تب سرد گردشگری چهار فصل در همدان/همدان مسیر ثابت پروازی ندارد
پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین به عنوان یکی از چند شهر و استان برتر گردشگری کشور، دارای جاذبه های تاریخی و طبیعتی بکر است که می تواند در چهار فصل سال، از فرصت های تفریحی و گردشگری خاصی برخوردار باشد، ظرفیتی ناب که همچنان مغفول مانده است.
پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین به عنوان یکی از چند شهر و استان برتر گردشگری کشور، دارای جاذبه های تاریخی و طبیعتی بکر است که می تواند در چهار فصل سال، از فرصت های تفریحی و گردشگری خاصی برخوردار باشد، ظرفیتی ناب که همچنان مغفول مانده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، همدان یکی از شهرهای تاریخی و زیبای ایران، به دلیل آب وهوای کوهستانی و طبیعت بکر خود، مقصدی ایده آل برای گردشگران است، در کنار این شهر کهن، برخی از شهرها و مناطق این استان به دلیل موقعیت جغرافیایی و جاذبه های طبیعی، مستعد گردشگری چهار فصل هستند.
بهار و تابستان مسیر گردشگری همدان تقریبا پُررونق و یکی از مقاصد گردشگری ایرانیان است، پاییز و زمستان اما حال گردشگری دیار هگمتانه خوب نیست و هنوز برنامه ریزی جامع و منسجمی برای توسعه گردشگری زمستانی و البته چهار فصل این استان وجود ندارد.
این مساله موجب می شود ظرفیت های موجود به خوبی استفاده نشود، از سوی دیگر ضعف در هماهنگی بین بخش های دولتی و خصوصی، مانع دیگر گردشگری چهار فصل به شمار می رود، به طور مثال سرمایه گذاری در پیست های اسکی و اقامتگاه ها بدون هماهنگی با بخش حمل ونقل، نتیجه مطلوبی ندارد.
مشکلات اقتصادی و کمبود سرمایه گذاری از دیگر مشکلات این حوزه است که نیازمند سرمایه گذاری کلان در زیرساخت ها و تبلیغات است، ضعف در اشتغال زایی عامل دیگری است که گردشگری چهار فصل به ویژه گردشگری زمستانی می تواند به ایجاد شغل در مناطق مختلف این استان کمک کند، اما نبود امکانات و برنامه ریزی موجب شده این ظرفیت به طور کامل استفاده نشود.
ترجیح فصل های گرم برای مسافران شاید دلیل مهمی بر رونق گردشگری بهار و تابستان باشد که استان همدان در این زمینه باید بیشتر از امکانات و ظرفیت های خود بهره گیرد، چراکه بسیاری از ایرانی ها به دلیل عادت های فرهنگی، ترجیح می دهند در فصل های بهار و تابستان سفر کنند و این موضوع باعث می شود گردشگری زمستان کمتر مورد توجه قرار گیرد.
ضعف در ارائه خدمات؛ مانع گردشگری چهارفصل
چالش های زیست محیطی و تغییرات آب وهوایی نیز طی سال های اخیر تا حدودی به صنعت گردشگری این استان آسیب زده است، موضوعی که بیش از همه در صنعت گردشگری رخ نمایی می کند، ضعف در ارائه خدمات به گردشگران است، امری که نیاز ضروری پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین است و علاوه بر رونق گردشگری چهار فصل، موجب ماندگاری گردشگران و مسافران نیز خواهد شد، در حالی که چنانچه خدمات ارائه شده به گردشگران از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد، این موضوع تجربه سفر را برای گردشگران ناخوشایند می کند.
توسعه زیرساخت ها، احداث جاده ها و دسترسی آسان، بهبود شبکه های حمل ونقل به ویژه مناطق زمستانی برای تسهیل دسترسی گردشگران، ساخت هتل ها و اقامتگاه ها متناسب با سلیقه ها و بودجه های مختلف، تأمین امکانات رفاهی، ایجاد رستوران ها، کافه ها، مراکز خرید و سایر امکانات رفاهی برای رفاه گردشگران، ایجاد و توسعه امکانات تفریحی، ساخت پیست های اسکی، اسنوبورد، ورزش های زمستانی، تامین تجهیزات ورزشی، ارتقای ایمنی و آموزش نیروهای امدادی، نصب علائم هشداردهنده و تامین تجهیزات ایمنی از جمله الزامات صنعت گردشگری است که باید هر چه بیشتر برای توسعه گردشگری چهارفصل استان همدان مورد توجه قرار گیرد.
