◄ مشکلات تاریخی فرودگاه مهرآباد و راهکارها / برنامه شرکت فرودگاه‌ها برای وصول بدهی ۳۶۰ میلیاردتومانی ایرلاین ها

تین نیوز | مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها، رفع مشکلات فرودگاه مهرآباد را یکی از دغدغه‌های خود اعلام می‌کند و معتقد است مشکلات به وجود آمده در فرودگاه مهرآباد در یک مقطع زمانی کوتاه ایجاد نشده و معلول عوامل مختلف در سال های طولانی است.

علت ساخت فرودگاه‌های جدید در کشور با وجود اقتصادی نبودن بسیاری از فرودگاه های موجود، چگونگی ایجاد زمینه مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های فرودگاهی و سرنوشت بدهی ایرلاین‌ها به شرکت فرودگاه‌ها، برخی از محورهای گفتگوی اختصاصی تین‌نیوز با اسماعیل تبادار، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌هاست. این گفتگو را که نخستین گفتگوی رسانه‌ای تبادار، از زمان حضور در شرکت فرودگاه‌هاست، در ادامه می‌خوانید:

با توجه به این‌که سال 92 در شرکت فرودگاه‌ها، سال «ارتقای ایمنی و اقتصادی شدن فرودگاه‌ها» نامگذاری شده بود، این موضوع تا چه حد در فرودگاه‌های کشور، تحقق یافته و آیا امسال فرودگاه جدیدی به جمع معدود فرودگاه‌های سودده کشور، پیوسته است؟
برای ارتقای ایمنی در چند بخش در سال 92 اقدامات اساسی صورت گرفته؛ در بخش آموزش نیروی انسانی، نوسازی و نصب تجهیزات کمک‌ناوبری و ارتباطی جدید در فرودگاه‌ها انجام شده و در بخش ارائه خدمات به پروازهای عبوری و فضای کشور نیز بهسازی و توسعه سطوح پروازی در فرودگاه‌ها صورت گرفته است. همچنین اقدامات لازم برای استقرار سیستم جامع مدیریت ایمنی در ارائه سرویس های هوانوردی و ارائه خدمت در فرودگاه های کشور انجام شده است.
در همین راستا در سال 92 تعدادی دیگر از فرودگاه های کشور، گواهینامه فرودگاهی از سازمان هواپیمایی کشوری اخذ کردند که این مسئله، عزم راسخ شرکت فرودگاه ها برای ارتقا و استقرار ایمنی را نشان می دهد.

نظر شما درباره علت ساخت فرودگاه های جدید، علیرغم زیا‌ن‌ده بودن فرودگاه‌های فعلی چیست؟‌ تعداد زیادی از فرودگاه‌ها در حالی ساخته می‌شوند که ظرفیت لازم را ندارند و صرفا با هدف بسترسازی برای توسعه، احداث می‌شوند و برخی از آنها، تعداد پروازهای بسیار محدودی دارند. از سوی دیگر، علیرغم وجود تعداد معدودی فرودگاه اقتصادی در کشور، هم اکنون فرودگاه‌های جدیدی در حال ساخت هستند. به نظر شما بهتر نیست فرودگاه‌سازی، ضابطه‌مند شود؟
اقتصادی بودن فرودگاه‌ها باید از دو منظر مورد توجه قرار بگیرد: اول از منظر مطالعه وضعیت فرودگاه از نظر درآمد و هزینه که در این راستا باید گفت خوشبختانه در سال های اخیر با برنامه ریزی هایی که صورت گرفته عمدتا فرودگاه های بزرگ به سوی کسب درآمدهای هوانوردی و متنوع‌سازی منابع درآمدی فرودگاه‌ها حرکت کرده و تا حدی موفق به ایجاد توازن در شرایط درآمد ـ هزینه‌ای خود شده‌اند. البته تا رسیدن به شرایط اقتصادی شدن همه فرودگاه‌ها، هنوز فاصله زیادی داریم که یکی از دلایل آن، الزام شرکت فرودگاه‌های کشور به ارائه سرویس و خدمت در فرودگاه‌هایی است که عمدتا در مناطق کوچک قرار دارند و اساسا زمینه رسیدن به بازدهی اقتصادی را ندارند و شرکت فرودگاه ها بر اساس تکلیف محوله، این وظیفه را بر عهده دارد.
اما اقتصادی بودن فرودگاه‌ها از یک منظر دیگر نیز باید مورد توجه قرار بگیرد که آن، اثر فزایندگی فرودگاه در فعالیت و رونق اقتصادی - اجتماعیِ منطقه‌ای است که در آن واقع شده است. در توضیح این مطلب باید گفت که وجود فرودگاه به عنوان اولین بستر ایجاد حمل و نقل هوایی در هر منطقه، موجب اثر افزایشی در تمامی فعالیت های تجاری، فرهنگی، دانشگاهی و... می شود. همچنین با استقرار فرودگاه، ارتباط این گونه مناطق با مرکز و سایر نقاط کشور، به آسانی برقرار می کنند و بدین ترتیب، امکان توسعه سریع‌تر مناطق توسعه‌نیافته فراهم می‌شود. بنابراین اثر اقتصادی حاصل از وجود فرودگاه در چنین مناطقی، قابل تامل است و اگرچه ارائه خدمات در فرودگاه‌های چنین مناطقی از طرف شرکت فرودگاه‌ها، تنها بار هزینه‌ای برای آن دارد اما آثار جنبی وجود فرودگاه، موجب شکوفایی اقتصادی منطقه می‌شود.

