◄ اینجا سواحل خلیج فارس؛ ایران در خواب، اعراب در تب و تاب!

تین نیوز | گردشگری دریایی، حلقه مفقوده صنعت گردشگری در کشورمان است؛ این سخن بسیاری از صاحب نظران در عرصه گردشگری است که راه حل های مختلفی را برای یافتن این حلقه پیشنهاد می کنند، از ضرورت تعیین متولی قانونگذاری و اجرا در این حوزه تا حذف و تعدیل برخی قوانین دست و پاگیر.

به گزارش تین نیوز، آخرین آمارهای ارائه شده از سوی بانک جهانی، بیانگر ورود بیش از 3.8 میلیون گردشگر به ایران در سال 2012 است، این آمار که رشد نیم میلیون نفری نسبت به سال قبل از آن را نشان می دهد، در میان 166 کشور، رتبه 54 را از نظر جذب گردشگر به ایران اختصاص می دهد.

امکان رونق اقتصادی و افزایش اشتغالزایی از طریق گردشگری، بر هیچ کس پوشیده نیست و بیهوده نیست که به توریسم، صادرات نامریی گفته می شود. در این میان، گردشگری دریایی که به "کروز توریسم" مشهور است، علاوه بر داشتن این امتیازها، می تو اند نتایج مثبت دیگری از جمله ورود فناوری ها و سیستم های نوین دریانوردی به کشورها را در پی داشته باشد.

تب و تاب کشورهای حاشیه خلیج فارس برای رونق گردشگری دریایی
در بیان اهمیت و جذابیت گردشگری دریایی برای دولت ها، همین بس که امروزه برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، تنها با اتکا به داشتن اندک سواحل نه چندان مساعد خود، توانسته‌اند درآمدهای هنگفتی به جیب بزنند؛ به عنوان مثال، امارات از سال 2005 میلادی با تدوین برنامه ‌ای مشخص در این زمینه، توانسته طی دوره‌ ای هفت ساله و تا سال 2012، حدود 600 هزار گردشگر دریایی را، صرفا از طریق پهلو گرفتن کروزهای مسافری، پذیرایی کند. کشور عمان نیز تنها با حذف تشریفات دریافت روادید برای گردشگرانی که از طریق دریا وارد خاک این کشور می‌شوند، در جهت رونق گردشگری دریایی گام برداشته است.

وجود بیش از سه هزار کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب و داشتن جاذبه های دریایی متعدد و متنوع، ایران را در ردیف یکی از کشورهای دارای مزیت در حوزه گردشگری دریایی قرار داده است؛ فرصت ارزشمندی که هنوز گام هدفمند و موثری در راستای بهره گیری از آن به ویژه در عرصه توریسم بین الملل برداشته نشده و در عرصه داخلی نیز همچنان درگیر اماها و اگرهاست.

نبود فرهنگ دریایی، کم کاری رسانه ها و کمبود تبلیغات، بی توجهی ارگان هایی نظیر سازمان میراث فرهنگی و سازمان بنادر و دریانوردی و کمبود بودجه، تنها بخشی از دلایلی است که کارشناسان، در پاسخ به علت رونق نداشتن گردشگری دریایی داخلی کشورمان برمی شمرند؛ در عرصه بین الملل اما موضوع کمی متفاوت است و چنانکه از اظهار نظرها برمی آید، گردشگری دریایی در عرصه بین الملل، تابع قوانین و مقررات خاصی است که گویا پهلوگیری کروزهای خارجی در بنادر ایران را با دشواری روبرو و تقریبا ناممکن کرده است.

