غفلت از نقش آفرینی آذربایجان شرقی در کریدورهای بین المللی| وقتی ظرفیت ها فراموش می شود

به گزارش تین نیوز به نقل از بازار،  آذربایجان شرقی با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی استان و قرارگیری در محل عبور سه کریدور شمال– جنوب، شرق- غرب و تراسیکا جایگاه ویژه ای در حوزه ترانزیتی و لجستیکی دارد.

می توان با راه اندازی کریدورهای منطقه ای با محوریت تبریز به کشورهای ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان و روسیه، نقش مهمی در حوزه بین المللی ایفا کرد. با این حال به دلیل نبود زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، تاکنون نتوانسته ایم از این فرصت بهره ببریم.

جعفر محرم پور دبیر اتاق بازرگانی تبریز با اشاره به اولویت بندی مشکلات صادراتی استان، بحث نرخ ارز و تعهد ارزی را دغدغه تمامی فعالان اقتصادی دانست و افزود: قیمت گذاری دستوری باعث بروز مشکلاتی در حوزه ارز شده است. البته واضح است که با واقعی شدن نرخ ارز در کشور و فاصله گرفتن از سیاست چند نرخی، مسئله رفع تعهد ارزی نیز خود به خود کمرنگ می شود.

لازمه توسعه ورود ایران به کریدورهای بین المللی، ارتباط و تعامل سازنده با دنیا است

محرم پور گفت: بحث دیگری که در زمینه صادرات اهمیت دارد، کریدور شمال- جنوب و شرق- غرب است. هدف ما از طرح آن این است که ببینیم آیا استان ما می تواند در کریدور شمال- جنوب نقش آفرینی کند یا نه؟ در این رابطه ما با چالش هایی از قبیل فرسودگی ناوگان حمل و نقل جاده ای، بُن بست بودن منطقه در حوزه ی ریلی، تحریم های جدید در حوزه ی هوایی و... مواجه هستیم، با وجود این شرایط باید دید چطور می توانیم علیرغم تمام محدودیت ها در این زمینه نقش ایفا کنیم.

دبیر اتاق بازرگانی تبریز، عدم اتصال سیستم بانکی ایران به بانک های بین المللی را از دیگر موارد مرتبط با حوزه ارز عنوان کرد.

محمد ابراهیم نوشیروان زاده؛ کارشناس حمل و نقل و لجستیک: ما در استان نتوانسته ایم متناسب با مزیت های نسبی و رقابتی، طرح جامعی برای توسعه حمل و نقل و لجستیک و تجارت تدوین کنیم.

محرم پور افزود: لازمه توسعه ورود ایران به کریدورهای بین المللی، ارتباط و تعامل سازنده با دنیا است.

وی ادامه داد: باید این امر را قبول کنیم که با واقعی شدن نرخ ارز، هم سرمایه گذار و هم ارز به سهولت وارد کشور می شود، در این صورت کریدورها نیز می توانند در حوزه بین المللی ایفای نقش کنند و با بهبود شرایط می توان به سمت نرخ ارز واقعی گام برداشت.

قرن ۲۱ ، قرن «جنگ کریدورها» است

محمد ابراهیم نوشیروان زاده؛ کارشناس حمل و نقل و لجستیک نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار تاکید کرد: ما در استان نتوانسته ایم متناسب با مزیت های نسبی و رقابتی، طرح جامعی برای توسعه حمل و نقل و لجستیک و تجارت تدوین کنیم.

نوشیروان زاده با اذعان بر اینکه کریدورهای ترانزیتی به مرور نقش خود را از دست می دهند و جای آن ها را کریدورهای تجاری و اقتصادی گرفته است.

وی لازمه حفظ جایگاه کریدورها به مراکز لجستیکی را ایجاد مفاصلی برای تجاری سازی عنوان کرد و افزود: در این زمینه ما سه محور گمرک سهلان، جلفا و مراغه را برای تبدیل به مفصل مورد مطالعه قرار دادیم، اما متاسفانه حتی نتوانستیم فضای مناسبی برای سرمایه گذاری در این نقاط پیدا کنیم.

نوشیروان زاده با بیان اینکه بر اساس پیش بینی ها، حجم تجارت جهانی در سال ۲۰۳۰ به ۱۰۰ هزار میلیارد دلار خواهد رسید، بر لزوم تدوین برنامه، برای ایفای نقش بهتر در بازارهای بین المللی تاکید کرد.

وی عدم حضور شرکت های دِوِلوپر (توسعه دهنده) به عنوان هلدینگ و شرکت های توسعه جلودهنده را از دیگر چالش های استان دانست و افزود: مدتی قبل یک شرکت فرانسوی برای سرمایه گذاری در حوزه حمل و نقل در استان اعلام آمادگی کرده بود اما ما نتوانستیم، حتی یک بسته سرمایه گذاری در استان ارائه دهیم.

