خط سفید رنگ عبور هواپیما در آسمان چیست؟

همه ما خطوط سفیدرنگ تشکیل شده در پشت هواپیماهای عبوری در ارتفاع بالای سرمان را دیده‌ایم, دلیل تشکیل آن چیست و چرا پایداری و شکل آنها با هم متفاوت است؟

 

در ابتدا باید اشاره کرد این خطوط دود نیست بلکه ابرهای تشکیل شده از میلیاردها کریستال یخ میباشد که در جهان هوانوردی Contrail نامیده میشوند، 

 

خروجی موتور هواپیما علاوه بر مونو/دی اکسید کربن و سایر مشتقات آلی و آلاینده‌های حاصل از سوخت فسیلی شامل مقدار قابل توجی بخار آب نیز میباشد, همانند خارج شدن بخار از اگزوز خودرو در روزهای سرد و مرطوب زمستانی, در ارتفاعات بالا این بخار آب پس از خروج و قرار گرفتن در معرض هوای فوق العاده سرد و کم فشار محیط دچار میعان و نهایتا تبدیل به بلورهای ریز یخ میشود و نوعی ابر سیروسی را تشکیل میدهد.

 

دلیل فاصله موجود بین اول خط ابر و خروجی موتور, زمانی است که برای سرد شدن و تقطیر بخار احتیاج است, هرچه ارتفاع بالاتر, هوا سردتر, رطوبت موجود در هوا بیشتر و جریان هوا کمتر باشد ابرهای تشکیل شده ضخیمتر و ماندگاری آنها در هوا بیشتر است,

 

 البته ضخامت و پایداری ابرهای کونترایل Contrail به نوع و تنظیمات موتور هواپیما نیز بستگی دارد, از اینرو موتورهای توربوجت بدلیل خروجی پرحرارت و پرفشارتر نسبت به موتورهای توربوفن ابر کمتری تشکیل میدهند.

 

یکی از نامطلوبترین اثرات ایجاد این خطوط در بخش نظامی است که براحتی محل, سرعت و جهت هواپیما را بدشمن نشان میدهد, از اینرو هواپیماهای نظامی بخصوص هواپیماهای جاسوسی و رادارگریز برفراز فضای دشمن همواره در تلاش برای کاهش کانتریل خود میباشند, 

 

بعنوان نمونه هواپیمای یو-۲ با ترکیبات سوخت مخصوص با درصد پایین رطوبت خروجی سعی در کاهش ابرهای دنبال کننده خود میکرد, همچنین با قرار دادن آینه خلبان بطور دایم هواپیما را از نظر تولید کانتریل بررسی میکرد و در صورت تشکیل این ابرها بلافاصله با تغییرات ارتفاع و یا مسیر پروازی از محیطهای مستعد تشکیل کانتریل خارج میشد, 

 

امروزه نیز یکی از مهمترین موارد در نظر گرفته شده در تهیه مسیرهای پروازی برفراز خاک دشمن بررسی هواشناسی منطقه و تعیین مسیر پروازی و ارتفاع مطلوب برای ممانعت از ورود به مناطق با قابلیت بالای تشکیل کانتریل است.