◄ بی توجهی به لکوموتیوسازان داخلی و بی برنامه گی در واردات لکوموتیو

گزارش عصر چهارشنبه 4 مردادماه 1402 برنامه رهیافت رادیو اقتصاد با حضور عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه راه آهن، بنادر و فرودگاه‌ها، رحمت الله پور بابایی دبیر انجمن صنایع ریلی و مسعود ذهبیون کارشناس حمل و نقل و مدیر مسئول تین نیوز به حوزه ریلی و چالش های آن اختصاص داشت. 

به گزارش تین نیوز، در این برنامه عنوان شد حدود 10 هزار و 450 کیلومتر خط ریلی در کشور گسترده است که از سال 1295 تاکنون در کشور احداث شده و به طور میانگین روزمره 22 هزار و 735 واگن باری در این خطوط تردد می کنند.

عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه راه آهن، بنادر و فرودگاه‌های کشور در این برنامه بیان کرد: حمل و نقل ریلی سازگار با محیط زیست است و امکان جابجایی انبوه بار و مسافر را فراهم می کند و مصرف سوخت پایین و ایمنی بالا از دیگر مزیت های این مدل حمل و نقل است. با توجه به شرایط کشور ما از نظر کریدورهای منطقه ای و جابجایی کالا، نقش حمل و نقل ریلی بیش از پیش در اولویت قرار گرفته است. شرکت ساخت و توسعه بر اساس اسناد بالادستی و از سوی وزارت راه و شهرسازی ملکف به توسعه زیرساختها است و در این مسیر فعالیت های گسترده ای صورت داده است. دستاوردهای عظیمی در چهار دهه بعد از انقلاب در حوزه ریلی داشته ایم و ناگفته نماند که به دلیل گستردگی جغرافیای ایران برای رسیدن به نقطه مطلوب نیازمند توسعه بیشتری در زیرساخت های ریلی خود برای دستیابی به رشد جابجایی بار داخلی و ترانزیت و مسافر ریلی هستیم.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا اهداف برنامه ششم درافزایش سهم ریل در حمل بار و مسافر به 30 درصد محقق نشده و از فرصت های کریدوری ایران نیز در حوزه ترانزیت ریلی به درستی استفاده نشده  که این امر انتقاد مقام معظم رهبری را نیز در پی داشته است، بیان کرد: شکی نیست برای افزایش سهم حمل و نقل ریلی در کشور باید زیرساخت ها را توسعه دهیم و با این که اقدامات انجام شده کافی نیست ولی در تمام دولت ها برنامه های توسعه ای زیرساخت های ریلی با جدیت دنبال شده است.

طرح های ساخته شده و به بهره برداری رسیده ریلی نیز نشان می دهد وزارت راه با ظرفیت های اعتباری موجود و در نظر گرفتن محدودیت های بودجه ای به این امر اهتمام لازم را داشته است. این اقدامات باید در امر بهره برداری با بهره وری بالا، تجهیز و استفاده بهینه از ناوگان نیز امتداد یابد تا سهم حمل و نقل ریلی به نقطه مطلوب برسد. لازم به ذکر است که در حال حاضر 3500 کیلومتر طرح ریلی در دست احداث است که اتصال مبادی ورودی و خروجی کشور را به مراکز بار و مسافر برقرار می کنند و بخش های مهمی از این طرح ها مثل راه آهن چابهار- زاهدان و راه آهن قزوین – رشت – کاسپین – آستارا در کریدورهای ترانزیتی واقع شده اند.

کمبود نقدینگی چالش اصلی تولیدکنندگان صنایع ریلی

رحمت الله پور بابایی دبیر انجمن صنایع ریلی نیز در این برنامه با تاکید بر این که حال صنعت ریلی خوب نیست، بیان کرد: شعار سال جدید رشد تولید و مهارتورم بوده است اما باید ببینیم این شعار در بخش ریلی محقق شده است یا خیر. تولیدات ما در صنعت ریلی نسبت به سنوات قبل قطعا رشد داشته است. البته آمار عملکرد حمل و نقل در بخش ریلی نسبت به سنوات قبل کاهش داشته ولی من وارد این بحث نمی شوم و به این موضوع می پردازم که عمده مشکلات بخش ریلی به موضوع نقدینگی و کمبود آن بازمی گردد و این مشکلات تولید و نگهداری و تعمیرات را در بخش ریلی به چالش کشیده است.