اما رکن اصلی گردشگری چهار فصل، تبلیغات و بازاریابی، شناسایی بازار هدف و طراحی کمپین های تبلیغاتی متناسب با نیازها و علایق آنها و استفاده از تبلیغات در شبکه های اجتماعی، وب سایت ها و پلتفرم های آنلاین برای جذب گردشگران بین المللی و داخلی است، برگزاری رویدادها و جشنواره های فصلی نیز ابزار مهمی برای جذب گردشگران به شمار می رود.
استان همدان دارای بیش از ۲۷ اقامتگاه بوم گردی، ۱۵ هتل و مهمان سرا، ۱۴ مهمان پذیر، پنج مجتمع گردشگری، چهار هتل آپارتمان، هفت مرکز تفریحی سرگرمی، یک مُتل، ۶۴ دفتر خدمات مسافرتی، ۱۶ مرکز پذیرایی بین راهی و ۱۷ سفره خانه سنتی فعال است، زیرساخت های اثرگذار در صنعت گردشگری که می تواند اقتصاد استان را متحول سازد.
گردشگری چهارفصل؛ مستلزم توسعه زیرساخت ها و تبلیغات حرفه ای
غار علیصدر به عنوان یکی از پرجاذبه ترین مراکز تاریخی و دیدنی و طولانی ترین غار آبی جهان، آرامگاه بوعلی سینا، آرامگاه باباطاهر، دهکده توریستی گنجنامه، تپه جهانی هگمتانه، کلیسای آنجلی، سراب گیان و گاماسیاب، گنبد علویان، موزه تاریخ طبیعی همدان، بازار سنتی، آرامگاه حیقوق نبی، ارگ باستانی نوشیجان و برج قربان، از جمله جاذبه های طبیعی و دینی این استان است که در چهار فصل سال می تواند مقصد گردشگران باشد.
اما دست همدان در فرصت های ناب گردشگری زمستانی نیز پُر است، پیست اسکی تاریک دره، یکی از بهترین پیست های اسکی ایران است و دارای امکاناتی همچون تله کابین، تله سیژ و مدرسه اسکی است، دهکده توریستی گنجنامه نیز در دامنه کوه الوند قرار دارد و امکاناتی همچون سورتمه سواری، بانجی جامپینگ و تیرول را برای گردشگران فراهم کرده است، کوه الوند نیز با پوشش برفی زمستانی، مکانی عالی برای کوهنوردی و پیاده روی در برف است.
آبشار گنجنامه جاذبه ای دیدنی برای گردشگران زمستانی است که آب این آبشار در زمستان یخ می زند و قندیل های یخی زیبایی تشکیل می دهد که برای عکاسی و بازدید بسیار جذاب است، ملایر به عنوان دومین شهر بزرگ استان، شهر جهانی انگور و مبلمان منبت است و با ایجاد زیرساخت های گردشگری و جاذبه های طبیعی و دست ساز همچون مجموعه تفریحی و توریستی مینی وُرلد(جهان کوچک)، دروازه گردشگری خود را به روی گردشگران گشوده است.
نهاوند به عنوان شهر سراب ها، داعیه دار طبیعت بکر و تاریخ کهن است،، کوه خان گرمز تویسرکان در زمستان پوشیده از برف می شود و برای کوهنوردی و پیاده روی در برف مناسب است و منطقه سرکان نیز با داشتن ارتفاعات و طبیعت زیبا، منظره ای تماشایی دارد، منطقه لالجین شهر جهانی سفال، یکی از ظرفیت های منحصر به فرد استان همدان برای گردشگری چهار فصل است، کوه های اطراف بهار، منطقه قهاوند، کوه های اطراف رزن، منطقه قره داغ قهاوند، کوه های اطراف فامنین؛ کوه آلمابلاغ اسدآباد و منطقه دربند این شهر، جاذبه های بکری برای جذب گردشگران به شمار می رود.
نبود الگوی متنوع گردشگری در همدان
استاد گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا همدان معتقد است: با وجود اینکه همدان با دارا بودن جاذبه های تاریخی متنوع و ثبت آثار جهانی، به عنوان یک شهر گردشگری همیشه شناخته می شود، هنوز نتوانسته مقصد گردشگری قرار گیرد و جزء استان هایی است که حتی به عنوان مقصد گردشگری در ایران هم شناخته نمی شود، چون مدت ماندگاری گردشگر در همدان خیلی کوتاه است و پس از بازدید غار علیصدر و گنجنامه، همدان را ترک می کنند.
