حفاری‌های غیرمجاز قبل از ثبت ملی تپه تهماچی انجام شده است
مدیرکل میراث و گردشگری استان بوشهر از پیش‌بینی برنامه‌های حفاظتی برای تنها اثر پیش از تاریخ کرانه‌های خلیج فارس خبر داد.
تل یا تپه تهماچی ازجمله تپه‌های باستانی است که قدمت آن به هزاره پنجم قبل از میلاد می‌رسد و تنها اثر پیش از تاریخ است که در کرانه‌های خلیج فارس قرار دارد.
تل تهماچی در دشتی وسیع و هموار در کنار تپه‌های بزرگ دیگری واقع شده که لایه‌های تاریخی و فرهنگی آن قابل دیدن است. شاید همین امر است که سبب شده حفاران غیرمجاز سراغ این تپه باستانی بیایند و به امید رسیدن به گنج گوشه و کنار آن را بکنند و زخم‌های متعدد بر دامن آن به جای بگذارند. در این میان اینگونه به نظر می‌رسد که حفاظت و نگهداری از این تپه دور مانده و میراث فرهنگی بوشهر گوشه چشمی به این تپه باستانی ندارد.
با این وجود محمدحسین ارسطوزاده (مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بوشهر) تاکید دارد: تپه تهماچی قبل از ثبت در فهرست میراث ملی مورد تعرض حفاران غیرمجاز قرار گرفته بود اما با ثبت این تپه باستانی در فهرست میراث ملی، دیگر تعرضی به آن نشد و هم اکنون نیز تحت حفاظت یگان است.
او افزود: ثبت این اثر شرایط و پشتوانه قانونی را برای نگهداری بیشتر از آن فراهم می‌کند. تپه تهماچی ثبت ملی شده است و این ثبت نخستین گام و مقدمه برای حفاظت از این تپه باستانی است. مبنای حفاظت ثبت ملی است و اگر ثبت اتفاق نیفتد، نمی‌توان بر اساس موارد قانونی از آثار موجود دفاع کرد. با این وجود ثبت ملی یک اثر به خودی خود حافظ آن اثر نیست و تنها زیربنایی برای انجام اقدامات قانونی است. البته، پیش‌بینی‌هایی برای اجرای برنامه‌های حفاظتی برای این تپه باستانی در اداره میراث استان انجام شده.
ارسطوزاده درخصوص چرایی دیر ثبت شدن این میراث باستانی، گفت: بسیاری از آثار وجود دارند که با وجود قدمتی که دارند ثبت نشده‌اند. هزاران اثر تاریخی در کشور داریم که هنوز ثبت نشده‌اند و این امر در تمام دنیا نیز وجود دارد. بسیاری از محوطه‌ها باید شناسایی شود و می‌توان گفت بیش از ۹۰ درصد آثار تاریخی بوشهر شناسایی شده‌اند اما روند ثبت بسیار تخصصی و سخت است و نیازمند اسناد و مدارک متعدد و تامین بودجه لازم است.
