانوردی است، به نظر می رسد هنوز درباره نحوه اجرای این قانون و تاثیر آن روی نرخ بلیت ها، در میان دست اندرکاران اجرایی و فنی این حوزه، وحدت نظر وجود ندارد.
به گزارش تین نیوز، انتظارها به سر آمد و اجرای قانونی که چندین سال در طاقچه اما و اگرها خاک می خورد، بالاخره کلید خورد! این روزها خبرهایی از اجرای چراغ خاموش آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، به عنوان یکی از اولویت های وزیر راه دولت یازدهم، به گوش می رسد؛ شاید تحول در صنعت حمل و نقل هوایی نزدیک باشد.
ابلاغ دستورالعمل اجرای آزمایشی آزادسازی به ایرلاین‌ها
سازمان هواپیمایی در تازه ترین اقدام خود در راستای آزادسازی، دستورالعمل 11 ماده ای به عنوان «دستورالعمل نظارت بر اجرای طرح آزادسازی نرخ خدمات حمل و نقل هوایی» به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ کرده است.
بر اساس این دستورالعمل، شرکت‌های هواپیمایی باید آمار پروازها و نرخ مسیرها را به سازمان هواپیمایی اعلام کرده و موظفند نرخ ها را روی بلیت ها درج کنند. همچنین در این ابلاغیه مطرح شده که طبقه بندی نرخ‌ها باید بر اساس زمان و شرایط پرواز از سوی ایرلاین‌ها اطلاع رسانی شود.
اجرای آزادسازی و افزایش قیمت‌ها
حمید غوابش، دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی، ضمن این که از رسمیت یافتن اجرای آزادسازی خبر می دهد، می گوید: «در حال حاضر شرکت‌های هواپیمایی در حال مذاکره درباره نحوه اجرای طرح هستند و عملا به صورت آزمایشی در حال اجراست.»
وی ادامه می دهد: «آزادسازی الزاما ارتباطی به افزایش قیمت ندارد اما با توجه به افزایش هزینه‌های تولید خدمات حمل و نقل، نرخ بلیت هم باید متناسب با آن افزایش یافته تا امکان پوشش هزینه‌ها و استمرار خدمات فراهم شود.»
با توجه به این اظهارات، ظاهرا افزایش نرخ بلیت، اولین نتیجه قابل مشاهده آزادسازی است، در حالی که دست اندرکاران تصمیم ساز در ضنعت هوایی، بارها گفته اند که آزادسازی، کاهش قیمت ها را نیز به دنبال خواهد داشت؛ چنانکه علی محمد نوریان، قائم مقام وزیر راه در امور هوانوردی، به تازگی گفته است که با آزادسازی، «مردم می توانند انتخاب کنند که چه هزینه ای را برای بلیت بپردازند، بنابراین در برخی از مسیرها ممکن است رقم کمتری بپردازند.»
افزایش کیفیت پرواز، نقطه ابهام آزادسازی
از سوی دیگر، هرچند تا پیش از اجرای آزادسازی، مسئولان همواره افزایش کیفیت خدمات هوایی و امکان انتخاب از سوی مشتری به عنوان یکی از آثار مثبت این قانون، برجسته می شد اما به نظر می رسد در دستورالعمل سازمان هواپیمایی درباره آزادسازی، هیچ اشاره ای به افزایش خدمات و بهسازی کیفیت نشده است.
علی‌محمد چهاردولی، عضو کمیسیون عمران مجلس در این باره می گوید: «اگر قرار است با اجرای این قانون، فقط قیمت ها افزایش یابد و نوع و کیفیت خدماتی که ارائه می شود، تغییر و تحولی پیدا نکند و بازار رقابتی در صنعت هواپیمایی ایجاد نشود، باید گفت آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، اشتباه ترین کار ممکن است که می توان انجام داد.»