حسین سجادزاده با تاکید بر اینکه زنجیره های متنوع گردشگری در همدان تعریف نشده، افزود: محور توسعه این استان طبق برنامه آمایش سرزمینی، کشاورزی است و خودش نیز یک شهر گردشگری است، الگوهای متنوع گردشگری همچون گردشگری روستایی؛ عشایری و کشاورزی در آن برنامه ریزی نشده است.
عناصر و محورهای گردشگری پراکنده اند و یک برنامه منسجمی در این زمینه تنظیم نشده که مجموعه گردشگری را به هم اتصال دهد، از سوی دیگر فضاهای اقامتی مناسب، استاندارد و مدرن برای گردشگران نداریم.
به گفته وی؛ عناصر و محورهای گردشگری پراکنده اند و یک برنامه منسجمی در این زمینه تنظیم نشده که مجموعه گردشگری را به هم اتصال دهد، از سوی دیگر فضاهای اقامتی مناسب، استاندارد و مدرن برای گردشگران نداریم، به خصوص اینکه بافت های تاریخی در داخل شهرها داریم و با وجود خانه ها و کاروانسراهای زیبا، می تواند تبدیل به فضاهای اقامتی و اقامتگاه های بوم گردی شود.
استاد گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا همدان ضعف زیرساختی در حوزه حمل و نقل را دلیل دیگر نبود گردشگری چهارفصل در این استان دانست و تاکید کرد: اگر همدان می خواهد به عنوان یک شهر گردشگری شناخته شود، نظام حمل و نقل ریلی، پروازهای هوایی و جاده های مطلوب از عوامل موثر در این حوزه است، این در حالیست که ورودی های همدان به اندازه ای دچار آسیب و مشکل است که برای تردد عادی با انبوهی از ترافیک مواجه ایم و به عنوان یک کلان شهر بدون کمربند عبوری است.
جای خالی سند جامع گردشگری در همدان
سجادزاده با بیان اینکه مراکز اقامتی همدان فقط به چند هتل ختم شده و مراکز تفریحی و رفاهی که بتواند نیاز گردشگران را برای انواع تفریحات برطرف کند، وجود ندارد، ادامه داد: سالهاست می گوییم عباس آباد و غار علیصدر، اکنون نیاز به مراکز تفریحی جدید در استان و شهر همدان به شدت احساس می شود.
وی چالش دیگر گردشگری چهارفصل را نبود برنامه جامع گردشگری در استان دانست و گفت: هنوز یک راهبرد و سند جامع گردشگری در استان نداریم، در کنار آن بازاریابی و تبلیغات حرفه ای وجود ندارد و در سطح ملی و بین المللی نتوانسته ام جایگاه خاصی برای تبلیغات حرفه ای گردشگری داشته باشیم.
این استاد دانشگاه همدان با بیان اینکه هنوز برای تپه جهانی هگمتانه و شهر جهانی سفال برندسازی نکردیم و بازاریابی حرفه ای نداریم، اظهار کرد: در استان هایی مثل یزد و اصفهان مکان های گردشگری به صورت زنجیره ای دیده می شود، اما در همدان زنجیروار و پیوسته معرفی نمی شود، امکانات خاصی برای گردشگری زمستانی نداریم، دسترسی جاده ها و زیرساخت ها مشکل دارد، پیست اسکی همچنان مشکل دارد که امسال با راه اندازی کمپین و پیگیری استاندار همدان بازگشایی شد.
سجادزاده با تاکید بر اینکه گردشگری باید همراه با رویدادهای فرهنگی و اجتماعی باشد، افزود: جشنواره های زیادی می تواند در فصول مختلف برگزار شود، اما این رویدادها در همدان مدیریت نمی شود و تورهای طبیعت گردی، ورزشی و تاریخ گردی هم متنوع نیستند و برنامه قوی ندارند.
بخش خصوصی یک رکن گردشگری چهارفصل
وی مشکل دیگر را آموزش در گردشگری به ویژه گردشگری روستایی دانست و یادآور شد: هنوز نتوانستیم تعامل لازم را با گردشگران فراهم کنیم و گردشگری در استان جایگاه خودش را حفظ نکرده و کمبود راهنمایان گردشگری داریم.
