روایت‌ «احمد خرم» از راه‌اندازی فرودگاه امام 14 سال پس از رویداد

مصاحبه با اشک‌های احمد خرم تمام شد؛ با غمی که بعد از 14سال انگار هنوز روی سینه‌اش سنگینی می‌کرد. حالا وزیر راه‌و‌ترابری دولت اصلاحات که به قول خودش با یک پرونده مفصل شامل 50جرم و انگ در آن سال‌ها استیضاح و برکنار شده بود، روایتگر اتفاق‌های سال83 در فرودگاه امام خمینی(ره) شده است؛ «به من هشدار داده بودند. به من گفته بودند که بینی‌ات را به خاک می‌مالیم. خب مالیدند و تمام شد و رفت.» افتتاح مهم‌ترین فرودگاه کشور که در 6‌ماه نخست سال‌جاری بار 65درصد سفرهای خارجی را به دوش کشیده، در سال83 تبدیل به یک پرونده پرماجرا شد. فرودگاهی که هنوز فاز 3 و 4 آن تکمیل نشده است و احمد خرم می‌گوید با تکمیل نشدن آن در مجموع لطمه‌ای که به منابع ملی کشور وارد شد، 10میلیارد دلار است. فاز 3 و 4فرودگاهی که می‌توانست تا آخر سال85 تکمیل شود. برای مرور همه آنچه در سال83 اتفاق افتاد با احمد خرم به گفت‌وگو نشستیم تا روایت‌ دوباره‌ای از راه‌اندازی فرودگاه امام داشته باشیم؛ او که برای نجات این پروژه به‌مدت 2ماه، دفتر کار خود را به فرودگاه منتقل کرد و امروز می‌گوید هنوز رازهای مگویی در سینه دارد.

ماجرای افتتاح فرودگاه امام چرا این‌قدر پیچیده شد؟ آقای خرم برای ما بگویید چرا از پروژه‌ای که باید افتخار یک ملت باشد، این همه خاطره تلخ به جا مانده؟ 

قصه فرودگاه امام طولانی و دلایل زمینگیر کردن آن بسیار بود. نخستین مسئله ما با بخشی از نهاد بزرگی بود که برای ما چالش درست می‌کرد. آنها از من خواسته بودند 2هزار هکتار از زمین‌های فرودگاه را رایگان در اختیارشان بگذارم که در آن پایگاه هوایی تاسیس کنند. من با این درخواست مخالفت کردم.

برای این مخالفت چه دلیلی ارائه کردید؟ 

امریه. امریه‌ای که فرماندهی کل‌قوا صادر کرده بودند: فرودگاه امام، یک فرودگاه غیرنظامی است. ما اصلا حق نداشتیم پایگاه نظامی در این فرودگاه راه‌اندازی کنیم.

این همه تنش و جنگ و دعوا اصلا چرا باید آغاز می‌شد؟ ریشه این اختلافات در کجا بود؟ 

ببینید ! بخشی از مشکل آنها با من بود؛ چرا که توسط من شرکت در مناقصه‌ها محدود شده بود. برای من کار سپردن به بخش خصوصی واقعی، طبق سیاست‌های جمهوری اسلامی اولویت داشت. به آنها گفته بودم که در شرایط مساوی در یک مناقصه کار را به بخش خصوصی واقعی می‌سپارم نه شما. تصور کنید آن جریان آنقدر تخته‌گاز رفتند که از مقام معظم رهبری تذکر دریافت کردند. من به خوبی به یاد دارم که ایشان به آنها گفتند فعالیت‌های اقتصادی‌تان را محدود کنید.

گفتید علت‌های بسیاری این حواشی را به‌وجود آورده بود...

بله. امروز می‌خواهم همه این علت‌ها را بازگو کنم. به‌خاطر می‌آورید در انتخابات مجلس هفتم، 3هزار و 400 نفر رد صلاحیت شدند؟ آنها با تکیه به تحقیقات محلی، زیر سؤال می‌بردند. من در آن شرایط بارها و بارها نسبت به این اقدام، اعتراض کردم و درخواست مذاکره با شورای‌نگهبان دادم. این اعتراض‌ها و پیگیری‌ها مشکل بعدی آقایان با من بود.

آقای خرم! یکی از اتفاقاتی که در سال83 افتاد و در یاد همه مردم ماند، رفتن شما از وزارتخانه به فرودگاه بود. کمی هم از پشت پرده این اقدام برایمان بگویید...

وزارت راه و ترابری در این پروژه مهم سهم داشت. من باید سهم وزارتخانه و مردم را می‌گرفتم. 2ماه در فرودگاه کار کردم تا بتوانم با همه موانع بجنگم.

موضع رئیس‌جمهوری وقت چه بود؟ ایشان چقدر روی پیشروی این پروژه‌ها از خود حساسیت و پیگیری نشان می‌دادند؟ 

 فقط فرودگاه نبود. حساسیت دولت در آن سال‌ها روی پنج پروژه بسیار بالا بود. همان ابتدای کار هم رئیس‌جمهوری تکلیف مرا روشن کرد؛ یعنی روز اولی که کارم را شروع کردم، ایشان بعد از نخستین جلسه هیئت دولت مرا صدا کرد و گفت در حوزه تو، پنج پروژه عظیم وجود دارد که اینها آبروی جمهوری اسلامی‌اند. هر طور شده اینها را تمام کن؛ فرودگاه امام، پل میان‌گذر دریاچه ارومیه، آزادراه تهران- شمال، راه‌آهن بافق-مشهد و راه‌آهن سریع‌السیر.