وی با اشاره به افزایش حدود 70 درصدی نرخ بلیت هواپیما در سال 91، می افزاید: «اگر دوباره، بدون هیچ گونه ارتقایی در کیفیت و نوع خدماتی که از سوی ایرلاین ها ارائه می شود، افزایش نرخ داشته باشیم بسیاری از افرادی که هواپیما را برای انجام سفر انتخاب می کنند قادر به پرداخت هزینه ها نخواهند بود و کارکنان و مسئولان دولت، تنها مشتریان ایرلاین ها می شوند.»
چنانکه کارشناسان تا امروز گفته اند، با اجرای آزادسازی، نرخ بلیت باید متناسب با نوع هواپیما و کیفیت خدمات پرواز ارائه شود تا ایرلاین های کشورمان به سوی یک بازار رقابتی گام برداشته و حمل و نقل هوایی در مسیر پیشرفت گام بردارد، اما به نظر می رسد اجرای چراغ خاموش قانون آزادسازی و عدم ارائه تصویر شفاف از وضعیت پروازهای مختلف بعد از اجرای این قانون، حتی تصویب کنندگان این قانون در مجلس را نیز نگران کرده است.
چهاردولی در این باره می گوید: «نسبت به ایجاد تحول در کیفیت خدمات ایرلاین ها و نوع هواپیماهایی که در صنعت حمل و نقل هوایی استفاده می شود، توجه و عزم راسخی وجود ندارد و هدف مسئولانی که از آزادسازی نرخ ها صحبت می کنند، بالا بردن کیفیت نیست؛ این افراد فقط به دنبال افزایش قیمت ها هستند تا جیب مافیا پر شود و به اینکه خواست و انتظار مردم چیست، توجهی ندارند.»
هرچند شاید تا این حد بدبینی درباره آزادسازی پسندیده نباشد، اما در فقدان اطلاع رسانی شفاف و به موقع دست اندرکاران صنعت حمل و نقل هوایی و متولیان اجرای این قانون، نمی توان این نظرات و دیدگاه ها را نکوهش کرد.
تاثیر کوتاه مدت آزادسازی بر کیفیت سفرهای هوایی
از سوی دیگر، متنوع سازی قیمت ها در صنعت هوانوردی، نیازمند ایجاد تنوع در ناوگان هوایی است در حالی که به گفته کارشناسان، هم اکنون ناوگان هوایی ایران میانگین سنی حدود 22 سال را در کارنامه دارد و هنوز خبری درباره خرید هواپیماهای کم سن و سال تر توسط شرکت های هواپیمایی، منتشر نشده است.
علیرضا خسروی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون عمران نیز با تاکید بر لزوم بهبود کیفیت خدمات ایرلاین ها بعد از اجرای قانون آزادسازی می گوید: «شاید برای مدت زمان کوتاهی سطح و کیفیت خدمات بهبود یابد اما این ارتقا کیفی، موقت بوده و ماندگاری ندارد.»
وی معتقد است احتمالا به علت فراهم نبودن زمینه و زیرساخت های لازم، مسئولان وزارت راه و شهرسازی هنوز در نحوه و چگونگی اجرای قانون آزادسازی دچار ابهامند و این، دلیل تاخیر در اجرای شفاف این قانون است.
افزایش خدمات یا افزایش قیمت‌ها؟!
مقامات سازمان هواپیمایی کشوری معتقدند اجرای آزادسازی باعث ایجاد رقابت سالم بین شرکت ها، ارتقای سطح خدمات به مسافران و جذب حداکثری مسافران هوایی، افزایش ضریب اشغال صندلی، جذب سرمایه ها برای توسعه این بخش و در نهایت رونق حمل و نقل هوایی کشور خواهد شد.
با این حال، نبود بسترهای لازم برای اجرای صحیح این قانون و نیز عدم اطلاع رسانی صحیح سازمان هواپیمایی در این باره، همچنان بر نگرانی ها و ابهامات، می افزاید و معلوم نیست بعد از آزادسازی، مزیت هایی همچون کاهش برخی نرخ ها و افزایش خدمات را همزمان خواهیم داشت یا در شرایط فعلی ایرلاین ها، صرفا باید منتظر افزایش قیمت ها باشیم...