استاد گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا همدان در عین حال بهبود گردشگری چهار فصل، توسعه زیرساخت ها، مناسب سازی جاده ها، فعال کردن قطارهای بین شهری، برگزاری رویدادها و جشنواره های فصلی، فرودگاه و مراکز تفریحی فعال، تورهای گردشگری و توسعه ورزش های زمستانی را لازمه گردشگری چهار فصل عنوان کرد و گفت: همدان در این زمینه ظرفیت های لازم را دارد.
سجادزاده همچنین به اهمیت گردشگری مذهبی و لزوم آموزش محلی اشاره و بیان کرد: خرید در همه مباحث گردشگری یک رکن مهم است، از سوی دیگر برنامه ریزی خاص مدیریتی نداریم و روی گردشگری فصول هم کار نکردیم، گردشگری وارد بخش خصوصی نشده و بیشتر به شکل یک کار دولتی به آن نگاه شده است.
استاد دانشگاه؛ امروز به واسطه قیمت بالای خدمات گردشگری غذا و اقامت، در گردشگری مشکل داریم و در بخش گردشگری هم نتوانستیم سرمایه گذار جذب کنیم، چالش دیگر گردشگری چهار فصل، در حوزه فرهنگی و اجتماعی است و در حوزه رفتار و تعامل با گردشگران، هنوز آموزش ارائه نشده است و در همین رابطه نگرش منفی از گردشگران نسبت به شهرهای مان داریم.
به گفته وی؛ امروز به واسطه قیمت بالای خدمات گردشگری غذا و اقامت، در گردشگری مشکل داریم و در بخش گردشگری هم نتوانستیم سرمایه گذار جذب کنیم، چالش دیگر گردشگری چهار فصل، در حوزه فرهنگی و اجتماعی است و در حوزه رفتار و تعامل با گردشگران، هنوز آموزش ارائه نشده است و در همین رابطه نگرش منفی از گردشگران نسبت به شهرهای مان داریم.
این استاد دانشگاه همدان با تاکید بر اینکه با توسعه زیرساخت ها، تنوع گردشگری و آموزش مناسب جامعه محلی را برای گردشگری روستایی توانمند کنیم، ادامه داد: با توجه به اینکه تغییرات اقلیمی همدان در سال های اخیر باعث شده زمستان واقعی نداشته باشیم و با وجود اقلیم کوهستانی، باید روی ورزش های زمستانی سرمایه گذاری کنیم.
سجادزاده ایجاد تبلیغات مناسب برای مسیرهای پیاده روی زمستانه، تجهیز اقامتگاه های بوم گردی در فصل زمستان، استفاده از هتل های یخی، راه اندازی کمپ ها و تورهای زمستانی، برگزاری جشنواره های برف و یخ، جشنواره غذاهای زمستانی، معرفی "برف شیره" به عنوان یکی از محصولات خاص همدان در قدیم، عکاسی زمستانی، خدمات رفاهی در چایخانه های سنتی، معرفی صنایع دستی و موارد ایمنی را از شاخص های مهم در گردشگری زمستانی برشمرد.
وی با بیان اینکه تسهیلات مناسب قانونی در گردشگری به ویژه گردشگری زمستانی دچار مشکل است، خاطرنشان کرد: برای توسعه گردشگری، حمایت های مالی به خصوص راه اندازی پروژه های زیرساختی یک ضرورت است و این اتفاق نمی افتد، مگر اینکه به بخش خصوصی اعتماد کنیم و تسهیلات لازم ارائه شود، از سوی دیگر امکانات و خدمات رفاهی را سازمان ها و ادارات برای مکان های گردشگری ایجاد کنند.
همدان مسیر ثابت پروازی ندارد
یک فعال گردشگری نیز با بیان اینکه وضعیت فعلی گردشگری خارجی در استان نداریم، اظهار کرد: در وضعیت فعلی نیز جامعه و مردم ایران در قالب یک برنامه مشخص به سفر نمی روند و در این فصل گردشگری زمستانی هم نداریم، اما هتل ها و فرودگاه قشم و کیش همیشه در این فصل به ظرفیت کامل رسیده اند و این موضوعات برای همدان یک رویاست.
«بهنام نادری» بیان کرد: یکی از علت های گردشگری موفق این شهرها این است که یک مسیر ثابت برای پرواز دارند و آن پروازها هتل ها را هم گارانتی کرده اند و پرواز و هتل به هم وابسته است، اما در همدان آیا هتلدار برایش اهمیتی دارد مسیر سریع السیر ریلی و هوایی به تهران یا مشهد داشته باشیم.