نوشیروان زاده ادامه داد: جلفا در حوزه گمرک می توانست نقش مهمی در اقتصاد استان داشته باشد، اما در حال حاضر از ۳۰۰ هکتار فضای اطراف گمرک، تنها ۳۰ هکتار باقی مانده است. به عبارتی ما عملاً زیرساخت های گمرک جلفا را از بین برده ایم. نکته مهم دیگر اینکه در حال حاضر عملاً کلیه کریدورها از ایران خارج شده اند و تنها کریدور «زنگه زور» به ایران چسبیده باقی مانده است که آن نیز با اجرایی شدن طرح مشترک جدید آذربایجان و ترکیه در حال از بین رفتن است.

وی ارائه داده های اشتباه به مسئولان کشوری را از دیگر مشکلات استان اعلام کرد و افزود: در حالی که راه آهن جلفا- تبریز مزیت خوبی برای استان ما به شمار می رود و قابلیت جابجایی ۱۰ میلیون تن بار ارسال را دارد، متاسفانه بر اساس آمار اشتباهی که به راه آهن تهران ارائه شده، ظرفیت حمل و نقل ما دو میلیون تن اعلام شده است و عملا فرصت های متعدد تجاری را از ما گرفته و به سمت گمرک آستارا سوق داده است.

کارشناس حمل و نقل: تا زمانی که سند علمی و عملی در حوزه حمل و نقل، به عنوان سند بالادستی تدوین نشود، ما نمی توانیم در حوزه کریدور فعالیت جدی داشته باشیم

این کارشناس گفت: تا زمانی که سند علمی و عملی در حوزه حمل و نقل، به عنوان سند بالادستی تدوین نشود، ما نمی توانیم در حوزه کریدور فعالیت جدی داشته باشیم، همچنین اگر نتوانیم حوزه حمل و نقل خود را توسعه دهیم، باید پیرو سایر کشورها باشیم.

وی با اشاره به وجود مشکلات در بنادر کشور نیز گفت: در برخی بنادر ما عمق آب آنقدر کم است که فقط کشتی های کوچک می توانند بارگیری کنند، در برخی بنادر نیز به دلیل کم عمق بودن آب دریا، یا عدم لایروبی، کشتی های بزرگ، قادر به بارگیری نیستند. به همین دلیل به عنوان مثال محموله ای که می توانست از بندر بوشهر وارد شود، به وسیله قطار به شهر ام القصر رفته و بعد وارد کشور می شود. نکته دیگر این است که ۴۵ درصد کالاهایی که از جنوب ایران وارد کشور می شوند، تمایل به ورود از سمت شمال غرب کشور دارند و از این محل می توان سه میلیارد دلار در سال برای استان سود به دست آورد، ولی استان ما تاکنون نتوانسته است نقش خود را در این زمینه به خوبی ایفا کند.

نوشیروان زاده گفت: موضوع دیگر نبود زنجیره تامین در حوزه لجستیک است. قرن ۲۱ به نوعی قرن «جنگ کریدورها» است و هر کشوری که بتواند به جریانات عبوری حاکم شود، قطعاً در این بین موفق خواهد بود.

همچنان بر تکرار اشتباه خود اصرار داریم

جواد بحری پور؛ معاون ارزی بانک ملی استان آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار با اذعان بر اینکه ما نمی توانیم واقعیت ها را عوض کنیم، تصریح کرد: تجربه ۲۰ کشور که از سال ۱۹۸۰ نظام چند نرخی را تجربه کرده بودند، نشان می دهد که هیچ یک از این کشورها با چند نرخی کردن ارز نتوانسته اند موفق شوند و در نهایت با توجه به اثرات شوک های اقتصادی ناشی از چند نرخی بودن ارز، تن به تک نرخی شدن داده اند، با این حال ما در کشور همچنان علیرغم اینکه واقعیت تلخ چندنرخی بودن را لمس می کنیم، همچنان بر تکرار اشتباه خود اصرار داریم.

وی با تاکید بر اینکه تا زمانی که ذخایر ارزی کشور کم باشد، نرخ برابری ریال در برابر سایر ارزها کاهش خواهد یافت، گفت: در سال ۱۳۸۵ که با افزایش فروش و بالا رفتن قیمت جهانی نفت توام بود، ذخیره صندوق ارزی کشور افزایش یافته و دولت مازاد درآمدهای خود را در بانک سپه لندن گذاشته بود، به دلیل افزایش ذخایر ارزی کشور، قیمت ارز به خودی خود تثبیت شده بود.

بحری پور گفت: ارز چند نرخی به ضرر همه است، چرا که با ایجاد نیازها و تقاضاهای کاذب، در جامعه بی ثباتی ایجاد کرده و امکان برنامه ریزی را سلب می کند. با این حال تک نرخی شدن ارز هم تبعاتی دارد، اما قطعا این آثار سوء آن، کمتر از ارز چند نخی است. در واقع نرخ های چندگانه ارز و عدم توزیع مناسب آن، باعث کاهش انگیزه تولید و صادرات در کشور خواهد شد.