◄ وضعیت حمل‌ونقل عمومی در پایتخت صنعتی ایران
حمل‌ونقل همگانی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در توسعه پایدار شهری است و در این راستا مولفه‌هایی همچون کاهش زمان سفر، مقرون به صرفه‌بودن، ایمنی و راحتی سفر در جابه‌جایی افراد عامل بسیار مهمی برای افزایش ایجاد انگیزه شهروندان در استقبال از این وسایل حمل‌ونقل شهری است.
حمل‌ونقل همگانی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در توسعه پایدار شهری است و در این راستا مولفه‌هایی همچون کاهش زمان سفر، مقرون به صرفه‌بودن، ایمنی و راحتی سفر در جابه‌جایی افراد عامل بسیار مهمی برای افزایش ایجاد انگیزه شهروندان در استقبال از این وسایل حمل‌ونقل شهری است.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایمنا، امروزه رشد شهرنشینی موجب افزایش تقاضای جابه‌جایی در مناطق شهری و در نتیجه افزایش حجم وسایل نقلیه به‌ویژه خودروی شخصی در شبکه معابر شهری شده است و این موضوع دلیل اصلی مشکلاتی از قبیل افزایش زمان سفر و تأخیرها، افزایش تلفات جانی و مالی ناشی از تصادفات، افزایش مصرف سوخت و به دنبال آن افزایش آلودگی زیست محیطی و صوتی است، در این میان گزینه راه‌اندازی و توسعه حمل‌ونقل عمومی راهکاری کارا، مؤثر، مطمئن و ارزان قیمت است و باعث پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می‌شود.
رویکرد حمل‌ونقل یکپارچه یکی از راهبردهای حمل‌ونقل پایدار است که با هدف کاهش ناهماهنگی و تفرق‌های موجود در نظام مدیریت خدمات حمل‌ونقلی پیشنهاد شده است، در این رویکرد سه هدف اصلی تکمیل و تشدید اثرات ناشی از اقدامات بخشی و جزیره‌ای، تأمین کننده مالی خدمات حمل‌ونقلی، و ایجاد مقبولیت عمومی برای پذیرش سیاست‌های حمل‌ونقل پایدار همزمان تأمین می‌شود.
برنامه‌ریزی راهبردی برای سامانه‌های حمل‌ونقل شهری علاوه بر اینکه موجب تکرار سرمایه‌گذاری‌های مشترک در زیرساخت‌های جامعه می‌شود، باعث ناهماهنگی و ناسازگاری این سامانه‌ها با یکدیگر نیز شده است و ممکن است مشکلات متعددی را در اتصال زیرسامانه‌ها به یکدیگر ایجاد کند.
کلان‌شهر اراک نیز در حال حاضر با مسائل ترافیک مواجه است، لذا بررسی کیفیت ترافیک این شهر با تاکید بر نقش زیرساخت‌های فیزیکی در کاهش ترافیک و تأمین امنیت شهروندان مورد توجه برنامه‌ریزان شهری قرار گرفته است، آنها معتقدند ایجاد و توسعه حمل‌ونقل پایدار در این شهر می‌تواند باعث مؤثرترین ابزار هدایت توسعه شهر، شکل دهی به محیط و ارتقای کیفیت زندگی شهری شود.
نبود امکانات رفاهی مناسب در اتوبوسرانی اراک
مسعود آبائی، کارشناس ترافیک شهری در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: با توجه به اینکه بحران کرونا در حال فروکش است و شرایط برای استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی فراهم شده است، برای افزایش استقبال شهروندان از حمل‌ونقل عمومی باید به چند مقوله توجه کرد.
وی می‌افزاید: اولین موردی که می‌تواند در افزایش رغبت شهروندان برای استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی در شهرها مؤثر واقع شود، کاهش مسافت و زمان سفر است که برای احقاق این مسئله می‌توان از طریق ساماندهی مجدد مسیر اتوبوس‌های درون‌شهری و راه‌اندازی سیستم هوشمند برای اطلاع مسافران از زمان حرکت اتوبوس‌ها اقدام کرد.