وی با بیان اینکه مردم همدان فقط برای زیارت امام رضا(ع) به مشهد می روند و برای گردشگری چهار فصل برنامه ای وجود ندارد، خاطرنشان کرد: آیا آژانس دار تهرانی تلاش می کند تبلیغاتی از گردشگری همدان در مشهد باشد، در حالی که یک کمپین نیاز داریم تا هدف ها و مقاصد گردشگری همدان را معرفی و از گردشگران دعوت کنیم.
این فعال گردشگری معتقد است: چون تورهای ثابت گردشگری نداریم، مردم به همدان نمی آیند و با وجود ۵۹ آژانس مسافرتی، در این سال ها تلاش نکردند تور همدان گردی در هیچ فصلی حتی در ایام نوروز برگزار شود، این آژانس هایی که از میراث فرهنگی مجوز می گیرند، چه تعهدی برای گردشگری استان دارند، با اینکه فقط مسافر فرست هستند.
نادری برگزاری رویدادها و جشنواره های متناسب فصلی را یک عامل مهم در سفر گردشگران به همدان دانست و افزود: همدان در برگزاری جشنواره زمستانی قابلیت های خوبی دارد که می تواند مردم شمال و جنوب کشور به این استان بکشاند و میراث فرهنگی با توجه به اینکه بودجه آنچنانی ندارد، نمی تواند این برنامه ها را به نتیجه برساند و موفقیت لازم را ندارد.
بازگشایی مسیر پیست اسکی همدان
وی خاطرنشان کرد: اعلام بسته بودن مسیر پیست اسکی و جاده گنجنامه، ذهنیت خوبی ندارد در حالی که رونق گردشگری زمستانی مستلزم این است که جاده باز باشد و امسال این اقدام با تلاش استاندار همدان انجام و مسیر بازگشایی شد.
فعال گردشگری همدان همچنین برگزاری جشنواره غذا و تخفیف اماکن اقامتی را از موارد مهم گردشگری زمستانی برشمرد و افزود: در شهرهای دیگر تا نیمه شب مغازه ها و رستوران ها باز است، اما این شرایط در شهر همدان نیست و یکی از موضوعات جالب اینکه مردم با عبور از همدان، ناهار می خوردند و به خاطر فضای فرهنگی و بومی به کردستان می روند.
نادری با تاکید بر اینکه باید برای موضوعات فرهنگی و رویدادهای فصلی برنامه داشته باشیم، ادامه داد: مسوولان باید برای راه های ثابت ارتباطی همچون هواپیما و قطار، برنامه داشته باشند و حداقل برای ایام نوروز قطار گردشگری راه اندازی کنند.
به گفته وی؛ در همدان فضای شادی و نشاط را نمی بینیم و برای فضای گردشگری و میراث فرهنگی، کمپین هایی در کشور نداشتیم، لزوما معرفی فضای گردشگری همدان مبنی بر این نیست که حتما گردشگران به همدان بیایند، بلکه معرفی ظرفیت های گردشگری، لازمه رونق این صنعت است.
نادری با بیان اینکه بیشتر گردشگران به دنبال خرید هستند و بازار و مراکز خرید همدان باید همواره فعال باشند، تاکید کرد: نباید اجازه دهیم استان های همجوار گوی رقابت گردشگری را از ما بگیرند.
رهاورد:
استان همدان با داشتن شهرها و مناطق کوهستانی متعدد، پتانسیل بالایی برای توسعه گردشگری چهارفصل دارد، شهرهایی همچون همدان، ملایر، نهاوند، تویسرکان، بهار، رزن، فامنین و اسدآباد با داشتن ارتفاعات و طبیعت بکر پوشیده از برف، می توانند به مقاصد جذابی برای گردشگران تبدیل شوند، برای توسعه این ظرفیت، نیاز به سرمایه گذاری در زیرساخت ها، تبلیغات و ایجاد امکانات تفریحی و رفاهی است.
توسعه گردشگری چهارفصل نیازمند برنامه ریزی جامع، سرمایه گذاری و همکاری بین بخش های دولتی و خصوصی است، با ایجاد زیرساخت های مناسب، ارتقای ایمنی، حفظ محیط زیست و ارائه خدمات با کیفیت، می توان مناطق گردشگری را در چهارفصل به مقاصد جذاب و پربازدید تبدیل کرد، این اقدامات نه تنها به رونق اقتصادی کمک می کنند، بلکه فرصت های شغلی جدیدی برای مردم محلی ایجاد می کنند.