ماجرای شرکت ترکیه‌ای تاو چه بود؟ تا آنجا که من می‌دانم یکی از بزرگ‌ترین دردسرها به همین سرمایه‌گذار برمی‌گشت.

خلاف‌های زیادی علیه من گفتند. در آن سال به رئیس‌جمهور و رهبری نامه نوشت و گفت شرکت ترکیه‌ای تاو وابسته به صهیونیسم است. وزیر اطلاعات و همه کشور بسیج شدند و استعلام گرفتند دیدند این ادعا کذب است. فهمیدند تاو وابسته به حزب اعتدال وتوسعه و اردوغان است. این را هم بگویم که اعتبار اولیه فرودگاه امام 240میلیارد تومان، 260میلیون دلار آن زمان، بود. فاز اول را با همین میزان اعتبار راه‌انداختیم. برای فاز دوم با یک شرکت فرودگاه‌ساز ترک به نام «تاو» قرارداد بستیم که ترمینال آتاتورک استانبول را با استانداردهای اروپایی ساخته بود و جزو 5شرکت فرودگاه‌ساز بزرگ دنیاست. هنوز قرارداد را امضا نکرده بودیم که ترک‌ها 17میلیون دلار تجهیزات به کشور آوردند. برای فاز دو 200میلیون قرار‌داد بستیم. امروز کسی با یک‌و‌نیم میلیارد دلار هم حاضر نیست این کار را بکند.

از روز افتتاح فرودگاه برای‌مان بگویید. جایی گفته بودید که هر بلایی می‌شد در آن روز سر شما آوردند. آن روز به شما چه گذشت؟ 

صبح روز افتتاح فرودگاه هواپیمای اماراتی آمد. آقایان که احساس خطر کرده بودند، باند فرودگاه را با لندکروز و... مسدود کرده بودند. هواپیمای اماراتی 3-2 دور در آسمان فرودگاه زد اما نتوانست بنشیند. من خودم در برج مراقبت فرودگاه بودم. رفتم خواهش و تمنا کردم. گفتم آبروی ملی‌مان می‌رود. آنقدر گفتم تا راضی شدند. باند را تخلیه کردند و هواپیما نشست. حالا هواپیما می‌خواست به سمت پارکینگ برود و راهش را از جلو بسته بودند. دوباره به التماس افتادیم.گفتیم هواپیما اماراتی است. آبروی‌مان در سطح بین‌المللی می‌رود. بعد از نیم‌ساعت خواهش و تمنا راه ورود به پارکینگ باز شد. ماجرا اینجا تمام نشد. بعد از این عده‌ای به در خروجی هواپیما چسبیدند و نگذاشتند مسافران پیاده شوند. و دوباره این من بودم و 20دقیقه دیگر خواهش و تمنا.

و عصر آن روز چه شد؟

قرار بود هواپیمای جمهوری اسلامی از دبی به تهران بیاید. هواپیما به فرودگاه که رسید یک فانتوم و یک میگ ۲۹ بالای سر این هواپیما رفتند. من در برج مراقبت بودم. خلبان با من تماس گرفت و گفت جنگنده‌ها به من اعلام کردند اگر 30ثانیه دیگر به پرواز ادامه دهی، شلیک می‌کنیم. چه کنم؟ به خلبان گفتم برود اصفهان و در فرودگاه آنجا فرود بیاید. 2هواپیمای نظامی هم تا اصفهان این هواپیما را اسکورت کردند .

از استیضاح خودتان در آن سال و آن پرونده معروفی که برایتان تشکیل شده بود هم برایمان بگویید. 

نمایندگان مجلس آن زمان تصمیم گرفته بودند روبه‌روی دولت، بایستند. برایشان قابل پذیرش نبود که پروژه‌ای در این سطح اهمیت در دولت اصلاحات به ثمر بنشیند. در رأس اینها آقایان کوچک‌زاده، نادران، زاکانی و توکلی قرار داشتند و گفته بودند باید بینی این وزیر راه قلدر را به خاک بمالیم که خب توانستند و مالیدند! ماجرای فرودگاه را پیش آوردند و فرماندهی بستن فرودگاه را به‌عهده عده‌ای گذاشتند که از آنها اسمی نخواهم آورد. بعد که به هدف‌شان رسیدند فرودگاه دوباره راه افتاد و من هم خانه‌نشین شدم. پرونده‌ای برایم تشکیل دادند با 50تهمت و جرم و افترا. بعد از 4‌ماه بررسی به مرحوم هاشمی شاهرودی رئیس قوه قضاییه گفتند چیز دندان‌گیری در پرونده خرم نبود. بعدها هم شورای‌عالی امنیت ملی اعلام کرد که وزارت راه هیچ‌گونه تخلفی از قانون نکرده است. کمیسیون سیاسی دفاعی دولت هم جلسه گذاشت و این امر را تأیید کرد. آمدند به من گفتند که آبروی‌مان در رسانه‌های بین‌المللی رفته است. این را یک جوری جمع کن. بهشان گفتم ما چیزی پهن نکرده‌ایم که جمعش کنیم.

آقای خرم! ‌فرودگاه امام امروز مهم‌ترین فرودگاه‌ کشور است. حالا که سال‌ها از این ماجرا گذشته‌ و از همه آن هیاهوها دور شده‌اید، چه حسی به این فرودگاه دارید؟ 

خودم را مقبول می‌دانم اما (بغض می‌کند) شرمنده‌ام. نتوانستم به مردم خدمت کنم. در آن سال لطمه سنگینی به آبروی کشور و بیت‌المال مردم خورد.