این کارشناس ترافیک شهری اظهار می‌کند: نبود امکانات رفاهی مناسب در سیستم اتوبوس‌های شهر اراک از دیگر مواردی است که باعث کاهش استقبال شهروندان از وسایل نقلیه عمومی شده است، البته با خرید اتوبوس‌های جدید این موضوع تا حد زیادی رفع شده است، اما باید به مسائلی همچون سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و راحتی صندلی‌ها توجه بیشتری داشت.
وی خاطرنشان می‌کند: موضوع دیگری که به شکل غیرمستقیم در استفاده کمتر از وسایل نقلیه شهری تأثیرگذار است، این است که معابر شهری به گونه‌ای طراحی شده است که خودروهای شخصی دسترسی راحت‌تری برای تردد به نقاط مختلف شهر دارند و به‌همین جهت مردم استفاده از خودروهای شخصی را نسبت به استفاده از اتوبوس ارجح می‌دانند که همین مسئله باعث افزایش بار ترافیک شهر خواهد شد.
آبائی با بیان اینکه باید اتوبوس‌ها بتوانند به راحتی در مسیرهای ویژه تردد داشته باشند و در مرکز شهر تردد کنند، تصریح می‌کند: در شهر اراک نیازمند نظارت و کنترل جدی روی مسیرهای ویژه اتوبوس هستیم، این موارد می‌تواند به‌صورت مقطعی با فروکش بحران کرونا در افزایش استقبال شهروندان از حمل‌ونقل عمومی مؤثر واقع شود.
وی ادامه می‌دهد: برای تغییرات اساسی‌تر باید توجه ویژه‌ای به هوشمندسازی سیستم حمل‌ونقل شهری شود، زیرا این مسئله تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت خدمات‌رسانی اتوبوس‌های درون‌شهری خواهد داشت.
خریداری ۳۰ دستگاه اتوبوس برای شهر اراک
حجت‌اله مرادی، معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهری شهرداری اراک نیز در این باره می‌گوید: به‌رغم اینکه سال گذشته ۳۰ دستگاه اتوبوس برای شهر اراک خریداری شد، اما در حال حاضر تنها ۸۰ دستگاه اتوبوس در اختیار شهرداری است، زیرا اتوبوس‌های خریداری شده در مرحله شماره‌گذاری و پلاک‌بندی است.
حمل‌ونقل در پایتخت صنعتی ایران
وی می‌افزاید: به دلایل مختلف مدیریت شهری قصد ندارد مجموعه ناوگانی که به تازگی خریداری شده است را به بخش خصوصی واگذار کند و مدیریت آن با مجموعه شهرداری خواهد بود؛ طی این مدت ما موفق به دریافت مجوز از شورای اسلامی شهر اراک برای جذب رانندگان شدیم و در حال تنظیم فراخوان برای اعلان عمومی هستیم تا با عقد قرارداد با یک شرکت به استخدام رانندگان بپردازیم.
معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهری شهرداری اراک اظهار می‌کند: در حال پیگیری هستیم تا ۳۰ دستگاه اتوبوس خریداری شده، هر چه زودتر به سیستم ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر اضافه شود تا مردم در سال جدید ترددهای درون‌شهری خود را با سهولت و کیفیت بیشتری انجام دهند، علاوه بر این ۱۰ دستگاه از اتوبوس‌های شهر نیز برای بازسازی به تهران فرستاده شده‌اند.
وی تصریح می‌کند: وزارت کشور سهمیه‌ای را برای بهسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر در نظر گرفته بود که طبق آن دولت ۸۰ درصد از هزینه خرید ۵۰ دستگاه اتوبوس را پرداخت خواهد کرد و ما از معدود شهرهایی بودیم که موفق به تأمین ۲۰ درصد باقی مانده شدیم و با واریز رقمی بالغ بر ۵۴ میلیارد تومان در صدد هستیم تا پایان سال به تدریج ۵۰ دستگاه اتوبوس را وارد سیستم حمل‌ونقل شهری کنیم.
معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهری شهرداری اراک اظهار می‌کند: در بودجه سال جدید اعتباری بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است تا به‌واسطه آن هر ماه یک اتوبوس به ناوگان عمومی شهر اضافه شود.
