رشد ۱۰۰ درصدی قیمت بلیط هواپیما در برخی مسیرها

شرکت های هواپیمایی و برخی ایرلاین های خصوصی در آذرماه ۱۴۰۲ در اعتراض به دامنه نرخی مصوب شده قیمت بلیت هواپیما به دیوان عدالت اداری شکایت کردند تا بر اساس برنامه پنجم توسعه نرخ بلیت هواپیما آزادسازی شود.

دیوان عدالت اداری هم مصوبه قیمت گذاری بلیت پروازهای داخلی را ابطال و اعلام کرد که «نرخ گذاری در حوزه حمل ونقل هوایی در موضوع نرخ گذاری تکلیفی دولت قرار نمی گیرد و عرضه و تقاضا نرخ خدمات را تعیین می کند». این موضوع اگر چه با اعتراض وزارت راه وشهرسازی مواجه شد و با درخواست اعمال ماده ۹۱ مواجه و حکم صادره به حالت تعلیق درآمده بود اما در ۲۶ خرداد ۱۴۰۳ دیوان عدالت بر رأی صادره قبلی خود تأکید کرد.

با رأی دیوان عدالت اداری، ستاد تنظیم بازار و شورای عالی هواپیمایی نقشی در تعیین قیمت بلیت ندارند

به این ترتیب و با رأی دیوان عدالت اداری، ستاد تنظیم بازار و شورای عالی هواپیمایی نقشی در تعیین قیمت بلیت پروازهای داخلی ندارند. اما با وجود اینکه هیچ افزایش قیمتی در نرخ بلیت هواپیما از سوی شورای عالی هواپیمایی کشوری یا ستاد تنظیم بازار یا شورای عالی هماهنگی ترابری اتفاق نیفتاده، برخی شرکت های هواپیمایی به واسطه رأی صادره آذرماه ۱۴۰۲ دیوان عدالت اداری اقدام به افزایش قیمت بلیت ها کرده اند.

اما «محمد محمدی بخش» رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه طبق ماده ۶ قانون هواپیمایی کشوری تعیین نرخ بلیت هواپیما بر عهده این سازمان است، گفت: مادامی که رای دیوان عدالت اداری جاری است، نرخ گذاری با هماهنگی شرکت های هواپیمایی متناسب با توسعه شبکه پروازی و سایر مولفه ها انجام می شود.

نرخ گذاری با هماهنگی شرکت های هواپیمایی متناسب با توسعه شبکه پروازی و سایر مولفه ها انجام می شود

معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: مادامی که این رای دیوان عدالت اداری ساری و جاری است، سازمان هواپیمایی کشوری در نظر دارد با هماهنگی شرکت های هواپیمایی و متناسب با توسعه شبکه پروازی و سایر مولفه ها نرخ گذاری انجام شود و این سازمان به عنوان ناظر در خصوص نرخ بلیت هواپیما ورود پیدا کند.

هر چند «مهدی دُربین» معاون قضایی دیوان عدالت اداری بر خلاف این اظهارات معتقد است که در برنامه پنجم توسعه اعلام شده است که نرخ بلیت هواپیما باید آزادسازی شود.

اکثر ایرلاین های داخلی با این حکم قیمت های بلیت خود را به یکباره افزایش دادند به طوریکه قیمت بلیت هواپیما در مسیر تهران- مشهد که طبق نرخ نامه باید یک میلیون ۴۰۰ هزار تومان می بود در برخی از سایت ها با ۱۰۰ درصد افزایش به ۳ میلیون تومان هم به فروش رفت.

این افزایش قیمت در برخی سایت ها در حالی بود که «مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی اعلام کرده بود که هنوز افزایش قیمت بلیت هواپیما رخ نداده است.

ایرلاین ها در روزهای آینده نرخ های جدید بلیت را روی سایت هایشان بارگذاری خواهند کرد

هر چند او امروز با تایید اینکه شرکت های هواپیمایی در روزهای آینده نرخ های جدید بلیت را روی سایت هایشان بارگذاری خواهند کرد، گفته است که نرخ های فعلی بلیت هواپیما که در بازار است با توجه به اینکه توسط عوامل بازار سیاه تعیین می شود، مورد تایید نیست و معتقدیم آزادسازی باعث می شود نرخ های جدید از نرخی که در بازار سیاه است، کمتر شود.

قانون برنامه پنجم توسعه که به آزادسازی و متنوع سازی نرخ بلیت هواپیما اشاره دارد آمده است که نرخ خدمات فرودگاهی و سایر خدماتی که شرکتهای هواپیمایی از آن استفاده می کنند نیز باید آزاد شود.

پیشتر دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی گفته بود تنها یک درصد مردم از هواپیما استفاده می کنند اگر این فرض درست باشد باید پرسید چرا باید یارانه سوخت ۸۰ میلیون ایرانی نصیب این یک درصد شود. یارانه ای که بر اساس برنامه پنجم توسعه و ششم توسعه باید به نرخ روز تبدیل می شد.

