سامانه پیشنهادی پلیس برای پایش حمل‌ونقل عمومی توجیهی ندارد
رستمی درباره «سامانه پیشنهادی جدید پلیس راه به منظور پایش خودروهای ناوگان عمومی» و تبعات آن برای کشور توضیحاتی را ارائه کرد مبنی بر اینکه ایراد اصلی این است که این سامانه اساساً فاقد یک معماری مشخص نرمافزاری و سخت‌افزاری است و این معماری که باید با جزئیات لازم ارائه شود، تاکنون ارائه نشده است.
خودروهای ناوگان حمل‌ونقل عمومی از چند جهت نیازمند کنترل هستند تا ضریب ایمنی تردد آنها افزایش یابد. اولین مورد این است که رانندگان دارای گواهینامه معتبر و مورد تأئید سازمان راهداری بوده و حمل‌ونقل جاده‌ای عهده‌دار رانندگی آنها باشند و این مهم باید در طول مدت حرکت خودرو به نحو مناسبی کنترل شود.
مورد دیگر اینست که چنانچه رانندگان این خودروها در طول مسیر مرتکب هر نوع تخلف رانندگی شوند، بتوان تخلف ایشان را تشخیص داد و در اولین پاسگاه پلیس راه به آن رسیدگی کرد. در صورتی که امکان چنین کنترلی فراهم باشد، دیگر نیازی به ایست بازرسی برای کنترل همه خودروها وجود نداشته و فقط خودروهای متخلف محبور به توقف در پاسگاه‌های پلیس راه خواهند شد.
علاوه بر این موارد، طبق مصوبه هیأت محترم وزیران در سال 89، سوخت مصرفی خودروهای ناوگان حمل‌ونقل عمومی در جاده‌ها باید بر اساس میزان پیمایش آنها تحویل شود که با استفاده از این سامانه، انتظار می‌رود امکان انجام این کار فراهم شود که برای جلوگیری از قاچاق سوخت به خارج از کشور ضروری است.
تخلف‌های رانندگی در طول مسیر حرکت یک خودرو به چه ترتیب قابل تشخیص است؟
برای پاسخ به این سئوال، اول باید تخلف‌های رانندگی تعریف شوند. برای مثال اگر منظور تخطی از سرعت مجاز باشد، برای تشخیص این تخلف باید از سامانه ناوبری و GPS خودرو به همراه نقشه دیجیتالی مسیر که در قطعات مختلف آن، سرعت‌های مجاز هر قطعه مشخص شده باشد، استفاده کرد. اما تخلف‌های دیگری مانند سبقت غیر مجاز هم وجود دارند که بسیار حادثه‌ساز هستند، ولیکن برای آنها باید از ابزارها و فناوری خاصی استفاده کرد.
فرض می‌کنیم تخلفات طول مسیر یک خودرو به طریقی قابل تشخیص باشند، برای اطلاع‌رسانی به پاسگاه‌های پلیس راه در مورد تخلف یک خودرو از چه راهکار و ابزاری استفاده می‌شود؟
برای این کار روش‌های متعددی وجود دارد. در برخی موارد می‌توان تخلفات خودرو را از طریق پیامک بر روی شبکه ارتباطات سلولی (تلفن همراه) به مرکز و نزدیک‌ترین پاسگاه در مسیر مخابره کرد. چنانچه امکان پوشش شبکه تلفن همراه وجود نداشته باشد، لازم است از ارتباطات بی‌سیم که در حال حرکت قابل به‌کارگیری باشد، استفاده کرد.
شنیده شده است که در سامانه پیشنهادی جدید پلیس راه به منظور پایش خودروهای ناوگان عمومی جاده‌ای از فنارویDSRC برای این ارتباطات بی‌سیم استفاده می‌شود. آیا در مورد این فناوری توضیحی دارید؟
متأسفانه با توجه به آنچه در این پیشنهاد از سوی پلیس راه مطرح شده است و با اطلاعات بسیار محدودی که از پروتکل ارتباطی مورد استفاده داده‌اند، به نظر می‌رسد این فناوری، مبتنی بر استاندارد خاصی متعلق به کشور کره جنوبی است که برای کاربرد ETC (پرداخت الکترونیکی عوارض) استفاده می‌شود. این استاندارد، ضمن آنکه در خود کشور کره نیز در حال کنار گذاشته شدن است، با محدودیت‌های جدی برای انتقال اطلاعات از فواصل دور و در شرایط سرعت بالای خودروها همراه است.
با این توضیح، به نظر شما چرا پلیس‌راه استفاده از این فناوری را مورد تأکید قرار داده است؟
دلیل این تأکید را باید از خود پلیس راه سئوال کنید. البته DSRC که اینک در دنیا مبتنی بر استاندارد IEEE 802.11p و در باند فرکانسی 5.850 الی 5.925 گیگاهرتز به عنوان یک فناوری محوری در حمل‌ونقل هوشمند (ITS) مطرح است، بسیار کارآمد بوده و می‌تواند علاوه بر نیازمندی‌های مطرح شده در سامانه پایش خودروهای ناوگان حمل‌ونقل عمومی، امکان برقراری ارتباطات خودرو به خودرو و اجرای کاربردهای ایمنی را برای جلوگیری از تصادفات خودرویی فراهم کند. اما اینکه چرا به جای این فناوری DSRC به سراغ یک استاندارد ارتباطی تقریباً از رده خارج شده رفته‌اند، مسلماً نمی‌تواند دلیل قابل دفاعی داشته
باشد.