وی می‌افزاید: تعداد اتوبوس‌های شهر تا پایان سال از ۸۰ به حدود ۱۷۰ خواهد رسید و از این طریق نیاز شهر در سیستم حمل‌ونقل شهری برطرف خواهد شد و فاصله زمانی سفر کاهش خواهد یافت.
مرادی خاطرنشان می‌کند: تلاش می‌کنیم در نیمه نخست سال و قبل از بازگشایی مدارس در مهرماه این اقدام را اجرایی کنیم تا با تردد دانش‌آموزان و افزایش استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر در نیمه دوم مشکلی در این زمینه نداشته باشیم.
فرسودگی و ناکارآمدی حمل‌ونقل عمومی شهر اراک
علی چگینی، رئیس کمیسیون فنی، عمران، ترافیک و شهرسازی شورای اسلامی شهر اراک اظهارمی‌کند: با فروکش کردن بحران کرونا، یکی از مشکلات اساسی این کلان‌شهر که فرسودگی و ناکارآمدی حمل‌ونقل عمومی شهر و افزایش زمان سفر است، خود را نمایان کرد که در مدیریت شهری با شناسایی زودهنگام این معضل قبل از شروع سال جدید، با تأمین اعتباری بالغ بر ۱۶۲ میلیارد تومان اقدام به خرید ۴۵ دستگاه اتوبوس و میدل باس کردیم.
وی ادامه می‌دهد: ما به این اقدام اکتفا نکردیم و برای اینکه پشتوانه و ذخیره کافی را برای تجهیز ناوگان حمل‌ونقل عمومی داشته باشیم، دوباره وارد مذاکره شدیم تا ۵۰ دستگاه دیگر را خریداری و به سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر اضافه کنیم.
رئیس کمیسیون فنی، عمران، ترافیک و شهرسازی شورای اسلامی شهر اراک اظهار می‌کند: در نظر داریم به مقولات دیگری در زمینه ترافیک شهری از جمله تأسیس خطوط انبوه‌بر BRT و LRT در تقاطع‌های شهر، رواج فرهنگ دوچرخه‌سواری در شهر بپردازیم.
وی ادامه می‌دهد: در فرهنگ‌سازی برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی باید اهرم‌های مختلف اجرایی را به‌کار گرفت، البته مقرون به‌صرفه بودن از نظر اقتصادی، افزایش ایجاد حس تعلق شهروندی در جهت کاهش آلودگی شهر در این زمینه می‌تواند مؤثر باشد، اما خواسته‌های مردم نیز باید احصا شود و در این زمینه سازمان حمل‌ونقل و بار انتظارات مردم برای استفاده بهینه از وسایل حمل‌ونقل عمومی را در اختیار تصمیم‌سازان شورای اسلامی شهر قرار دهد تا تصمیم شایسته‌ای نیز در این زمینه گرفته شود.
چگینی ادامه می‌دهد: با افزایش اتوبوس‌ها و کاهش زمان سفر استقبال مردم از سیستم حمل‌ونقل عمومی افزایش خواهد یافت، علاوه بر آن توجه ما معطوف به اخلاق‌مداری رانندگان اتوبوس و احترام به حقوق شهروندی مردم است که همین مسئله نیز افزایش استقبال مردم از حمل‌ونقل عمومی را به دنبال خواهد داشت.
وی با بیان اینکه هوشمندسازی از دیگر مسائل تأثیرگذار در بهبود کیفیت خدمات‌رسانی در سیستم حمل‌ونقل عمومی است که به موجب اختلافاتی که در قرارداد پیمانکار مربوطه و شهرداری شکل گرفته است، هنوز محقق نشده است، می‌افزاید: پیمانکار این پروژه به نوعی انحصاری است و ما مجبور هستیم برای حل اختلافات پیش آمده با این شرکت مذاکره کنیم تا سیستم دستگاه الکترونیکی دریافت کرایه در اتوبوس‌ها فعال شود، لذا در این زمینه مکاتباتی را با شرکت فراکارت انجام دادیم تا حقوق شهروندانی که کارت‌های هوشمند را در اختیار دارند، حفظ شود.