وی افزود: ایران توانایی تولید لکوموتیو و واگن باری و مسافری را دارد و این در حالیست که تعداد لکوموتیو و واگن های موجود پاسخگوی نیازهای کشور نیست و 40 درصد لکوموتیوهای کشور اصطلاحا سرد شده و از خط خارج شده اند. بازگرداندن این لکوموتیوها به چرخه حمل و نقل نیازمند نقدینگی و روش های تامین مالی است و ظرفیت های قانونی نیز برای این کار اندیشیده شده که باید از این ظرفیت ها بهتر استفاده کنیم. قراردادها را نیز می توانیم به صورتی بازنویسی کنیم که بخش خصوصی آمادگی و اشتیاق سرمایه گذاری در حوزه ریلی را به دست آورد.

علت کمبود لکوموتیو  بی برنامه گی سیاست گذاران است

 مسعود ذهبیون کارشناس حمل و نقل نیز در این برنامه با بیان این که در حوزه ریلی طی سال های اخیر شاهد بی برنامگی و هدفمند نبودن سیاست ها بوده ایم، اظهار کرد: همه می دانند قرار است راه آهن حمل و نقل انبوه را انجام دهد ولی وقتی به بحث بهره برداری می رسیم این هدف محقق نشده است. راه آهن بم – زاهدان و اصفهان – شیراز نمونه های بارز این امر هستند که سهم باری که از روی این خطوط حمل می شود بسیار دور از اهداف تعیین شده است.

سیاست گذاران بر این امر تاکید دارند که تمام مراکز استان های کشور به شبکه ریلی متصل شوند اما این سیاست  جامعیت لازم را ندارد و به چشمه های بار توجهی نشده است. ما اکنون با محدودیت لکوموتیو مواجه ایم و اخیرا نیز شرکت های ریلی رسما اعلام کردند 40 درصد ناوگان خود را از دور خارج می کنند که بتوانند با منابع محدود خود 60 درصد باقی مانده لکوموتیوها را دائر نگه دارند. کمبود لکوموتیو – طبق اعلام مسئولان انجمن صنفی شرکت های ریلی – موجب حذف 900 قطار برنامه ای شده و 350 هزار بلیتی که پیش از این در این مقطع زمانی به فروش می رسیده امسال قابل فروش نیست چون لکوموتیو نداریم.

در حوزه لکوموتیو ما امکان تولید داخل را داریم اما قرارداد تولید با سازندگان داخلی منعقد نمی شود و سال گذشته اعلام شد قرار است 2 هزار لکوموتیو از چین و روسیه وارد کنیم در حالی که مشخص نبود این عدد 2 هزار از کجا آمده است، بعد از مدتی گفتند این عدد 1800 است و بعد گفتند 1300 است و 1000 و 300 و 100 است و قس علی هذا. این اعداد توسط مسئولان مختلف بیان شد ولی برنامه ای پشت این حرف ها نبود و الان هم خبری از تامین لکوموتیو نیست. در همان زمان شرکت های ریلی اعلام کردند برای رفع کمبود لکوموتیو با شرکت های داخلی قرارداد ببندید و هر میزانی که آنها قادر به تامین نبودند را از خارج وارد کنید که متاسفانه به این حرف ها بی توجهی شد.

در سال 2013 هندوستان 4100 کیلومتر خط ریلی برقی داشته که در سال 2022 به بیش از 28 هزار و 100 کیلومتر رسیده و 7 برابر شده است و این در حالیست که ما سال هاست می خواهیم خط آهن تهران مشهد را برقی کنیم و از سال 1380 که این بحث مطرح شده هیچ قدمی برای آن برداشته نشده است. این نشان می دهد که بخش ریلی در اولویت نیست و برخلاف شعارهایی که در این حوزه داده می شود صنعت ریلی و توسعه شبکه ریلی در کشور ما اولویت مورد نظر را ندارد. ساخت خطوط ریلی کشور سالانه بیشتر از 300 کیلومتر نیست اما طبق برنامه های کلان توسعه ای قرار بوده سالانه 1000 کیلومتر خط آهن احداث شود.

انتهای پیام