◄ اهمیت و جایگاه حیاتی کانال ولگا کسپی برای صنعت کشتیرانی و بنادر ایران

در سال گذشته زمانی که سطح تراز آب دریای مازندران به منفی 28.2 رسید عمق قابل ناوبری کانال ولگا  - کسپی در بعضی از نقاط آن به 3.5 رسید که بسیاری از کشتی ها قادر به بارگیری ظرفیت کامل خود نبوده و شاهد به گل زدگی طولانی و زیاد کشتی ها در این مسیر بودیم.

در پی این وضعیت و به دستور رئیس جمهور روسیه، اعتبار مالی خاصی جهت عملیات لایروبی کانال ولگا - کسپی به استانداری آستراخان اختصاص داده شد که به دنبال آن تعداد هشت فروند لایروب برای لایروبی این مسیر به منطقه اعزام و پس از نزدیک به 9 ماه لایروبی مداوم موفق به خروج ناوبری از وضعیت بحرانی در مسیر این کانال شدند.

با توجه به این مهم که طی دهه گذشته بیش از 75 درصد از کشتی های ورودی به بنادر شمالی از مسیر کانال ولگا-کسپی وارد بنادر شمالی می شوند و سهم بنادر نوشهر و انزلی در سالجاری بترتیب 90 و 78 درصد می باشد در صورت ادامه روند کاهش سطح تراز آب دریای مازندران و رسیدن آن به منفی 29 متر و با توجه به پارامترهای هیدرودینامیکی این کانال، روسیه دیگر قادر به تعمیق سازی و حفظ نگهداری آن نخواهد بود بنابراین بنادر شمالی با افت چشمگیر کاهش کشتی های ورودی مواجه خواهند شد. بندر ماخاچکلا روسیه که تنها بندر دریایی روسیه در دریای مازندران است در حال حاضر با بحران کم عمقی مواجه است و آبخور این بندر از 4.2  در اوایل سالجاری به 3.5  رسیده است.

با عنایت به اهمیت این کانال برای حمل و نقل دریایی، تمامی تصمیمات، برنامه ریزی ها، اقدامات و تعریف سناریو ها و تعیین استراتژی صنایع دریایی ایران در مواجهه با کاهش سطح تراز آب دریای مازندران باید منوط به رویکرد و عملکرد دولت روسیه بر بهره برداری و عملیات لایروبی کانال ولگا کسپی باشد.

در حال حاضر آبخور سه بندر تجاری بزرگ شمالی امیر آباد ، انزلی و نوشهر بیشتر از کانال ولگا - کسپی است و قادر به پذیرش کشتی های ورودی از مقصد بنادر روسیه می باشند به نظر اینجانب نه تنها باید از هرگونه توسعه و ساخت و ساز در بنادر شمالی به شدت پرهیز نمود، بلکه از اجرای عملیات لایروبی احداثی نیز صرف نظر کرد. بنادر شمالی باید کشتی طرح خود را بر اساس آبخور کشتی های ورودی از کانال ولگا کسپی تعیین و تعمیق سازی نمایند.

* کارشناس دریایی