محرمانههای قراردادهای خرید هواپیما
اوایل ماه گذشته و در حاشیه برگزاری نمایشگاه هوایی پاریس هواپیمایی ایرتور و زاگرس از امضای تفاهمنامه خرید هواپیما با کمپانی ایرباس خبر دادند، بر این اساس ایرتور تفاهمنامه 45 فروند ایرباس 320 نئو با ظرفیت 100 تا 240 صندلی را امضا کرد.
اوایل ماه گذشته و در حاشیه برگزاری نمایشگاه هوایی پاریس هواپیمایی ایرتور و زاگرس از امضای تفاهمنامه خرید هواپیما با کمپانی ایرباس خبر دادند، بر این اساس ایرتور تفاهمنامه 45 فروند ایرباس 320 نئو با ظرفیت 100 تا 240 صندلی را امضا کرد.
به گزارش تسنیم، مدیر روابط عمومی این ایرلاین با اعلام این‌که ارزش این تفاهمنامه 4.5 میلیارد یورو است، گفته بود: تفاهمنامه خرید این هواپیماها با حضور «فابریس برژیه» مدیرعامل ایرباس، کریستوف موریه قائم‌مقام ارشد رییس قراردادهای ایرباس، رضا موسوی مدیرعامل ایران ایرتور و مجید شکاری رییس هیئت مدیره به امضا رسید.
همچنین هواپیمایی زاگرس نیز از امضای تفاهمنامه خرید 28 هواپیمای ایرباس شامل 20 فروند ایرباس 320 نئو و 8 فروند ایرباس 330 نئو با ایرباس خبر داد. طی یک ماه و چند روز اخیر هیچ‌کدام از مدیران این دو شرکت در رابطه با خریدهای خود اطلاع‌رسانی نکرده‌اند. پیگیری‌‌های صورت‌گرفته در این زمینه از سوی رسانه‌ها تاکنون بی‌نتیجه مانده است، چه آنکه مدیرعامل ایران ایرتور در پاسخ به این پرسش که خرید هواپیما در چه مرحله‌ای قرار دارد با خنده فقط به این جمله که "در حال پیگیری است" بسنده کرده است.
از سوی دیگر هواپیمایی زاگرس تاکنون درباره چگونگی تأمین مالی حدود 20هزار میلیارد تومانی اطلاع‌رسانی نکرده است. این‌که ایرلاینی که خصوصی به شمار می‌رود بتواند چنین ارقام هنگفتی را بدون حمایت‌های بیرونی تأمین کند بسیار سخت و دشوار به نظر می‌رسد.
در این بین قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی به‌سبک و سیاق همیشگی خود انتقادات مطرح‌شده به خرید حجم انبوه هواپیما برای ایران‌ایر را به باد انتقاد گرفته است. اصغر فخریه کاشان گفته است: جریانی در کشور هستند وقتی دولت قرارداد سرمایه گذاری خارجی امضا نمی‌کند، می‌گویند برجام اثر نکرد، قرارداد خارجی هم که امضا می‌‌شود، بهانه‌های دیگر می‌آورند. هما اولین ایرلاینی بود که توانست قرارداد خرید هواپیمای جدید منعقد کند و اولین مجوز اوفک برای هما صادر شد و پس از آن شرکت‌های خصوصی هم توانستند با شرکت‌های فروشنده هواپیما تفاهمنامه امضا کنند.
وی با اشاره به امضای تفاهمنامه بین ایرلاین‌های خصوصی و ایرباس افزود: بازه زمانی که اوفک باید مجوز صادر کند متفاوت است و گاهی به‌دلیل بررسی‌های مورد نیاز صدور مجوز تا 4 ماه طول می‌کشد.
وی با اذعان به این مسئله که آمریکا قطعاً در قراردادهای خرید سنگ‌اندازی می‌کند، تصریح کرد: نظرات برخی از رسانه‌ها با غرض یا بدون غرض را محترم می‌دانیم.
شرکت‌های خصوصی هواپیمایی قطعاً منابع مالی چندهزار میلیاردی در اختیار ندارند که بتوانند وارد پروسه خرید هواپیماهای نو شوند، اگر چنین بود که امروز به‌دنبال تمدید زمان رسیدن به کفایت سرمایه (350 میلیارد تومان) نبودند. تا این لحظه دو ایرلاین خصوصی از اعلام جزئیات تفاهم خود با ایرباس خودداری کرده‌اند، ضمن آنکه پس از گذشت ماه‌ها از امضای قرارداد نهایی هما برای خرید هواپیما، هنوز نه شخص وزیر و نه فرد اصلی حاضر در مراسم امضای این قراردادها در رابطه با محدودیت‌های این خریدها حرفی به زبان نیاورده‌اند.
عالی‌ترین مقام وزارت راه همواره از پاسخ به محدودیت‌های خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ طفره رفته، در چنین شرایطی چگونه برخی انتظار دارند شمار معدودی رسانه فقط شاهد خروج سرمایه‌های ملی باشند که در صورت تخطی خریدار از شروط آمریکایی‌ها بر باد می‌رود و هواپیماهای واردشده را نیز مصادره می‌کند.
به هر حال به نظر می‌رسد برخی مسئولان با فرافکنی به‌دنبال منحرف کردن افکار عمومی و شانه خالی کردن از یکی از وظایف اصلی خود یعنی پاسخگویی به مردم هستند. نباید فراموش کرد وزیر راه و شهرسازی علی‌رغم سخنان قشنگ درباره ضرورت شفاف‌سازی درباره تفاهمنامه خرید هواپیما در نمایشگاه هوایی پاریس گفته بود: «ــ‌از امضای تفاهمنامه ــ اطلاع ندارم باید برویم آنجا (نمایشگاه هوایی پاریس). از آقای پرورش (مدیرعامل سابق هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران) اطلاعات را بگیرید».
