◄ پارکینگی به وسعت تهران
سال‌هاست که جای پارک پیدا کردن در سطح شهر تهران یک مشکل اساسی است. طرح تفصیلی مصوب ۱۳۹۱ شهر تهران به‌صراحت اعلام کرده که تمامی ساختمان‌ها در تهران می‌بایست پارکینگ اختصاصی به‌اندازه کافی داشته باشند و در بند ۱-۱۲ نیز مقرر کرده است: «تأمین قطعی و احداث پارکینگ مورد نیاز برای تمامی ساختمان‌ها و در همه پهنه‌ها... الزامی است.
بهروز جانی‌پور * سال‌هاست که جای پارک پیدا کردن در سطح شهر تهران یک مشکل اساسی است. طرح تفصیلی مصوب ۱۳۹۱ شهر تهران به‌صراحت اعلام کرده که تمامی ساختمان‌ها در تهران می‌بایست پارکینگ اختصاصی به‌اندازه کافی داشته باشند و در بند ۱-۱۲ نیز مقرر کرده است: «تأمین قطعی و احداث پارکینگ مورد نیاز برای تمامی ساختمان‌ها و در همه پهنه‌ها... الزامی است.
صدور پروانه بر اساس طرح تفصیلی جدید و هرگونه گواهی عدم خلاف یا گواهی پایان ساختمان مربوط به آنها، منوط به تأمین پارکینگ‌های مورد نیاز مذکور در همان ساختمان و یا در صورت احراز و تأیید عدم امکان تأمین پارکینگ در ساختمان (قطعه) مربوطه، در پارکینگ های دارای اسناد حقوقی، در شعاع حداکثر ۲۵۰ متر از ساختمان بلامانع است.»
درحال‌حاضر بیشتر ساختمان‌هایی که در دو دهه اخیر ساخته شده‌اند، معمولاً به تعداد واحدها دارای پارکینگ هستند، ولی هنوز بسیاری از ساختمان‌های مسکونی که بالای بیست سال سن دارند و همچنین بسیاری از ساختمان‌های تجاری و اداری و فرهنگی و پارک‌ها و فضاهای سبز شهری فاقد پارکینگ بوده و یا از تعداد بسیار اندکی پارکینگ برخوردارند و فضایی به‌جز حاشیه خیابان‌ها برای پارک کردن اتومبیل‌های ساکنان و مراجعینشان ندارند.
علاوه بر این، امروزه بسیاری از ساکنان واحدهای مسکونی، بیشتر از یک دستگاه خودرو دارند که معمولاً به خاطر عدم وجود پارکینگ‌های عمومی در نزدیکی منازلشان، مجبور به پارک کردن خودروهای خود در کنار خیابان‌های مجاور آپارتمان خویش هستند.
این در حالی است که طرح تفصیلی در بند ۸-۱۲ شهرداری تهران را برای تأمین پارکینگ به اندازه کافی موظف کرده است: «شهرداری تهران موظف است برای توسعه پارکینگ‌های طبقاتی رمپی و یا مکانیزه محله‌ای، منطقه‌ای و شهری، با اولویت جذب سرمایه و مشارکت بخش خصوصی و اعمال تسهیلات تشویقی، از منابع بودجه‌ای و نظام بانکی و تسهیلات شهرسازی، مصوبه‌های کمیسیون ماده ۵ و سایر موارد، نسبت به توسعه، احداث و بهره‌برداری و صدور اسناد تفکیکی پارکینگ‌ها... برای واگذاری به شهروندان اقدام نماید.»
شهرداری تهران تاکنون چند پارکینگ طبقاتی در شهر احداث کرده لیکن در برابر تعداد میلیونی خودروهای پارک شده در کناره خیابان‌ها بسیار ناچیز است.
باوجوداینکه شهرداری‌های مناطق ارقام قابل‌توجهی (بیش از ۲۰ میلیون تومان) از واحدهایی که نتوانسته‌اند پارکینگ موردنیاز را در ساختمان خویش تأمین کنند، دریافت می‌کنند، امّا در ساختن یا تشویق به ساختن پارکینگ‌های عمومی ناموفق بوده و به‌جای پارکینگ‌های عمومی، حاشیه خیابان‌ها را بدون هیچ‌گونه حق مالکیتی به آنان فروخته‌اند!
درحالی‌که طبق تبصره ۲ بند ۱-۱۲ طرح تفصیلی، باید پارکینگ‌هایی با مکان و شماره مشخص به مالکین بدون پارکینگ، واگذار کند: «در تمامی مواردی که پارکینگ هر واحد ساختمان (مسکونی و یا غیرمسکونی)، خارج از آن و در پارکینگ‌های اختصاصی و یا عمومی دارای اسناد رسمی تأمین می‌شود، ذکر شماره و نام پارکینگ و حدود اربعه آن در صورت‌مجلس تفکیکی و اسناد ثبتی واحد مذکور الزامی است.»
با این تعریف می‌بایست شهرداری، در ابتدا، پارکینگ‌های عمومی به تعداد کافی در سطح شهر بسازد تا در صورت لزوم، به ساختمان‌های فاقد پارکینگ در قبال دریافت وجه، به‌طور رسمی پارکینگ واگذار کند؛ اما می‌توان مشاهده کرد که این امر طرح تفصیلی تاکنون محقق نشده است. در بسیاری از کلان‌شهرهای دنیا، آنقدر در ساختمان‌های تجاری و اداری و عمومی و حتی مسکونی، پارکینگ وجود دارد که مردم نه‌تنها مجبور به پارک دوبل در کنار خیابان‌ها نیستند، بلکه در کنار بسیاری از خیابان‌های فرعی و درون محله‌ای نیز اصلاً هیچ خودروی پارک شده‌ای به چشم نمی‌خورد.
*عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران
