سه مانع توجه هتل‌های ایران به فناوری هوشمند
تغییر و تحول در نحوه ارائه خدمات هتل‌ها با هدف رفاه و امنیت بیشتر مسافر موجب شده روز به روز تکنولوژی در زمینه هتلداری ورود بیشتر و سریع‌تری داشته باشد. در همین راستا نیز هتل‌های بسیاری در دنیا برای به دست آوردن امتیاز بیشتر در زمینه استفاده از تکنولوژی بیشتر و پیشرفته‌تر تلاش می‌کنند تا گوی سبقت را از یکدیگر بربایند؛ چراکه به هر روی ویژگی استفاده از روش اتوماسیون خدمات، سرعت خدمات را زیاد و اشتباهات انسانی را بسیار کم می‌کند؛ به طوری که تنها تجربه یک‌بار استفاده از این سبک خدمات مدرن از سوی مسافر موجب می‌شود آنها اهمیت و ضرورت وجود چنین امکاناتی را بدانند.
سه مانع توجه هتل‌های ایران به فناوری هوشمند
با وجود رقابتی بودن این موضوع در جهان جهت جذب گردشگر بیشتر و صرفه‌جویی در هزینه و انرژی، اما همچنان هتل‌های ایران چه آنهایی که سال‌ها از عمر ساخته شدن‌شان می‌گذرد و چه آنهایی که تازه‌ساز هستند و چه هتل‌های در حال ساخت، از بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند فرسنگ‌ها فاصله دارند. گرچه در زمان گفت‌وگو با مسوولان، آنها خبر از هوشمند شدن قریب‌الوقوع هتل‌ها می‌دهند؛ اما در عمل می‌بینیم حتی هتل‌های شیک و ۵ ستاره کشور از هوشمندسازی فاصله زیادی دارند. به تعبیر این افراد داشتن اینترنت در فضای هتل، رزرو آنلاین اتاق، واریز آنلاین هزینه‌ها و حذف کاغذ و ثبت رایانه‌ای فعالیت‌های مالی و... به معنی هتلداری هوشمند است. این درحالی است که هتل‌های دنیا از فناوری‌هایی نظیر تکنولوژی موبایل، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، روبات‌ها، ابزارهای هوشمند و رابط‌های صدا، اینترنت اشیا و اپلیکیشن‌های اختصاصی برای بهبود هر چه بیشتر خدمات خود بهره می‌گیرند؛ فناوری‌هایی که چندی پیش «دنیای‌اقتصاد» نیز در گزارشی به ابعاد اهمیت آنها پرداخت.
با این‌همه همچنان صنعت هتلداری ایران نتوانسته آن‌طور که باید از اینترنت و خدماتی که می‌توان از طریق آن به‌دست آورد، استفاده کند. هزینه‌بر بودن و ترس سرمایه‌گذاران از عدم برگشت مالی، مشکلات بین‌المللی از جمله تحریم‌ها و ناتوانی در ایجاد زیرساخت‌های لازم و در نهایت نبود فرهنگ استفاده از فناوری‌های هوشمند چه درمیان مدیران و هتلداران و چه در بین مردم، از جمله دلایلی است که موجب شده هنوز هتل‌های ایران حتی هتل‌های تازه‌ساز از فناوری‌های هوشمند به شکلی که کشورهای پیشرفته در صنعت از آن بهره می‌برند، استفاده نکنند.
حرکت به سمت BMS
اما واقعا چرا ایران در بخش هوشمندسازی هتل‌ها به‌طور جدی‌تر ورود پیدا نمی‌کند؟ جمشید حمزه‌زاده، رئیس جامعه هتلداران ایران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در پاسخ به این سوال می‌گوید: «اکثر هتل‌های ایران قدیمی هستند و شرایط پذیرش فناوری‌های هوشمند را ندارد.» او با تاکید بر اینکه هتل‌های در حال احداث و نوساز باید این موضوع را به‌شکل جدی‌تری دنبال کنند، ادامه‌داد: «با وجود آنکه لازم است هتل‌ها به این سمت حرکت کنند اما چون در استانداردهای هتلسازی الزامی در این زمینه وجود ندارد، در نتیجه انتخاب اینکه یک هتلِ در حال ساخت هوشمند باشد یا نباشد به تصمیم سازنده برمی‌گردد.» رئیس جامعه هتلداران ایران به این نکته تاکید دارد که در حال حاضر هتل‌های تازه‌ساز فعلا به سمت BMS (ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺮﻛﺰی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن) حرکت کرده‌اند؛ سیستمی که مجزا از خدمات هوشمندی است که هتل‌ها می‌توانند به مسافر ارائه کنند. به عقیده حمزه‌زاده لازم است جامعه هتلداری و سازمان میراث‌فرهنگی در این زمینه بازنگری‌های جدی‌تری داشته باشند و به شکل تخصصی و حرفه‌ای به هتلسازی هوشمند بپردازند.
نبود زیرساخت‌های لازم
محمدعلی فرخ‌مهر، رئیس اتحادیه هتل‌ها و مراکز اقامتی تهران نیز به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید که هتل‌ها به مرور باید به سمت هوشمندسازی پیش بروند؛ اما برای رسیدن به این مرحله مجبور هستند موانع زیادی را بگذرانند: «هتل‌های ایران برای آنکه بتوانند هوشمند شوند نیاز به یکسری زیرساخت دارند. این زیرساخت‌ها هنوز فراهم نیست. تنها خدمات هوشمندی که این هتل‌ها حتی هتل‌های نوساز می‌توانند در اختیار مشتری قرار دهند، در حد استفاده از اینترنت، مدیریت تهویه هوا، رزرو، پرداخت آنلاین و... است.» او معتقد است ارائه چنین خدماتی نیز بسیار خوب است؛ چون تا چند سال پیش روند هتلداری به کندی پیش می‌رفت و خدمات به صورت کاغذی، حضوری و... بود و مشکلات عدیده‌ای را نیز به‌همراه داشت. فرخ‌مهر در ادامه می‌گوید: «سرمایه‌گذارهایی که در زمینه هتلسازی ورود می‌کنند باید توجیه شوند که سرمایه‌گذاری در این زمینه به نفع‌شان است و شاید در نگاه اول آنها مجبور باشند هزینه‌ای بیشتر از حد معمول بپردازند؛ اما در درازمدت و بعد از بالا رفتن تقاضا برای داشتن چنین خدماتی موجب می‌شود تا به سودهی نیز برسند و بازار رقابت، جان می‌گیرد.» به گفته رئیس اتحادیه هتل‌ها و مراکز اقامتی تهران ناآگاهی مردم و عدم فرهنگ‌سازی و آموزش در این زمینه نیز موجب شده مردم نتوانند به درستی از خدمات هوشمند اطلاع پیدا کنند و از آن به درستی بهره ببرند.
تحریم‌ها؛ مانع ایجاد زیرساخت
در همین حال، علی‌رضا کاظمی‌وفا، مدیر اجرایی اتحادیه هتل‌های تهران نیز با تاکید بر اینکه هتل‌های ایران چه دو ستاره و چه پنج ستاره از هوشمندسازی و فناوری‌های نوین بی‌بهره است، به خبرنگار ما می‌گوید: «برای هوشمندسازی به کارهای زیرساختی نیاز داریم. ایجاد زیرساخت نیز دست هتل‌ساز، سرمایه‌گذار و... نیست؛ بلکه باید کشور شرایطی را ایجاد کند تا این زیرساخت‌ها فراهم شود. هتل‌های ایران با توجه به آنکه کشورمان گردشگرپذیر است، ظرفیت بالایی دارد و می‌شود با ارائه خدمات هوشمند بر میزان رضایتمندی مسافران اضافه‌کرد؛ اما متاسفانه شرایط فعلی به گونه‌ای شده که نمی‌توان امیدی به وجود زیرساخت‌ها در این زمینه داشت.»
تحریم‌ها یکی از مواردی است که علی‌اصغر امیری، صاحب یکی از هتل‌های ۵ستاره تهران نیز بر آن تاکید دارد و به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «یکی از دلایل نبود زیرساخت‌های لازم برای داشتن هتل هوشمند، تحریم‌هاست که نمی‌گذارد خدمات الکترونیک و هوشمند به کشور وارد شود. در حال حاضر برخی از هتل‌های تهران، اصفهان و مشهد مجهز به BMS هستند؛ اما این به آن معنی نیست که یک هتل هوشمند داریم. خدمات هتل هوشمند فراتر از داشتن ساختمان هوشمند است.» او با انتقاد به اینکه هتل‌های کشور در حال حاضر برای ارائه خدمات ابتدایی نیز دچار مشکل است، ادامه داد: «هتل‌های ایران حتی بستری برای ارائه خدمات اینترنت پر سرعت که ابتدایی‌ترین سرویس‌دهی هتل‌هاست ندارد. آن وقت چطور می‌توان انتظار داشت که هتل‌ها دارای اپلیکیشن اختصاصی، روبات، اینترنت‌اشیا و... باشد.» به گفته امیری در حال حاضر آنچه مسافر از هتل‌ها انتظار دارد مهمان‌نوازی و سرویس‌دهی مناسب است؛ چون آن‌طور که باید، مردم هم با فرهنگ استفاده از تکنولوژی هوشمند آشنایی ندارند. در نتیجه در ایران هتلی نیز برای ارائه این خدمات تلاش نمی‌کند.
نبود فرهنگ
محمد قانعی، رئیس اتحادیه هتلداران خراسان رضوی نیز با اشاره به اینکه هتل‌های تازه‌ساز مشهد که از سال ۹۰ به بعد ساخته‌شده یا در حال ساخت هستند، برای ایجاد خدمات هوشمند برنامه دارند، به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «تمام تلاش‌ها در مشهد در زمینه هتلسازی بر این راستاست که به سمت هوشمند شدن پیش بروند. در حال حاضر خدمات IPTV(تلویزیون هوشمند که براساس آن فیلم و اخبار مورد نظر مسافر ذخیره می‌شود، می‌توانند نوع غذا، ساعت و میز غذایشان را انتخاب کنند و...)، wifi، سیستم هوشمند تهویه هوا و... از جمله خدماتی است که هتل‌های نوساز به عنوان خدمات هوشمند ارائه می‌دهند.» او با تاکید بر اینکه در حال حاضر مشهد دارای حداقل ۱۰ هتل نوساز دارای خدمات فناوری هوشمند است؛ اما مسافران فرهنگ استفاده از آن را نمی‌دانند، گفت: «با وجود هزینه‌های زیاد در زمینه فراهم کردن خدمات هوشمند؛ اما بسیاری از مسافران و میهمان‌ها فرهنگ استفاده از این خدمات را ندارند.»
ترس بازنگشتن سرمایه
قانعی در عین حال معتقد است یکی از مهم‌ترین علت‌هایی که سرمایه‌گذارها در زمینه هتلسازی برای هوشمندسازی هزینه نمی‌کنند، ترس برنگشتن سرمایه‌شان است: «اکثر سرمایه‌گذارها در زمینه ساخت و ساز هتل احساس می‌کنند اگر در زمینه هوشمندسازی هزینه کنند سرمایه‌شان برنمی‌گردد و سودی نخواهند کرد. مجاب کردن آنها نیز در این زمینه کار ساده‌ای نیست. برای همین همچنان راه طولانی برای هوشمندسازی حداکثری هتل‌ها در پیش داریم.» در حال حاضر، ردپای هوشمندسازی خدمات در کسب‌وکارهای متنوعی مشاهده می‌شود و صنعت هتلداری به‌دلیل بازار رقابتی‌اش باید بیشتر از هر صنعت دیگری سرعت عمل و خلاقیت داشته‌باشد. به باور کارشناسان، آینده صنعت هتلداری وابسته به این است که شما تا چه اندازه مشتریان خود را می‌شناسید.
جلب رضایت مشتری در این صنعت حرف اول و آخر را می‌زند. برهمین اساس استفاده از فناوری‌های هوشمند که نامحدود است بسیار حائز اهمیت به نظر می‌رسد. این فناوری‌ها به هتل‌ها کمک می‌کند تا توانایی‌های کلی خودشان را ارتقا و به مشتریان خدمات بهتری ارائه دهند. به باور کارشناسان، شاید در نگاه اول ورود چنین تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای هزینه‌بر به‌نظر برسد و تصورها به این سمت سوق پیدا کند که مسافر با این حجم از تکنولوژی نمی‌تواند ارتباط برقرار کند؛ اما تجربه کشورهای پیشرفته ثابت کرده با گذر زمان نه تنها چنین هزینه‌هایی زیان‌ده نیست بلکه در مدت زمانی که طولانی نخواهدبود سودده خواهد بود و با فرهنگ‌سازی می‌توان به مردم نشان داد که با استفاده از این فناوری‌ها می‌توانند خدمات بهتر و حرفه‌ای‌تری را دریافت کنند که نتیجه آن رضایت متقابل خواهد بود.