بهزاد الصفی، از کارشناسان گردشگری دریایی در مقایسه اقدامات فراملی ایران و امارات در عرصه گردشگری دریایی به تین نیوز می گوید: در ساحل بندرعباس، حتی یک تور یا شناور گردشگری دریایی وجود ندارد، در حالی که در دوبی با اندک تغییراتی در شناورهای سنتی لنج، آنها را به لنج های توریستی تبدیل کرده اند و گردشگران دریایی طی دو ساعت گشت دریایی در سواحل دوبی و صرف شام در عرشه کشتی، خاطره خوشی را از سفر به همراه می برند؛ سفری که به ازای هر نفر بین 200 الی 300 درهم برای اقتصاد آن کشور ارزآوری دارد، به صورت خانوادگی است و خلاف موازین اسلامی هم نیست.

همچنین شیرخانی، فعال اکوتوریسم در بیان محدودیت های گردشگری دریایی ایران به تین نیوز بیان می کند: کشتی های کروز (گردشگران خارجی) به شدت تابع قوانین بین المللی هستند و استقبال و میزان پذیرش ملی و دولتی ما از آنها، در هر برهه از زمان بر اساس سیاست های دولت، متفاوت است.

به گفته وی، در حالی که همه کشورها از این کروزها استقبال می شود، امکانات و زیرساخت های لازم برای حضور این کشتی ها در ایران فراهم نشده است.

او نیز به پهلوگیری شبانه کروزها در دوبی اشاره می کند و می گوید: این در حالی است که ما چندین برابر کشور امارات جاذبه گردشگری داریم و از نظر امنیتی نیز از آنها بالاتریم.

چنانکه کارشناسان می گویند در حال حاضر معمولا هر دو سال یک بار یک کروز نیمه متوسط از ایران بازدید می کند، آماری که نه تنها در مقایسه با آمار جهانی، بلکه در منطقه و حتی در مقایسه با کشوری نظیر پاکستان نیز، ناامیدکننده است.

اتکای اقتصاد ایران به نفت، از دلایل دیگری است که برای کم توجهی دولت ها به گردشگری به ویژه در حوزه دریایی، بیان می شود، در بخش گردشگری به ویژه گفته می شود که اهمیت استراتژیک و حساسیت های بالای آب های ایران در منطقه از نظر امنیتی و انتظامی، دلیل استقبال کمتر از حضور کروزهای خارجی است. همچنین عقیده دیگری وجود دارد مبنی بر این که ایرانیان از دیرباز به دریا نگاه اقتصادی و حمل و نقلی داشته اند و به همین دلیل، گردشگری دریایی ما، زیرساخت تاریخی ندارد.

جای خالی گردشگری دریایی در اسناد بالادستی
نگاهی به برنامه های چهارم و پنجم توسعه نشان می دهد، دولت ها نگاه خاصی به گسترش صنعت گردشگری دريايی نداشته اند و در حالی که کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس با تجهیز بنادر مسافری به دنبال جذب شناورهای مسافری کروز از سراسر دنیا در سال 2014 هستند و جذب مسافر دریایی در قالب "سفر با کروز از دبی" را در ایران شروع کرده اند، گردشگری دریایی در ایران هنوز کلاف سر درگمی است که مشخص نیست چه کسی باید برای آن برنامه بریزد، چه کسی باید برنامه را اجرا کند و چه کسی مسئول نظارت بر آن است؟

در سال های گذشته بحث "طرح جامع توریسم کشور" در سطح بررسی و نگارش مطرح شده؛ طرحی که به نظر می رسد هنوز به سرانجام مطلوب و اجرایی نرسیده است. اکنون شاید بتوانیم برای ساماندهی اوضاع گردشگری دریایی و بهره گیری از فرصت های موجود (و نه تنها تلاش برای ایجاد فرصت) نیم نگاهی به این طرح داشته باشیم، اگرچه طرح های توسعه استان های ساحلی نیز باید گوشه چشمی به بحث گردشگری دریایی داخلی و خارجی داشته باشند. بالاتر از همه این ها اما چنانکه گفته شد، رونق و حرکت مطلوب گردشگری دریایی ایران، نیازمند همسویی و هماهنگی ارگان های دست اندرکار است.