شما در مراسم معارفه خود، از دغدغه‌های خود درباره فرودگاه مهرآباد سخن گفتید و وزیر راه نیز به تازگی از وضعیت این فرودگاه انتقاد کرده است. آیا برنامه‌ خاصی برای بهبود و ساماندهی این فرودگاه در بخش‌های مختلف دارید؟
رفع مشکلات فرودگاه مهرآباد به عنوان پرترددترین فرودگاه کشور از نظر اعزام و پذیرش مسافر در سال، یکی از دغدغه‌های بنده است. البته باید توجه کرد که مشکلات به وجود آمده در فرودگاه مهرآباد در یک مقطع زمانی کوتاه ایجاد نشده و معلول عوامل مختلف در سال های طولانی است.

لطفا به برخی از این عوامل اشاره کنید.
اساسی‌ترین عامل در این زمینه این بود که از سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجه به گسترش شهر تهران و ایجاد مناطق مسکونی و صنعتی در اطراف فرودگاه که برخلاف ضوابط فرودگاهی و استانداردهای مربوط به ایمنی بوده، برنامه انتقال پروازها به منطقه ای در خارج از شهر تهران و ساخت فرودگاه جدید در دستور کار قرار گرفت و قرارداد مطالعه ایجاد فرودگاه جدید و طراحی آن با یک مشاور خارجی منعقد شد.
پس از پیروزی انقلاب، وقتی در زمان جنگ تحمیلی، تعداد زیادی از پروژه‌های توسعه‌ای متوقف شد، عملیات احداث فرودگاه جدید تهران یعنی فرودگاه امام خمینی(ره) هم متوقف شد و پس از پایان جنگ، عملیات اجرایی این پروژه مجددا در دستور کار قرار گرفت.
در آن زمان با توجه به رشد جمعیت و شروع دوران جدید تلاش و توسعه زیربناهای مختلف در کشور، رشد تقاضا برای حمل و نقل هوایی نیز به وجود آمد اما متاسفانه زیرساخت های جدیدی در فرودگاه مهرآباد ساخته نشده و فرودگاه امام نیز هنوز به بهره برداری نرسیده بود. حتی بعد از افتتاح فاز اول فرودگاه امام، با توجه به این‌که ظرفیت لازم برای انتقال پروازهایی که باید به آن فرودگاه انتقال می یافت، وجود نداشت مجددا سرریز این افزایش تقاضا، به فرودگاه مهرآباد منتقل شد در حالی که اساسا این فرودگاه برای این میزان ظرفیت اعزام و پذیرش مسافر، چه در بخش ایرساید و چه در بخش لندساید، طراحی نشده و اکنون نیز شاهد مشکلات موجود برای مردم عزیز و مسافران محترم در این فرودگاه هستیم.

با توجه به شرایط موجود، برای بهبود اوضاع این فرودگاه چه می‌توان کرد؟ به عنوان یک راهکار برای کم شدن از بار این فرودگاه، قرار بود پروازهای عمره در سال 92 به فرودگاه امام منتقل شود اما این اتفاق نیفتاد، آیا تصمیم تازه‌ای در این باره اخذ شده است؟
با انجام برخی تغییرات، می‌توان وضعیت مهرآباد را تا حدی بهبود داد؛ بخشی از این تغییرات را می‌توان به فوریت و در زمانی کوتاه انجام داد که بنده از زمان شروع به کار در شرکت فرودگاه‌ها، انجام این تغییرات را در برنامه قرار داده‌ام. بخشی از این امور مربوط به ایجاد تسهیلات بیشتر و ارائه خدمات مناسب‌تر در ترمینال‌های ورودی و خروجی بوده است، مانند افزایش و بهبود وضعیت چرخ دستی‌ها، سرویس‌های بهداشتی، فضاها و مسیرهای ورود و خروج مسافران در ترمینال‌ها، اصلاح مسیرهای منتهی به ترمینال‌ها، به ویژه ترمینال‌های 4 و 6، اصلاح وضعیت ترمینال‌ها از منظر زیبایی بصری، حذف و انتقال گیت‌های بازرسی ورودی در برخی ترمینال‌ها و ... که خوشبختانه برخی تا امروز به بهره‌برداری رسیده و برخی دیگر به زودی بهره‌برداری می‌شود.
بخش دوم تغییرات مهرآباد، شامل تغییرات اساسی در وضعیت مسیرهای ورود و خروج خودروها به فرودگاه مهرآباد و ایجاد تغییرات اساسی در ترمینا‌ل‌هاست که کارگروه مربوط به آن نیز از ابتدای شروع به کار بنده و با حضور بنده، فعالیت خود را آغاز کرده و در حال حاضر در زمینه بررسی طرح‌های مختلف، مشغول به کار است و انشاءالله بعد از بررسی طرح‌ها از جهات مختلف و نهایی شدن موضوعات، پروژه‌های مربوط به انجام این اصلاحات آغاز خواهد شد.
بخشی از اصلاحات و رفع مشکلات در فرودگاه مهرآباد نیز منوط به انجام امور اجرایی طرح فرودگاه امام خمینی(ره) و بهره‌برداری از پروژه‌های مختلف آن فرودگاه است، از جمله ترمینال زیارتی و ترمینال فاز 2. این طرح ها توسط مجری طرح توسعه فرودگاه امام در حال پیگیری است و امیدواریم بتوانیم با اتمام آنها، بخشی از بار سرریز مسافران مهرآباد را به فرودگاه امام منتقل کنیم.

