سهم ۸۰ درصدی حمل و نقل در تولید آلاینده‌ های جوی کلانشهرها​​

به گزارش تین نیوز به نقل از تسنیم، در سال های گذشته وزارت نیرو، با اتخاذ راهبرد ها و سیاست های مشخص در حوزه توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر و نیز ارتقای راندمان تولید برق نیروگاه های حرارتی تلاش کرده است تا میزان مصرف سوخت فسیلی را کاهش دهد و با این اقدام از سهم نیروگاه ها نسبت به دیگر بخش ها در تولید آلاینده های جوی بکاهد.
به طور مثال با اینکه بر اساس منابع مختلف ایران به لحاظ راندمان نیروگاه های حرارتی جزو 15 کشور برتر جهان است، اما به طور پیوسته وزارت نیرو تلاش می کند تا با راه اندازی واحد های با راندمان بالا و نیروگاه های جدید همانند نیروگاه های کلاس اف، راندمان نیروگاه ها را افزایش داده و در نتیجه از میزان مصرف سوخت فسیلی بکاهد.
اکنون در حالی که متوسط راندمان نیروگاه های حرارتی جهان 39 درصد است، این رقم در پایان نیمه نخست سال جاری در ایران به بیش از 39. 5 درصد رسیده است که از متوسط جهانی بالاتر است و نسبت به سال گذشته 0. 5 درصد بهبود یافته است.
همچنین باتوجه به توسعه ظرفیت شبکه برق کشور از 30 هزار مگاوات در دهه 70 به بیش از 94 هزار مگاوات در سال جاری، در حال حاضر متوسط عمر ناوگان نیروگاهی کشور کمتر از 20 سال است و تنها حدود 15 درصد از نیروگاه ها دارای سن بالا هستند و نیاز به نوسازی دارند که عملیات نوسازی نیروگاه های موجود از طریق اختصاص اعتبار بهینه سازی به صورت مستمر و سالیانه در حال انجام است و تنها در سال 1403 بالغ بر 30 هزار میلیارد ریال جهت انجام بهینه سازی تجهیزات و سیستم های نیروگاه فقط در بخش نیروگا های دولتی اختصاص داده شده است.
با این وجود در خصوص پدیده آلودگی هوا انتقاد مهمی که نسبت به نیروگاه ها و نقش آن ها در وقوع این پدیده نامطلوب زیست محیطی مطرح می شود، موضوع مصرف مازوت در نیروگاه هاست، واقعیتی که البته وزارت نیرو بار ها اعلام کرده است با توجه به اینکه عمده نیروگاه های حرارتی بر پایه سوخت گاز طراحی شده است و نیز سوخت مازوت هزینه های تعمیر نیروگاه ها را افزایش می دهد، تمایلی به استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه ها ندارد.
با این وجود باتوجه به کسری شدید سوخت گاز در کشور به ویژه در فصل سر و ضرورت تولید برق برای بخش های مختلف، وزارت نیرو تنها در مقاطعی از سال آن هم در کمتر از 8 درصد از واحد های نیروگاهی به ناچار مازوت استفاده می کند.
مطالعات نشان می دهد در صورت تخصیص مقادیر بالاتر از 45 درصد از سهم سوخت مصرفی نیروگاه های بخاری به مازوت، به ازای هر ١� درصد افزایش، به طور متوسط یک درصد راندمان، سه درصد ضریب بهره برداری و حداقل سه میلیون مگاوات ساعت ظرفیت تولید ناویژه نیروگاه های بخاری کشور کاهش می یابد.
دو پرسش مهمی که اینجا مطرح می شود این است که بر اساس واقعیت های ذکر شده، سهم نیروگاه های حرارتی در تولید آلاینده های جوی چقدر است و برای کاهش میزان آلاینده های جوی نیروگاه ها چه اقداماتی باید در دستور کار قرار بگیرد؟
در خصوص پرسش نخست پاسخ این است که براساس ترازنامه انرژی 80 درصد ذرات معلق تولیدشده در کشور مربوط به بخش حمل ونقل است و سهم بخش نیروگاهی در تولید ذرات معلق حدود هفت درصد است.
همچنین مستند به داده و اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از مجموع 717 هزار و 271 تن انتشار آلاینده های گازی و ذرات معلق در تهران حدود 589 هزار629 تن (82 %) نیز مربوط به منابع متحرک است.
همچنین از مجموع آلاینده های گازی و ذرات معلق تولید شده در تهران تنها 40 هزار و 650 تن مربوط به نیروگاه ها است که نشان می دهد سهم نیروگاه ها در ایجاد آلودگی تهران چیزی حدود 5 درصد است که از متوسط کشوری (7 درصد) نیز پایین تر است.
باوجود سهم پایین نیروگاه ها در تولید آلاینده های جوی کلانشهر ها، قانون هوای پاک تکالیفی را بر عهده دولت قرار داده است تا از این طریق میزان تولید آلاینده های نیروگاهی از شرایط کنونی نیز کمتر شود.
بر همین اساس با توجه به ماده 18 قانون هوای پاک و همچنین اصلاحیه ماده 23 آیین نامه فنی ماده 2 قانون مذکور، سوخت استاندارد باید در اختیار نیروگاه ها قرار گیرد. در صورت اجرای کامل این قانون و استاندارد شدن سوخت، آلایندگی نیروگاه ها در صورت استفاده از سوخت مایع، به شدت کاهش خواهد یافت.
توضیح بیشتر اینکه در صورت اجرای صحیح تکالیف قانون هوای پاک، میزان گوگرد موجود در سوخت از 3.5 درصد به 0.8درصد جرمی کاهش می یابد که این مهم سبب می شود در صورت ناترازی گاز طبیعی در فصول سرد، حتی اگر نیروگاه ها از سوخت جایگزین (مازوت) استفاده کنند نیازی به پیش بینی تجهیزات کاهنده در محل مصرف نیز نخواهد بود.
این گزارش اضافه می کند، وزارت نیرو در کنار همه اقداماتی که برای توسعه و بهبود راندمان نیروگاه های حرارتی انجام می دهد، مجموعه دستورکار های متعددی را در حوزه انرژی های تجدیدپذیر در پیش گرفته است تا از این طریق نسبت به تنوع بخشی به سبد تولید برق و کاهش سهم سوخت های فسیلی در تولید برق کمک کند.