ترانزیت را جدی بگیریم
در دهه های اخیر رشد و توسعه اقتصادی کشوها و افزایش تولید و تجارت، اهمیت بخش ترانزیت را به عنوان حلقه اتصال بازار مصرف و تولید بیش از پیش آشکار کرده است. ترانزیت یک بخش مهم و زیر بنایی در اقتصاد است و از ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مورد توجه اکثر کشورها است. امروزه این صنعت یکی از سودآورترین منابع تجاری دنیا محسوب می شود.
وبلاگ سیده فاطمه مقیمی-در دهه های اخیر رشد و توسعه اقتصادی کشوها و افزایش تولید و تجارت، اهمیت بخش ترانزیت را به عنوان حلقه اتصال بازار مصرف و تولید بیش از پیش آشکار کرده است. ترانزیت یک بخش مهم و زیر بنایی در اقتصاد است و از ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مورد توجه اکثر کشورها است. امروزه این صنعت یکی از سودآورترین منابع تجاری دنیا محسوب می شود.
درآمد سرشار حاصل از این صنعت، رقابت کشورها را در ایجاد تسهیلات لازم برای بالا بردن سهم خود در این عرصه افزایش داده است. برخورداری از امنیت و مزیت جغرافیایی یکی از مهمترین عواملی است که می تواند به خوبی زمینه ساز توسعه این صنعت باشد. ایران به لحاظ موقعیت ویژه جغرافیایی از دیرباز نقش مهمی در ترانزیت کالا و مسافر داشته است.
در جنوب ایران، خلیج فارس که کشورهای عمده تولیدکننده نفت در آن قرار دارند، به عنوان گلوگاه انرژی جهان محسوب می شود. در شمال، دریای خزر بهترین پل ارتباطی میان کشورهای ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان است. این دریا می تواند نقش مهمی در تجارت میان این کشورها ایفا کند. از غرب و شرق هم ایران با کشورهای عراق، ترکیه، پاکستان و افغانستان همسایه است که فرصت مناسبی برای تجارت را فراهم ساخته است.
در سالهای اخیر نیاز کشورهای آسیای میانه به دسترسی به آبهای آزاد از یکسو و فرآیند رشد اقتصادی کشورهای شرق و جنوب آسیا به همراه ناامنی مسیرهای رقیب در روسیه، افغانستان و پاکستان از سوی دیگر باعث شد تا بار دیگر ایران مورد توجه قرار گیرد. قرارگرفتن درمرکزیت جغرافیائی کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی اکو این فرصت را برای ایران فراهم آورده است تا ضمن ایفای نقش فعال در برقراری ارتباط تجاری و اقتصادی بین کشورهای عضو اکو، بتواند درچارچوب همکاری ها و موافقتنامه های مختلف تجاری، در زمینه ترانزیت کالاهای صادراتی و وارداتی کشورهای عضو نیز به ایفای نقش بپردازد. موقعیت ژئواکونومیکی ایران نقطه قوتی است که این کشور را همواره به عنوان یک مسیر ترانزیتی کوتاه و مناسب مورد توجه قرار داده است.
در واقع ایران می تواند به عنوان پل ارتباطی میان این کشورها با یکدیگر و سایر مناطق جهان نقش موثری ایفا نماید.عوامل متعددی در انتخاب مسیرهای ترانزیتی موثر است از جمله هزینه، زمان، مسافت، امنیت، قوانین و مقررات، زیرساختها.توجه به همه عوامل تاثیرگذار در ترانزیت، می تواند بر رقابت پذیر شدن این صنعت اثر ویژهای داشته باشد اما وجود مشکلات و موانع متعدد در بخش ترانزیت در کشور مانع بهره گیری مناسب از این بخش شده است.بی تردید دارا بودن زیر ساختهای مناسب مبادی ورودی و خروجی کالا افزایش سهم ترانزیت کالا موثر است.
بنابراین تجهیز همزمان مبادی ورودی و خروجی کالا در شمال - جنوب و شرق - غرب کشور که تکمیل کننده کریدور های بین المللی است، می تواند جایگاه واقعی ایران در صنعت ترانزیت را تحقق بخشد. چنانچه استفاده بهینه از مزیت ترانزیتی کشور صورت گیرد و اصلاحات لازم انجام شود و فرصتها به خوبی شناسایی شود، از ابتدای زنجیره تا انتهای زنجیره ایجاد اشتغال را در پی خواهد داشت.
امر ترانزیت فقط اختصاص به حوزه جابجایی کالا ندارد، بلکه در برگیرنده مسافر نیز است که متاسفانه اقدام خاصی در این خصوص انجام نپذیرفته است. با توجه به موقعیت مناسب کشور می توان با راه اندازی ترانزیت مسافر از قلمرو کشور درآمدزایی کرد و نرخ رشد اشتغال را افزایش داد.
ایجاد مراکز تفریحی برای مسافرین ترانزیتی، دائر نمودن فروشگاه های صنایع دستی و فروشگاههای سوغات ایرانی، افراد زیادی را به کار مشغول کرد و همین امر موجب افزایش اشتغال در زمینه های مختلف خواهد شد.در مجموع با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرصتهای موجود در بخش ترانزیت، چنانچه تصمیم گیران اقتصادی توجه ویژه ای به این بخش داشته باشند و سرمایه گذاری های اساسی در این بخش صورت گیرد و امکان ورود بیشتر بخش خصوصی فراهم شود، این بخش توان درآمدزایی و اشتغال زایی بالایی دارد و یکی از راه های نجات کشور از وابستگی به درآمدهای نفتی خواهد بود.
