۴۶ سال تحول؛ نگاهی به پیشرفت های زیرساختی حمل ونقل

با گذشت ۴۶ سال از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، کشور در حوزه حمل ونقل دستاوردهای خوبی داشته که ساخت و توسعه زیرساخت ها با هدف تسهیل رفت وآمد مردم صورت گرفته است.

کارشناسان بر این باورند واقع شدن ایران در میانه کمربند اتصالی شرق به غرب به عنوان یکی از کوتاه ترین و ایمن ترین راه های دسترسی حمل ونقل و تجارت کالا بین دو قطب اقتصادی یعنی چین و اروپا در کنار تنوع کریدورهایی که از مسیرهای دریایی، جاده ای، ریلی و هوایی ایران عبور می کنند، موقعیت استراتژیک منحصر به فردی را ایجاد کرده تا ظرفیت ایران تنها به کریدور شمال-جنوب و سایر دسترسی های منطقه ای محدود نگردد.

اتصال به کشور ترکمنستان از طریق دو مسیر پیوسته ریلی سرخس و اینچه برون، اتصال ریلی نوار شرقی کشور یعنی چابهار-سرخس، اتصال ریلی ایران به ترکیه از چند مسیر، اتصال مرزی با افغانستان و پاکستان، خط ریلی در دست احداث رشت-آستارا برای اتصال به آذربایجان،راه آهن برقی غیرفعال جلفا-نخجوان (دسترسی به قفقاز و دریای سیاه) و احداث خط جدید شلمچه به بصره، در حقیقت یک شبکه گسترده ترانزیت ریلی با کشورهای همسایه و در پی آن با سایر کشورها برای ایران فراهم کرده است.

عباس خطیبی، معاون شرکت ساخت و توسعه زیربنا های حمل و نقل کشور درمورد وضعیت توسعه زیرساخت های کشور در حوزه حمل و نقل گفت: یکی از مباحث مهم در هر کشور رو به توسعه ای، موضوع حمل و نقل است و کارشناس ها اعتقاد دارند حدود ۹ درصد GDP هر کشوری را این بخش تشکیل می دهد.

ما هم در ۴۶ سال گذشته بعد از اتقلاب، در همه دولت ها دستاورد های بسیار خوبی را به دست آورده ایم.خطیبی تصریح کرد: از نظر ژئوپلیتیک کشوری هستیم که از دیرباز در کریدرو (راهگذر) شمال-جنوب و شرق-غرب بوده ایم و حتماً باید از این ظرفیت در کشور استفاده کنیم.

خطیبی اظهار کرد: در ابتدای انقلاب، حدود ۴۷ هزار کیلومتر راه داشتیم که شامل راه های اصلی، فرعی، شوسه و سایر راه ها بوده است. پس از انقلاب، طول شبکه راه کشور به حدود ۸۸ هزار و ۸۲۱ کیلومتر رسیده که نزدیک به ۲ برابر ارتقاء پیدا کرده است. در بخش آزادراهی در اوایل انقلاب، حدود ۱۵۰ کیلومتر آزادراه داشتیم ولی الان ۳ هزار و ۵۳ کیلومتر آزادراه داریم و این دستاورد بسیار بزرگی است و رشد حدود ۲۰ برابری داشته ایم.

خطیبی ادامه داد: در بخش ریلی، حدود ۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتر راه آهن داشتیم ولی در حال حاضر، حدود ۱۵ هزار و ۷۰۰ کیلومتر راه آهن داریم که حدود ۳ و نیم برابر رشد داشته و بخش زیادی از آن در مناطق محروم احداث شده اندخطیبی چندی پیش نیز عنوان کرده بود که حدود ۳ هزار و ۷۰۰ کیلومتر خط ریلی در دست ساخت است که برای تکمیل آن به ۱۰ میلیارد یورو نیاز است.

سید حمیدرضا صانعی، معاون امور هوانوردی و بین الملل سازمان هواپیمایی، اظهار کرد: ما در حیات ۴۶ ساله انقلاب، به مدت ۴۳ سال با تحریم های حوزه هوانوردی رو به رو بوده ایم و رشد صنعت هوانوردی در دهه های بعد از انقلاب اتفاق افتاد و قبل از انقلاب، حدود ۲۵ فروند هواپیمای تجاری داشتیم که امروز، این عدد به حدود ۱۵۰ فروند هواپیمای برخط رسیده است.

صانعی ادامه داد: تعداد زیادی فرودگاه بعد از انقلاب احداث شد و بیش از ۱۱۰ فرودگاه تجاری، فوق سبک و بیش از ۲۰۰ بالگردنشین داریم که عمدتاً بعد از انقلاب توسعه پیدا کرده اند و هیچ بخشی از کشور نیست که از نعمت فرودگاه با فاصله ۲-۳ ساعته بی بهره باشد و آمار مسافری ما چندین برابر بوده است و سالانه، حدود ۳۰ میلیون مسافر در کشور جا به جا می شوند و دستاورد های جدی در صنعت هوایی کشور داشته ایم.

حمل و نقل دریایی نیز از جمله بخش هایی مهم زیرساختی کشور است که در طی این سال ها، به روند رو به رشد خود ادامه داده و برنامه های گسترده ای برای توسعه آن ترسیم شده است.

براساس آمارهای استخراج شده، ظرفیت بنادر کشور در سال ۵۷ حدود ۱۹ میلیون تن بود که با توسعه زیرساخت های بندری اکنون ظرفیت بنادر کشور به ۲۹۶ میلیون رسیده است که رشد ۱۴۵۸ درصدی (14.5 برابر) را نشان می دهد.

مهدی باقری، کارشناس حمل ونقل و ترانزیت، عنوان کرد موقعیت ترانزیتی ایران، همواره به عنوان یکی از کوتاه ترین و ارزان ترین مسیرهای ترانزیتی در جهت های مختلف شناخته می شود و خطوط راه آهن ایران که با ۱۵ هزار کیلومتر شبکه ریلی مسیرهای اصلی، فرعی و آنتن ها، اهمیت دوچندانی در این امر دارند.

باقری افزود: در توسعه خطوط ریلی کشور سه رویکرد مهم دنبال می شود که توسعه کریدور شمال-جنوب در درجه اول، توسعه کریدور ریلی شرق-غرب در درجه دوم و توسعه زیرساخت های ترانزیتی در مرحله سوم قرار دارد.