بافت تاریخی «بافت فرسوده» نیست

«امروز همه مردم به موضوع میراث فرهنگی و حفظ آثار و بناهای تاریخی علاقه مند شده اند و ما نباید دیگر از لفظ بافت فرسوده برای بافت های تاریخی استفاده کنیم. حفاظت از بناهای تاریخی و ارزشمند امروز باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، چراکه این موضوع دارای دو بُعد اجتماعی و اقتصادی است».

به گزارش روزنامه شرق، این بخشی از گفته های علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در مراسم امضای تفاهم نامه همکاری میان سازمان میراث و وزارت راه و شهرسازی است.

روز گذشته و هم زمان با برگزاری سی وسومین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار، تفاهم نامه همکاری بین وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درخصوص مسائل مربوط به حاشیه نشینی و احیا و حفاظت از بافت تاریخی به امضا رسید.

تفاهم نامه مشترک بین وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به منظور ایجاد همکاری های مشترک در زمینه سیاست گذاری، برنامه ریزی مدیریت یکپارچه و اجرای برنامه های حفاظت، مرمت و احیای بافت ها و محدوده های تاریخی شهری، بازآفرینی محدوده ها و محله های هدف برنامه های احیا، بهسازی و نوسازی شهری بین عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی و علی اصغر مونسان، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، تنظیم، منعقد و مبادله شد. 

هدف این تفاهم نامه، بهره مندی و بهره گیری از ظرفیت ها و توانمندی های سیاست گذاری، برنامه ریزی، مدیریتی، اجرائی و حمایتی طرفین در راستای ارتقای نظام مدیریت «حفاظت از بافت های تاریخی شهرها»، تقویت فرصت های شغلی از طریق ارتقای صنایع دستی و گردشگری، ایجاد هماهنگی و همکاری بین دستگاه های اجرائی به منظور برنامه ریزی، تصمیم گیری و نحوه اقدام در محدوده ها و محله های هدف برنامه های احیا، بهسازی و نوسازی شهری اعلام شده است. همچنین با توجه به مفاد این سند همکاری، مشارکت در زمینه سیاست گذاری و برنامه ریزی پیرامون اجرای طرح ها و برنامه های بازآفرینی محدوده ها و محله های هدف برنامه های احیا، بهسازی و نوسازی شهری در شهرهای کشور در جهت استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های موجود در محورهای مندرج در ماده ۴ موضوع اصلی این تفاهم نامه به شمار می رود.

اتوبان هایی برای گسست

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این مراسم گفت: «در سال های گذشته با بهانه توسعه اقداماتی انجام شده که به هویت شهری آسیب زده است. این در حالی است که مردم یکی از مهم ترین مؤلفه های شهر هستند و اقداماتی که باعث گسست روابط مردم شود، سنجیده نیست».او تصریح کرد: «اتوبان هایی در شهرها با ترازهای منفی ایجاد شده اند که این اتوبان ها از بافت های تاریخی عبور کرده و در محله ها گسست ایجاد کرده اند و به دنبال این گسست روابط مردم در این محله ها دچار مشکل شده است».

معاون رئیس جمهوری ادامه داد: «باید در توسعه شهری به مؤلفه های فرهنگی توجه کنیم و برنامه هایی را انجام دهیم که متناسب با هویت شهری باشد. امروز همه مردم به موضوع میراث فرهنگی و حفظ آثار و بناهای تاریخی علاقه مند شده اند و ما نباید دیگر از لفظ بافت فرسوده برای بافت های تاریخی استفاده کنیم. حفاظت از بناهای تاریخی و ارزشمند امروز باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، چراکه این موضوع دارای دو بُعد اجتماعی و اقتصادی است».

او خاطرنشان کرد: «ما با حفظ این آثار و بافت های تاریخی از هویت، تاریخ و تمدن حفاظت می کنیم و از سوی دیگر می توانیم با استفاده از این ظرفیت ها توسعه گردشگری و کسب درآمد در مناطق مختلف کشور را شاهد باشیم. خوشبختانه امروز اقدامات خوبی از سوی وزارت راه و شهرسازی در این حوزه انجام شده است».