«مهرداد بذرپاش» وزیر راه و شهرسازی در این خصوص گفته بود که وقتی ما سوخت را به لیتری ۶۰۰ تومان می دهیم یعنی ایرلاین ها سوخت مجانی استفاده می کنند.

او گفته است نرخ های آزاد سوخت همین الان در فرودگاه های خارج از کشور که به هواپیماهای ایرانی سوخت می دهند با دلار این عدد نخواهد بود. وقتی ما همه ظرفیت ها را به خدمت می آوریم، توقع ما چیز دیگری خواهد بود.

بذرپاش اظهار داشت: ما امروز برنامه ششم توسعه را هم پشت سر گذاشته ایم و در سال ابتدایی برنامه هفتم توسعه هستیم و استناد به احکام برنامه پنجم توسعه در شرایط فعلی که در برنامه هفتم هستیم دور از انتظار است.

شش سال از برنامه پنجم گذشته و با حکم دیوان عدالت، شاهد رشد قیمت بلیت هواپیما هستیم

وی افزود: امروز حدود شش سال از برنامه پنجم گذشته است و متأسفانه با این حکم جدید دیوان عدالت، شاهد رشد بسیار بالایی در قیمت بلیت هواپیما هستیم، ما نمی توانیم به مردم ظلم کنیم چراکه وظیفه دولت ایجاد مکانیزم قیمت گذاری مناسب برای ایجاد تعادل در قیمت است. زمانی که عرضه و تقاضای یک خدمت تراز نیست، نمی توانیم مدیریت نرخ آن را به بازار واگذار کنیم.

بذرپاش تاکید کرد: از رئیس قوه قضاییه و سرپرست ریاست جمهوری درخواست کرده ایم که درخصوص توقف این حکم تمهیدات لازم در نظر گرفته شود. بذرپاش؛ با اشاره به اینکه در چند روز صدور حکم مذکور، رشد جدی قیمت را در پروازهای داخلی شاهد بوده ایم، گفت: از سرپرست ریاست جمهوری درخواست کرده ایم که این موضوع در جلسه سران قوا مطرح شود تا مصوبات لازم در دستور کار قرار گیرد و حقوق مصرف کنندگان رعایت شود.

احمد جباری؛ نماینده مردم بستک، بندر لنگه و پارسیان، با اشاره به رأی دیوان عدالت اداری مبنی بر سلب اختیارات وزارت راه وشهرسازی در مورد تعیین نرخ بلیت هواپیما، گفت: اگر نرخ گذاری بلیت هواپیما فاقد متولی شود، در آن صورت کدام دستگاه باید به مردم و مجلس شورای اسلامی پاسخگو باشد؟ آیا باید هر دفعه یکی از شرکت های هواپیمایی نسبت به افزایش احتمالی نرخ بلیت هواپیما به مجلس فراخوانده شود؟

آیا باید هر دفعه یکی از شرکت های هواپیمایی نسبت به افزایش نرخ بلیت به مجلس فراخوانده شود؟

نماینده مردم بستک، بندر لنگه و پارسیان، تصریح کرد: مادامی که وزارت راه وشهرسازی متولی تعیین نرخ بلیت هواپیما بود، جلسات و دیدارها با وزیر راه وشهرسازی و شرکت های هواپیمایی به طور منظم و منسجم برگزار می شد. بر این اساس همچنان باید مسئولیت آن در اختیار وزارت راه وشهرسازی باشد.

به هر صورت به نظر می رسد شکوائیه ای که ابطال شده است نرخ گذاری در ستاد تنظیم بازار است اما طبق قانون جایگاه شورای عالی هواپیمایی درباره سیاستگذاری همچنان پابرجا است.

رای دیوان عدالت در خصوص آزادسازی نرخ گذاری بلیت هوایپما تاکیدی بر اجرای ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم توسعه است که در برنامه ششم توسعه نیز بر اجرای آن تاکید شده است.

آنطور که موافقان آزادسازی نرخ بلیت هواپیما می گویند: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ اجرایی شد و اثرات مثبتی برای زندگی مردم داشت؛ به طوری که سال ۱۳۹۴ معادل ۱۷ میلیون مسافر داخلی داشتیم که این عدد در سال ۱۳۹۷ به ۲۴ میلیون نفر رسید؛ این یعنی آزادسازی نرخ باعث افزایش جابجایی مسافران شد.

این در حالی است که مخالفان آزاد سازی نرخ بلیت هوایپما می گویند: وقتی ایرلاین ها سوخت یارانه ای استفاده می کنند پس نباید بلیت با نرخ آزاد به فروش برسانند. به هر سوی به نظر می رسد مجلس باید مسئله تعیین نرخ بلیت هواپیما را قانونمند کند تا مشکل این صنعت چه ایرلاین ها و چه مردم که تقاضای مسافرت با هواپیما هستند بیشتر از این افزایش نیابد.