ایجاد زمینه افزایش مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های فرودگاهی کشور، یکی از برنامه‌های شرکت فرودگاه‌ها اعلام شده است. در این رابطه، توضیح دهید. آیا این مسئله در اولویت‌های کاری شما نیز قرار دارد؟
همان‌طور که در مراسم معارفه خود نیز بیان کردم، یکی از اولویت‌های بنده، استفاده از ظرفیت‌های فراوان موجود در بخش خصوصی است. در حال حاضر بخش خصوصی در کشور ما دارای ظرفیت های زیاد مالی، اجرایی، تخصصی و مدیریتی است که اگر از این ظرفیت به خوبی بهره‌برداری شود می‌توان بر قسمت زیادی از مشکلات موجود در مسیر توسعه کشور غلبه کرد. در این زمینه، به واحدهای مربوطه در ستاد شرکت فرودگاه‌ها و همچنین فرودگاه‌های کشور، دستور داده شده که وضعیت پروژه‌های سرمایه‌گذاری موجود را سریعا بررسی کرده و در جهت رفع مشکلات، اقدام لازم را انجام دهند.
همچنین از آنها خواسته‌ام با توجه به قوانین و مقررات، تمامی فرآیندها و روش‌های انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری را بررسی کرده و موانعی را که موجب عدم استقبال سرمایه‌گذاران از پروژه‌های سرمایه‌گذاری می‌شود، برطرف کنند. همچنین باید بررسی شود که با توجه به ظرفیت‌های موجود در شرکت فرودگاه‌ها و سایر بخش‌های دولت، چگونه می‌توان تسهیلات و مشوق‌های لازم را در اختیار سرمایه گذاران قرار داد. انشاءالله به زودی شاهد رشد و گسترش پروژه‌های سرمایه‌گذاری در فرودگاه‌های کشور خواهیم بود.

به نظر می‌رسد بدهی ایرلاین‌ها به شرکت فرودگاه‌ها، هنوز وصول نشده و مقدار این بدهی، مرتبا در حال افزایش است؛ سرنوشت این مطالبات به کجا انجامیده است؟ برای حل این مشکل، آیا به راهکاری که مورد توافق شما و ایرلاین‌ها باشد، رسیده‌اید؟
همان‌طور که می‌دانید اداره فرودگاه‌های کشور و نگهداری، بهسازی و تجهیز زیرساخت‌های فرودگاهی، از محل درآمدهای شرکت انجام می‌شود و این شرکت، هیچ‌گونه کمک مالی برای اداره 54 فرودگاه تحت پوشش خود و تجهیز و ادراه فضای کشور از دولت دریافت نمی‌کند.
بخشی از درآمدهای ما، از محل خدماتی است که در فرودگاه‌ها در زمینه ارائه سرویس‌های هوانوردی به شرکت‌های هواپمایی ارائه می‌شود که در این زمینه، در حال حاضر با بدهی انباشته حدود 3600 میلیارد ریالی ایرلاین‌ها مواجه‌ایم که موجب کند شدن روند انجام پروژه‌های نوسازی و تجهیز سیستم‌های فنی و عملیاتی شده و به همین دلیل، متاسفانه بخشی از پروژه های عمرانی فرودگاه‌ها هم متوقف شده یا بیش از حد طول کشیده است.
در این زمینه طی توافقی که با برخی مدیران شرکت‌های هواپیمایی داشته‌ایم، مقرر شد که این شرکت‌ها، طی سال آینده با قسط‌های توافق شده، بدهی‌های خود را پرداخت کنند؛ امیداریم با بقیه شرکت‌ها نیز توافقاتی داشته باشیم و با برنامه‌ریزی برای پرداخت بدهی‌های آنها، از توقف پروژه‌های مربوط به نوسازی تجهیزات کمک‌ناوبری و پروژه‌های فرودگاهی جلوگیری شود.