استفاده از DSRC پیشنهادی پلیس راه چه تبعاتی می‌تواند برای ما در کشور به همراه داشته باشد؟
اولین نتیجه چنین کاری اینست که ما را در کشور به یک استاندارد نامعتبر خارجی وابسته می‌کند و به احتمال زیاد مجبور خواهیم بود که فقط محصولات انحصاری یک شرکت خاص خارجی را خریداری کنیم، در حالیکه شرکت‌های بخش خصوصی داخل کشور امکان تولید محصولات مشابه با کارکرد مورد نظر سازمان راهداری و پلیس راه را دارند. نتیجه دیگر این کار که بسیار نگران‌کننده است، اینست که با به‌کارگیری سامانه پیشنهادی پلیس راه که گفته می‌شود می‌خواهند آن را بر روی کل خودروهای ناوگان عمومی جاده‌ای نصب کنند، عملاً راه برای توسعه فناوری ارتباطات خودرویی و اجرای کاربردهای مبتنی بر
استاندارد IEEE 802.11p تا مدت‌ها بسته خواهد شد.
پس نظر شما اینست که پلیس راه در سامانه پیشنهادی خود از فناوری DSRC استفاده نکند؟
برای استفاده از هر فناوری باید یک دلیل فنی و قابل دفاعی وجود داشته باشد. آنچه امروز به عنوان نیازمندی‌های سازمان راهداری و پلیس راه در سامانه پایش و کنترل ناوگان حمل‌ونقل عمومی مطرح شده است، اساساً لازم نمی‌دارد که از استاندارد IEEE 802.11p استفاده شود. این استاندارد در جایی باید مورد استفاده قرار بگیرد که بخواهیم کاربردهای ایمنی با هدف هشداردهی به رانندگان برای جلوگیری از تصادفات را در قالب سامانه‌های دستیار راننده اجرا کنیم. آیا در نیازمندی‌های اعلام شده از سوی سازمان راهداری و پلیس راه چنین هدفی دنبال می‌شود؟ آن DSRC هم که پلیس راه پیشنهاد داده
است، با توضیحاتی که در بالا داده شد، فاقد هرگونه توجیهی برای استفاده است. لذا با شرایط موجود، نیازی به استفاده از این فناوری وجود ندارد.
آیا با حدف این فناوری و یا جایگزینی آن با یک فناوری ارتباطات بی‌سیم مناسب، سامانه پیشنهادی پلیس راه قابل به‌کارگیری خواهد بود؟
ایراد اصلی این سامانه به نحوه به‌کارگیری فناوری مزبور برنمی‌گردد. بلکه ایراد اصلی این است که این سامانه اساساً فاقد یک معماری مشخص نرمافزاری و سخت‌افزاری است و این معماری که باید با جزئیات لازم ارائه شود، تاکنون ارائه نشده است. چنانچه این معماری وجود نداشته باشد، ما فقط تجهیزات را بر روی خودروها نصب خواهیم کرد و این تجهیزات نیز بعد از مدت کوتاهی فاقد کاربری مورد انتظار را خواهند شد و به همان شرایط می‌رسیم که در گذشته با نصب سامانه GPS آفلاین با آن مواجه شدیم.
شنیده شده است که سامانه پیشنهادی پلیس راه مدت‌ها در پایلوت‌های مختلف مورد آزمون قرار گرفته و عملکرد آن به تأئید رسیده است. با این وصف همچنان معتقد هستید که این سامانه ممکن است کارآمدی لازم را نداشته باشد؟
نتایج آزمون‌هایی می‌تواند سندیت داشته باشد که بر مبنای استانداردهای مشخص و تحت نظارت مراجع علمی ذیصلاح انجام شده باشند. آیا گزارش این آزمون‌ها به‌طور کامل و اینکه در چه شرایطی به انجام رسیده‌اند منتشر شده است؟ آیا مراجعی غیر از واحدهای داخلی نیروی انتظامی و پلیس راه این آزمون‌ها و نتایج آنها را تأئید کرده‌اند؟
نظر نهایی شما در خصوص این سامانه چیست؟
ضمن تأکید بر ضرورت پیاده‌سازی این سامانه، ضروری است ابتدا نیازمندی‌های عملیاتی اولیه و ثانویه مورد نظر سازمان راهداری و پلیس راه به‌طور مشخص و دقیق اعلام شوند و سپس مشخصات فنی که پاسخ این نیازمندی‌ها را ممکن می‌‌سازند تعیین شوند. در گام بعد توسط مشاورین کارآزموده، معماری سامانه در ابعاد نرم‌افزار، سخت‌افزار و پایگاه داده ارائه و منتشر شود. آن‌گاه در فراخوان رسمی از تمام شرکت‌های تخصصی فعال و واجد شرایط خواسته شود که پیشنهادهای اجرایی خود را منطبق بر معماری و مشخصات اعلام شده ارائه کنند. به این ترتیب می‌توان امیدوار بود که بدون هرگونه
انحصارگرایی و با تکیه بر توانمندی‌های شرکت‌های توانمند داخلی، سامانه مطلوب، طراحی و اجرا شود.