گره‌گشای مشکلات استارت‌آپی‌ها باشید
هربار صحبت از جامعه استارت‌آپی به میان می‌آید، موضوع بررسی مشکلات و موانع پیش پای آنان نیز پررنگ می‌شود. وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت‌های یازدهم و دوازدهم بارها در لابه‌لای سخنان خود به حمایت از این دسته از کسب‌وکارهای نوآورانه و تلاش در مسیر حل مشکلات آنان اشاره کرده‌اند.
هربار صحبت از جامعه استارت‌آپی به میان می‌آید، موضوع بررسی مشکلات و موانع پیش پای آنان نیز پررنگ می‌شود. وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت‌های یازدهم و دوازدهم بارها در لابه‌لای سخنان خود به حمایت از این دسته از کسب‌وکارهای نوآورانه و تلاش در مسیر حل مشکلات آنان اشاره کرده‌اند.
در این میان تشکل‌هایی مانند اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی نیز وارد میدان شده‌اند و قصد دارند به رفع چالش‌های جامعه استارت‌آپی کمک کنند، اما هنوز این دغدغه در میان فعالان این حوزه وجود دارد که شاید در میان حل مشکلات فعلی، موانع تازه‌ای پیش پای استارت‌آپی‌ها ایجاد شود، به همین دلیل هم فعالان استارت‌آپی از مسئولان و تشکل‌های مرتبط می‌خواهند به‌جای سنگ‌اندازی در مسیر این کسب‌وکارها، گره‌گشای مشکلات استارت‌آپی باشند.
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم نیز مانند وزیر پیشین معتقد است باید در مسیر رونق کسب‌وکارهای نوپا تمام توان خود را به کار ببریم. این نوع حمایت‌ها را می‌توان گامی موثر برای توسعه کسب‌وکارهای اینترنتی دانست، بااین‌حال در کنار حمایت‌های دولتی، تشکل‌های خصوصی مانند اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی نیز ایجاد شده‌اند.
آنطور که در شرح وظایف احتمالی این اتحادیه آمده، یکی از اقدامات آنان پس از شروع به کار حمایت از استارت‌آپ‌ها، شناسایی مشکلات و موانع پیش پای‌شان و رفع این چالش‌ها خواهد بود. اما به نظر می‌رسد که اگر قرار باشد گامی در این مسیر برداشته شود، باید پیش از هر چیز پای سخنان فعالان این حوزه نشست و دغدغه‌های آنان را از زبان خودشان شنید. کارشناسان و فعالان استارت‌آپی معتقدند حالا که مقاومت‌های بخش سنتی کمرنگ‌تر از پیش شده، این حوزه پیش از هر چیز به تعامل نیازمند است. کارشناسان و فعالان استارت‌آپی در واکنش به این شرح وظایف ضمن گفت‌وگو با گسترش تجارت، از موانعی که پیش پای‌شان قرار دارد و نگاه خود به فعالیت چنین تشکل‌هایی سخن می‌گویند.
استارت‌آپ‌ها به معرفی نیاز دارند
احسان نوری، کارشناس و فعال در حوزه استارت‌آپ در گفت‌وگو با گسترش تجارت از چگونگی برخورد بازار سنتی و مسئولان با استارت‌آپ‌های آنلاین سخن می‌گوید: درحال‌حاضر نگاه‌ها به‌سوی استارت‌آپ‌های آنلاین در جهت مثبت تغییر کرده است. به‌عنوان نمونه در کسب‌وکار ما که یک استارت‌آپ آنلاین در حوزه سلامت است، استقبال خوبی از سوی کاربران و پزشکان به‌عنوان بخش سنتی حوزه سلامت به چشم می‌خورد.
نوری موفقیت استارت‌آپ‌ها را در نوع هدف‌گذاری آنان معنا می‌کند و می‌گوید: موضوعی که یک استارت‌آپ بر آن دست می‌گذارد و سعی در ارائه راه‌حلی نوآورانه برای آن دارد در جذب مخاطب اثر زیادی دارد و می‌تواند به مقاومت یا استقبال آنان منجر شود. بااین‌حال باید این نکته را نیز در نظر داشت که مسیر رشد استارت‌آپ‌ها مسیری دشوار است و به تلاش زیادی نیاز دارد. وی همچنین به بحث حمایت‌های مسئولان از کسب‌وکارهای استارت‌آپی اشاره‌ای دارد و اظهار می‌کند: حمایت مسئولان از کسب‌وکارهای استارت‌آپی روند مشخصی دارد.
