تشریح اقدامات دولت برای ارتقای بهره‌وری انرژی در صنعت ساختمان
مرکز توسعه و سیاست‌های‌راهبردی وزارت راه و شهرسازی در گزارشی جامع اقدامات دولت را برای ارتقای بهره‌وری انرژی در صنعت ساختمان در سه محور تدوین برنامه ارتقای بهره‌وری عوامل تولید در بخش مسکن و بهره‌وری انرژی، کاهش هزینه ساخت، افزایش عمر مفید با استفاده ازفن‌آوری‌های نوین و همچنین بازنگری در مقررات ساخت‌و‌ساز، تشریح کرد.
مرکز توسعه و سیاست‌های‌راهبردی وزارت راه و شهرسازی در گزارشی جامع اقدامات دولت را برای ارتقای بهره‌وری انرژی در صنعت ساختمان در سه محور تدوین برنامه ارتقای بهره‌وری عوامل تولید در بخش مسکن و بهره‌وری انرژی، کاهش هزینه ساخت، افزایش عمر مفید با استفاده ازفن‌آوری‌های نوین و همچنین بازنگری در مقررات ساخت‌و‌ساز، تشریح کرد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه‌و‌شهرسازی، بهینه‌سازی مصرف انرژی یکی از رویکردهای اصلی سیاست کلان وزارت راه و شهرسازی تحت‌عنوان بهره‌وری، توسعه‌انسانی و ساختاری دولت یازدهم بود. بهینه‌سازی مصرف انرژی البته در تمامی حوزه‌های مسکن و شهرسازی و همچنین حمل و نقل موردانتظار بود که در بخش مسکن، با تدوین برنامه ارتقای بهره‌وری عوامل تولید در بخش مسکن و بهره‌وری انرژی، کاهش هزینه ساخت، افزایش عمر مفید با استفاده از فناوری‌های نوین و بازنگری در مقررات ساخت و ساز (مبحث 19 مقررات ملی و کنترل ساختمان) در دستور کار قرار گرفت و تلاش شد تا عملیاتی و اجرایی شود.
در بخش تدوین برنامه ارتقای بهره‌وری عوامل تولید در بخش مسکن، 14اقدام که بخشی از آنها در قالب تدوین دستورالعمل و استانداردها، تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه ماده 18 برای اصلاح قانون مصرف، ارایه راهکار، تکمیل تجهیرات آزمایشگاهی و تدوین شاخص‌های شهرسازی با هدف بهینه‌سازی مصرف انرژی بود، انجام شد. در بخش کاهش هزینه ساخت، افزایش عمر مفید با استفاده از فناوری‌های نوین نیز 17 اقدام و راهکار در قالب مطالعه، مشاوره و بررسی و تدوین دستورالعمل و استاندار تهیه و در دستور کار قرار گرفت. همچنین در بخش بازنگری مقررات ساخت و ساز در مبحث 19 مقررات ملی و کنترل ساختمان نیز 20 اقدام انجام شد که بخشی از آنها مربوط به ویرایش برخی مباحث مقررات ملی و کنترل ساختمان بودند.
مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی در گزارشی جامع سیاست‌های وزارتخانه در بهره‌وری، توسعه انسانی و ساختاری را در رویکرد اصلی بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش مسکن تبیین کرده که به شرح زیر است:
تدوین برنامه ارتقای بهره‌وری عوامل تولید در بخش مسکن و بهره‌وری انرژی:
- تکمیل تجهیزات آزمایشگاهی جدید جهت ارزیابی عملکرد حرارتی جداره‌ها و نماهای نوین ساختمانی.
- تدوین راهنمای عایق‌کاری حرارتی ساختمانهای جدید‌الاحداث و موجود روستایی.
- تدوین استانداردهای فرآورده‌های مورد استفاده در اجرای نماهای ساختمانی (در رابطه با عملکرد حرارتی و دیگر جنبه‌های مطرح در زمینه فیزیک ساختمان).
- تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف.
- بررسی خواص حرارتی و مکانیکی انواع عایق‌های حرارتی شامل پلی‌استایرن، اندودها، ملات‌های سبک و سبک دانه‌ها.
- تدوین دستورالعمل انتخاب و بهره‌برداری از سیستمهای سرمایشی و گرمایشی درساختمان‌های عمومی.
