◄ روی خوش بتن به جاده‌ها
استفاده از رویه بتنی در جاده‌ها به‌جای آسفالت سال‌هاست در کشورهای مختلف به‌خصوص کشورهای توسعه‌یافته رواج دارد.
استفاده از رویه بتنی در جاده ها به جای آسفالت سال هاست در کشورهای مختلف به خصوص کشورهای توسعه یافته رواج دارد. تطبیق پذیری، دوام و اقتصاد بتن، آن را به پرکاربردترین ماده در ساخت وساز در سطح جهان تبدیل کرده است و ایالات متحده هر ساله حدود ۲۶۰ میلیون یارد مکعب از بتن آماده استفاده می کند. بتن در ساخت بزرگراه ، خیابان، پارکینگ، پل ، ساختمان های بلند، سد، خانه ، کف پوش ، پیاده روها و برنامه های کاربردی متعدد دیگر استفاده می شود و اما پروژه های راه سازی ایران به تازگی روی آن را به خود دیده است.
هم زمان با کاهش درآمدهای دولت و افزایش شکایت از هزینه های تعمیر و نگهداری راه های آسفالت شده در کشور، موضوع استفاده از رویه ها بتنی به عنوان یک برنامه مهم، اقتصادی و ایمن در دستور کار وزارت راه وشهرسازی قرار گرفت و در نهایت تصمیم بر آن شد که تا ۲ سال آینده۱۰ درصد از جاده های کشور به رویه بتنی مجهز شوند. قطعه یک آزادراه تهران- شمال، آزادراه اصفهان- شیراز، آزادراه بیرجند- قائن در خراسان جنوبی ازجمله این پروژه ها است که اکنون عملیات ساخت آن با شیوه (تکنیک) رویه سازی بتنی در حال اجراست.
بااین حال در مسیر اجرای این طرح مشکلات زیادی به وجود آمد که نبود کارگران ماهر و آموزش دیده یکی از آنهاست. در این باره با محمدقاسم پورتقی، عضو انجمن شرکت های راه سازی ایران و مدیرعامل شرکت مهندسین مشاور فردا، به گفتگو نشستیم. او ضمن اینکه از هدف گذاری برای افزایش ۱۵ درصدی راه های کشور به رویه های بتنی خبر می دهد، یکی از اصلی ترین مشکلات در ساخت راه های بتنی را نبود کارگر ماهر می داند و خواستار برنامه ای جدی برای تربیت کارگران ماهر ایرانی است.
سؤالات فراوانی برای مردم و رسانه ها درباره معایب و مزایای استفاده از رویه های بتنی در جاده ها به جای آسفالت وجود دارد. مهم ترین مزایا و معایب استفاده از رویه های بتنی در راه های کشور چیست؟
روسازی بتنی یک علم و فن است که درحال حاضر در تمام دنیا استفاده می شود و اکنون در اروپا ۲۵ درصد از راه ها با استفاده از این روش ساخته می شود.
با توجه به خیز کشور برای ساخت راه ها و مشکل کیفی که در بخش آسفالت وجود داشت، لازم بود با کمک این علم ساخت برخی راه ها آغاز شود. از وقتی این تصمیم گرفته و کار شروع شده است، پروژه های مهمی انتخاب و عملیات روسازی بتنی آغاز شد. اکنون در آزادراه اصفهان -شیراز، ۲۰ کیلومتر از این مسیر با رویه بتنی ساخته شده است.
در بخشی از آزادراه تهران- شمال هم عملیات روسازی بتنی در حال انجام است و سیاست ما توسعه این علم و فن در ایران است. رویه بتنی به مراتب دو تا سه برابر رویه های آسفالتی دوام و از نظر کیفیت و موضوعات زیست محیطی به آسفالت برتری دارد.
مشکل هزینه های بالا عملیات در حین اجراست و اینکه نسبت به روسازی آسفالتی گران تر است، اما چون عمر و دوام بتن بیشتر از آسفالت است و در درازمدت هزینه های تعمیر و نگهداری از راه را کاهش می دهد، برای کشور بهتر است.
روشی وجود دارد که مدت دوام رویه های بتنی را افزایش دهد؟
بله، عمر روسازی بتنی به حداقل سی سال می رسد، درحالی که اکنون عمر مفید آسفالت جاده ها در کشور به پنج سال هم قد نمی دهد. ضمن اینکه ما قصد داریم عمر رویه های بتنی را به سی سال افزایش دهیم که در نهایت، به کاهش چشمگیر هزینه برای کشور منجر شود.
قرار است تا ۲ سال آینده، ۱۰ درصد از راه های اصلی کشور بتنی شود. تا چه اندازه از اجرای برنامه عقب هستیم؟
موفقیت امکانات اجرایی می خواهد و در ابتدا، ما در بخش خرید و واردات دستگاه های لازم مشکل داشتیم. از طرفی، در بخش جذب کارگر ماهر و نیمه ماهر هم در ابتدای راه هستیم. طبق برنامه ریزی ، تصمیم داریم هر سال بخشی از راه ها را که در مناطق دشتی و گرمسیر است، به رویه های بتنی مجهز کنیم و کار را توسعه دهیم، اما برخی تنگناهایی وجود دارد. امیدواریم در آینده نزدیک این علم در کشور ما توسعه یابد و ما طلایه دار این صنعت باشیم.
ما در شروع این کار، راه های بتنی در اروپا را در حین اجرا بررسی و ماشین آلات اجرایی را وارد کشور کردیم و سعی داریم هم زمان فن و علم رویه سازی بتنی را کسب کنیم.
بااین حال گفته می شود در ابتدای اجرای این طرح به دلایلی همچون نبود کارگر ماهر، اجرای این دستورالعمل متوقف ماند و کار به سختی انجام می شد. اگر بزرگ ترین مشکل را همین موضوع نبود کارگر ماهر می دانید، برای حل این مشکل چه راهکاری دارید؟
باید کارگران ماهر را آمورش دهیم. درحال حاضر، پیمانکاران راهساز متخصصی داریم که در منطقه حرف اول را می زنند، اما کارگران ماهری که بتوانند با این دستگاه ها کار کنند، وجود ندارد و در ابتدا برای اینکه کارگر ایرانی را پای کار بیاوریم، با مشکل جدی مواجه بودیم. در آزادراه اصفهان -شیراز که اولین بار رویه سازی بتنی اجرا می شد، از ترکیه کارگر ماهر وارد کردیم و کارگران خود را کنار دستشان گذاشتیم.
اکنون هم تلاش ما نتیجه داده است و سال جدید، بعد از نوروز از کارگران ماهر و آموزش دیده ایرانی در بیشتر این پروژه ها استفاده می کنیم.
توقع این است که با توجه به گسترش استفاده از راه های بتنی و درعین حال وجود مشکل بیکاری در کشور، با هدف تولید کار و اشتغال، سیاست تربیت کارگران ماهر اتخاذ شود. درحال حاضر تکنسین آسفالت کار بسیاری داریم، اما کار با بتن را نمی دانند.
این آموزش باید از طریق وزارت کار به کارگران ما داده شود تا در زمینه رویه سازی بتنی صاحب کارگر ماهر و خودکفا شویم. ما به عنوان طراح سعی می کنیم در پروژه های جدید، رویه سازی بتنی را طراحی، برنامه ریزی و اجرا کنیم و هدف این است که در آینده نزدیک، ۱۵ تا ۲۰ درصد رویه راه های کشور از بتن باشد.