مونسان ادامه داد: «اعتبارات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری محدود است و ما برای حفظ آثار و بناهای تاریخی به کمک همه دستگاه ها نیاز داریم، البته مشارکت مردم نیز در این میان امری لازم و ضروری است».

او با بیان اینکه امروز کسب وکارهای کوچک در حوزه گردشگری و با استفاده از ظرفیت های میراث فرهنگی شکل گرفته است، گفت: «یکی از بهترین راه ها برای رشد و رونق اقتصادی و توسعه گردشگری در مناطق مختلف کشور، استفاده از مزیت های تاریخی است».

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان اینکه در حوزه گردشگری توفیق چندانی در کشور حاصل نشده است، ادامه داد: «حوزه گردشگری به بخش اجتماعی و اقتصادی توجه جدی دارد و ما می توانیم با استفاده از ظرفیت های موجود در کشور و مشارکت مردم این صنعت را رونق ببخشیم».

او گفت: «در حوزه گردشگری اولین مؤلفه حمل ونقل است و امروز شاهد هستیم که گردشگری ریلی در کشور رونق گرفته است. امیدواریم با همکاری و مشارکت وزارت راه و شهرسازی بتوانیم توسعه گردشگری دریایی را نیز به عنوان یک زمینه همکاری مشترک میان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و این وزارتخانه در دستور کار قرار دهیم».

معاون رئیس جمهوری در مورد مقاوم سازی بناهای تاریخی در برابر زلزله گفت: «این سازمان برای مقاوم سازی بناها و بافت های تاریخی آمادگی کامل دارد، اما با توجه به اینکه این اقدام نیازمند هزینه و اعتبار بسیار زیادی است، پیشنهاد می کنم با انتخاب چند بنای تاریخی مهم، پروژه مقاوم سازی را آغاز کنیم».

شهر بدون بافت تاریخی کالبدی بی جان است

وزیر راه و شهرسازی هم در این مراسم اظهار کرد: تأکید اصلی ما در تفاهم نامه همکاری با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همکاری دوجانبه در بحث بازآفرینی شهری است که عمده ترین آن در حفظ ساختمان های باارزش و تاریخی در کل کشور خواهد بود.عباس آخوندی گفت: به نظر ما اساسا شهرها بدون ساختمان های باارزش و تاریخی و بدون میراث فرهنگی، معنی خاصی ندارد. آنچه به زندگی در شهرها معنا می دهد، همان مفهوم تمدنی و فرهنگی است و آنچه برای ما و در این تفاهم نامه مهم است حفظ این بناها در کشور و افزایش بهره وری ساختمان است که موجب ارتقای کیفیت زندگی و گردشگری در شهرها و روستاها خواهد شد. حال می خواهد این ساختمان ها ارزش تاریخی و کارکردی داشته باشد یا ساختمان هایی باشد که در دوران مدرن ایجاد شده است ما در این تفاهم نامه به دنبال این هستیم ببینیم چگونه می توان از این بناها حداکثر بهره برداری را کرد.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: درنهایت با حفظ این بناها در شهرهای جدید می توان بخش عمده ای از صنعت که به گردشگری مرتبط است و تولید اشتغال می کند را احیا کرد. بنابراین توجه به مفهوم گردشگری برای ما مهم است. 

وی با اشاره به اینکه کار وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی کاری بسیار تنگاتنگ است، ادامه داد: برای طراحی یک شهر، از زمانی که می خواهیم شهر را طراحی کنیم تا مرحله اجرای آن و پیاده سازی طرح های محله محوری برای بازآفرینی شهری پایدار و همچنین پاسخ گویی به مسکن در این بافت ها که دارای ظرفیت بسیار زیادی برای پاسخ گویی به مسکن در شهرها دارد، نیازمند همکاری هستیم.

آخوندی افزود: در حال طراحی سیستم های حمل ونقل و امکان گسترش دسترسی به بافت های باارزش شهری هستیم که بتواند قدرت جذب گردشگر را داشته باشد. باید با همکاری وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی انجام شود تا بهترین نتیجه را دربر داشته باشد.

عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، همچنین گفت: «امیدواریم با امضای این تفاهم نامه همکاری های بیشتری با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داشته باشیم، چراکه در آینده شهرسازی ایران به بافت های تاریخی و ارزشمند نیاز داریم».