- تدوین دستورالعمل و راهنمای انتخاب، طراحی، نصب، راه‌اندازی، تعمیر و نگهداری سیستم سرمایش جذبی.
- تدوین دستورالعمل و راهنمای انتخاب، طراحی، نصب، راه‌اندازی و تعمیر و نگهداری سیستم گرمایش کفی.
- بهبود کارایی آب‌گرمکن‌های خورشیدی با استفاده از نانو سیال.
- ارائه راهکارهای استفاده همزمان از سیستمهای گرمایش وسرمایش خورشیدی ومتداول در ساختمانهای مسکونی نقاط مختلف کشور.
- تدوین دستورالعمل انتخاب، طراحی، اجرا وتحویل تأسیسات مکانیکی در ساختمانهای دولتی و عمومی
- تدوین دستورالعمل طراحی، اجرا و بهره‌برداری از سیستمهای گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی عمومی با تأکید بر تنوع آب و هوایی ایران.
- تدوین شاخص‌های شهرسازی با هدف مصرف بهینه انرژی.
- تدوین آیین‌کار ممیزی انرژی در ساختمان‌ها.
کاهش هزینه ساخت، افزایش عمر مفید با استفاده از فن‌آوری‌های نوین
- کاهش هزینه ساخت، افزایش عمر مفید با استفاده از فناوری‌های نوین توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
- تدوین سند چشم‌انداز بتن ۱۴۰۴.
- تشکیل کمیته ارتقای کیفی بتن در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان.
- تهیه دستورالعمل بررسی فنی حفاظ‌های بتنی (نیوجرسی) با رویکرد افزایش عمر مفید.
- انجام مطالعات و پروژه‌های تحقیقاتی درخصوص مشخصات فنی و اقتصادی انواع رویه‌های بتنی مطابق با شرایط اقلیمی کشور.
- انجام مطالعات روی مصالح سرباره‌های فولاد به عنوان خاکریز مهندسی راه و راه‌آهن (بالاست و زیر بالاست) با هدف کاهش مشکلات زیست محیطی.
- ارزیابی فناوری‌های نوین ساختمان به روش تولید صنعتی.
- تدوین استانداردهای سقف‌های عرشه فولادی.
- تدوین دستورالعمل طرح و اجرای قالب‌های خمشی بتن مسلح پیش‌ساخته و نیمه پیش‌ساخته.
- تدوین دستورالعمل طراحی سازه‌های با دیوارهای برشی فولادی.
- تدوین آیین‌نامه طراحی سازه‌های سبک فولاد سردنورد.
- توسعه سقف و دال‌های مجوف.
- تدوین آیین‌نامه طراحی ساختمانهای چوبی.
- بررسی واکنش‌زایی قلیایی سنگدانه‌های استان تهران.
- بررسی کیفیت مصالح سنگی استان‌های کرمان، آذربایجان‌شرقی و خراسان شمالی.
- مشاوره و نظارت عالی درخصوص پروژه بازسازی رویه باند 29 راست و تاکسی‌های ارتباطی فرودگاه مهرآباد، طرح توسعه فرودگاه امام‌خمینی، پروژه احداث آزاد راه اصفهان و شیراز با استفاده از رویه‌های بتنی.
- تشکیل دبیرخانه کمیته رویه‌های بتنی در مرکز.
