◄ شرکت سهامی عام پروژه؛ کلید اقتصاد پویا و مردم محور

تجربه کشور های پیشرو در زمینه استفاده از روش های متنوع تامین مالی نشان می دهد که ایجاد بسترهای نوین برای سرمایه گذاری مردم در زیربناهای اقتصاد در کنار استفاده از ابزار مالیات های تنظیمی، می تواند علاوه بر ایجاد شتاب در توسعه کشور، به کمرنگ تر کردن حضور مردم در فعالیت های غیرمولد اقتصادی بیانجامد و از همین رو، به کمتر شدن نوسانات اقتصادی کشورها کمک کند. به بیان دیگر، وجود بسترهای درست، پایدار و ایمن برای سرمایه گذاری مردم در کنار محدود کردن مسیرهای سرمایه گذاری غیر مولد و سودجویانه، د2 مشخصه مهم اقتصادهای پویا و رو به رشد در جهان شناخته می شود.

مردم تقصیری ندارند؛ بستری برای سرمایه گذاری مولد وجود ندارد

بدون شک مهمترین دلیل نیمه تمام ماندن پروژه های زیربنایی در کشور ما نیز نبود روش ها و شیوه های مردمی برای این مهم است. در واقع می توان ادعا کرد تا کنون برای مردم مسیری در جهت سرمایه گذاری در این پروژه ها توسط دولت های مستقر در کشور ایجاد نشده است. چرا که تا کنون دولت ها نیازی به این مسئله احساس نمی کردند. اما در کشورهایی که درآمد پایه آنها از فروش نفت حاصل نمی شود، چندین سال است که این مسئله مورد اهمیت قرار گرفته و مورد توجه دولتمردان آن ها است.

از سوی دیگر نقدینگی موجود در کشور که به واسطه نبود بستر مناسب برای بهره گیری درست از آن، در مقاطع گوناگون وارد بازارهای غیر مولد همچون سکه، ارز، مسکن، بازار ثانویه بورس و یا اخیرا بازار رمز ارزها شده است، بدون آنکه هدایت شود، در حال ایجاد نوسانات جدی در اقتصاد کشور است. بی تردید اگر وضعیت سرگردانی نقدینگی و همچنین موضوع سرعت گردش پول در کشور همین گونه به حال خود رها شده و به سمت تولید هدایت نشود، در آینده این نه چندان دور شاهد ایجاد بحران های اقتصادی عمیق تر، شکاف طبقاتی گسترده تر و شرایط وخیم تر اقتصادی خواهیم بود.

نقدینگی تولید می شود اما هدایت نمی شود؛ بحران در راه است

در شرایطی که بانک های خصوصی در کشور بدون ضابطه و محدودیت خاصی در حال فربه تر کردن غول نقدینگی هستند، عدم هدایت این نقدینگی به سمت تولید، معنایی جز گسیل شدن آن به سمت بازارهای موازی و غیرمولد و ایجاد حباب های قیمتی در آن ها نخواهد داشت. مثال عینی این موضوع، اتفاقی بود که طی مدت 2 سال گذشته برای بازار ثانویه بورس حادث گردید؛ علی رغم عدم رشد مولفه های واقعی بازار، به واسطه ایجاد اقبال و انگیزه برای سرمایه گذاران مردمی، حباب قیمتی برای سهام های موجود در این بازار ایجاد کرد که لاجرم به تخلیه حباب و از بین رفتن اعتماد مردم به این بازار انجامید.

این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا، بازار ثانویه بورس فقط مختص به افراد متخصص در این حوزه بوده و صرفا این افراد می توانند در این نوع از بازار به معامله حرفه ای بپردازند و سایر مردم یا سرمایه های خود را در اختیار افراد و شرکت های مختصص در حوزه بازار سرمایه قرار می دهند و یا آنکه صرفا در بازار اولیه سرمایه گذاری می کنند.

ایجاد بستر تامین مالی غیر بانکی؛ ضرورتی انکار ناپذیر

بنابراین می توان ادعا کرد که یکی از راهکارهای مهم و تاثیر گذار در ایجاد یک اتمسفر تامین مالی غیر بانکی در کشور و منطبق با اقلیم اقتصاد داخلی و ملی با نگاه به رویکردهای سرمایه گذاری خرد و مردمی، می تواند مسیر اقتصادی ایران را تغییر دهد. یکی از مهمترین روش ها برای تحقق چنین هدفی، ایجاد شرکت های سهامی عام پروژه محور است که امری رایج در بسیاری از کشورهای پیشرفته به شمار می رود. این شیوه نوین از تامین مالی چندین سال است که در کشور ما نیز مطرح شده اما متاسفانه به واسطه نبود انگیزه کافی در مسئولان برای اجرای آن تاکنون اجرایی نگردیده است.

ایجاد شرکت های سرمایه گذاری پروژه محور می تواند یک بستر مناسب برای سرمایه گذاری خرد و کلان مردمی بوده و به هدایت نقدینگی در مسیر تولید کمک کند و در عین حال به ایجاد و توسعه روزافزون زیربناهای اقتصادی یاری رساند. ضمن آنکه به واسطه این شیوه مردم می توانند بستری امن برای سرمایه گذاری خود داشته باشند که علاوه بر سود آوری به حفظ ارزش سرمایه آنها کمک نماید. لازم به ذکر است شرکت های سهامی عام پروژه محور ذیل قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار تاسیس شده و سهام عرضه شده این شرکت ها در ابتدا در بازار اولیه و پس از تکمیل و بهره برداری از پروژه مربوط، در بازار ثانویه بورس قابلیت توثیق، خرید و فروش و یا انتقال به غیر را خواهد داشت.

* کارشناس حمل و نقل