بازنگری در مقررات ساخت و ساز (مبحث ۱۹)
- ویرایش سوم مبحث سوم مقررات ملی ساختمان (حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حریق)
- ویرایش سوم مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان‌ها)
- ویرایش دوم مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان (پدافند غیرعامل)
- ویرایش پنجم مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان (مصالح و فرآورده‌های ساختمانی)
- ویرایش چهارم مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان (تأسیسات بهداشتی)
- ویرایش سوم مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان (تأسیسات مکانیکی)
- ویرایش سوم مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان (عایق‌بندی و تنظیم صدا)
- ویرایش دوم مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان (علائم و تابلوها)
- جلد دوم راهنمای مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان (صرفه‌جویی در مصرف انرژی)
- بازنگری و تهیه ویرایش جدید مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان
- تهیه نرم‌افزار کمک طراحی مطابق با ضوابط مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان
- تهیه شیوه‌نامه‌های مرتبط برای ساخت و ساز در محیط‌های شهری از جمله: شیوه‌نامه گودبرداری ساختمان، شیوه‌نامه خدمات ژئوتکنیک ساختمانی
- تدوین دستورالعمل ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای ساختمانهای آجری متداول موجود
- تدوین دستورالعمل ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای ساختمانهای بتنی متداول موجود
- تدوین دستورالعمل ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای ساختمانهای فولادی متداول موجود
- تدوین و ویرایش چهارم آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله (آیین‌نامه ۲۸۰۰)
- تدوین دستورالعمل طراحی سازه‌ای و الزامات، ضوابط عملکردی و اجرایی نمای خارجی ساختمان‌ها
- تدوین بازنگری 50 عنوان استاندارد در زمینه عایق حرارتی، گچ و فرآورده‌های گچی، سیمان سفید، ملات‌های بنایی و اندودهای پایه سیمانی و بلوک‌های سبک
- انتشار 13 آیین‌نامه در حوزه زیرساخت و تاسیسات زیربنایی
- بازنگری آیین‌نامه بتن ایران (آبا)
پیش‌تر، حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی درباره مصرف بهینه انرژی در ساختمان ها گفته بود: قانون مصرف انرژی در کشور وجود دارد و در بخش ساختمان نیز مسائل شفاف بیان شده است و آئین نامه ای مرتبط با بحث انرژی نیز درپیش داریم که چنین فرآیندی طیف گسترده‌ای از جامعه را دربر می گیرد و نیازمند تأمین مالی است زیرا تکنولوژی‌های نوین نیازمند هزینه است.
وی تصریح کرد: مبحث 19 با سرعت درحال اصلاح است و در شورای تدوین مقررات ملی است. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید.)
همچنین این مقام مسئول وزارت راه و شهرسازی در گفتگویی تشریحی دلایل پایین بودم عمر مفید ساختمان ها را در کشور شرح داده و گفته بود: معتقدم مهمترین دلیل، کم بودن عمر مفید ساختمان در کشور ما، فعالیت‌های سوداگرانه در عرصه ساخت و ساز در شهرهاست، به این معنا که سفته‌بازی و کالایی‌شدن مقررات در عرصه ساخت و ساز فرصتی را ایجاد کرده که خانه‌ای که ساخته می‌شود با قیمت بالاتری عرضه و سود بیشتری را نصیب صاحب زمین کند و تنها چیزی که اهمیت ندارد این است که کیفیت ساختمان‌هایی که ساخته می‌شوند، چگونه است. این موضوع سبب شده ساختمان تبدیل به کالایی شود که می‌تواند ارزش افزوده ایجاد کند. این موضوع هم ناشی از بی‌انضباطی‌شهری است. به این معنا که قوانین‌شهری توسط نهادهای محلی یعنی شهرداری‌ها مورد هجوم قرار گرفته و می‌گیرند.
عامل دیگر از جهت بعد فنی است که در این خصوص هم باید بگویم ساختمان‌ها در کشور ما در معرض آسیب قرار دارند . برای ساخته شدن یک ساختمان با کیفیت نیاز است آن ساختمان طراحی خوبی داشته باشد، مصالح استاندارد در آن به کار رفته باشد و در نهایت پروسه اجرا به خوبی انجام شده باشد. اشکال در هر کدام از این مراحل، می‌تواند عمرمفید ساختمان را کاهش دهد. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید.)
وی همچنین در بیان برخی از اقدامات وزارت راه و شهرسازی تصریح کرده بود: هدف ما در قانون نظام مهندسی‌ساختمان این است که سازندگان و مجریان فاقدصلاحیت به عرصه ساخت و ساز ورود نکنند. این موضوع شامل همه مشاغل و حرفه‌هایی می‌شود که نیاز به تخصص دارند. متاسفانه در وضعیت کنونی مشکلی که وجود دارد این است که در عرصه ساخت و ساز، روابط ناصحیح طراحی شده و این روابط ناصحیح این مجال را به افراد فاقد صلاحیت داده که در امر ساخت و ساز دخالت کنند. هدف وزارت راه و شهرسازی این است که با تدوین آیین‌نامه‌ها و مقررات جلوی مداخلات ناصحیح را بگیرد.