شرکت‌هایی مانند ما که در این حوزه تازه قدم به عرصه رقابت گذاشته‌اند و در گام‌های نخست ثبت رسمی شرکت به سر می‌برند، هنوز از سوی مسئولان چندان شناخته‌شده نیستند. البته بیشتر استارت‌آپ‌ها در ابتدای راه از حمایت شتاب‌دهنده‌ها به‌عنوان مراکزی که با ایجاد فضا و سرمایه به رشد ایده استارت‌آپی تا رسیدن به ثبات، کمک می‌کنند برخوردار هستند. اما ایجاد ارتباط با سازمان‌ها و معرفی نوع فعالیت استارت‌آپی می‌تواند به پذیرش و رشد آنان در بازار رقابت کمک زیادی کند.
این روندی است که از سوی ما و بسیاری از کسب‌وکارهای استارت‌آپی انجام شده و امیدواریم ثمره آن را به‌زودی مشاهده کنیم. این کارشناس، در پایان سخنان خود به بحث ایجاد اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی و نوع اثرگذاری آنان در جامعه نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: به عقیده من وجود چنین تشکل‌هایی می‌تواند به رشد کسب‌وکارهای استارت‌آپی کمک کند. چراکه گردهمایی افرادی با یک زمینه فعالیت و دغدغه‌های مشترک، درنهایت به ایجاد صدایی واحد منجر می‌شود و به حل مشکلات موجود کمک می‌کند.
دغدغه‌سازی نکنید
سوگل ثابت‌فر، از دیگر کارشناسان و فعالان حوزه استارت‌آپ است که در گفت‌وگوی خود با گسترش تجارت ضمن اشاره به چالش‌های پیش روی فعالان این حوزه، می‌گوید: به‌طورقطع استارت‌آپ‌ها نیز مانند سایر کسب‌وکارها با چالش‌های متعددی دست‌به‌گریبان هستند. یکی از این چالش‌ها، دغدغه دریافت مجوز است، اما باوجودآنکه یک استارت‌آپ در مسیر فعالیت خود ملزم به دریافت مجوزهای گوناگون است و همین موضوع تا حدودی دردسرساز شده، به نظر می‌رسد این روند باعث می‌شود جلوی فعالیت کسب‌وکارهای قلابی و کپی‌کار گرفته شود و حوزه رقابت سالم بماند.
ثابت‌فر به این نکته اشاره می‌کند که استارت‌آپ‌ها در ابتدای راه زیر چتر حمایت شتاب‌دهنده‌ها پا به عرصه حیات می‌گذارند و می‌گوید: بسیاری از استارت‌آپ‌ها در مرحله شروع کار به دلیل آشنا نبودن به الفبای بازار، نبود سرمایه و مواردی مشابه به حمایت یک شتاب‌دهنده نیاز دارند تا با شکست مواجه نشوند. شتاب‌دهنده‌ها مراکزی هستند که از ابتدای کار استارت‌آپ‌ها آنان را تحت حمایت خود قرار می‌دهند. به‌عنوان نمونه ما در آغاز راه فعالیت خود زیر چتر حمایت شتاب‌دهنده «مپس» قرار داشتیم تا توانستیم از مرحله ایده به بازار رقابت برسیم.
وی در ادامه سخنان خود از اهمیت تعامل در رونق یک استارت‌آپ می‌گوید و به‌عنوان نمونه از حوزه کاری خود یاد می‌کند: برای استارت‌آپ‌هایی مانند ما که در حوزه سلامت فعال هستیم، ایجاد ارتباط و تعامل با نهادهای مربوط از اهمیت زیادی برخوردار است. این ارتباط‌ها باعث شناخت نقاط قوت و ضعف شده و به ایجاد سرویس‌های جدید و خلاقانه منجر می‌شود.
بااین‌حال بخش سنتی در این زمینه سخت‌گیری‌های زیادی نشان می‌دهد و در عمل نشان داده تمایل چندانی به ایجاد ارتباط ندارد. ثابت‌فر معتقد است بررسی آثار تشکیل اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی بر فعالیت استارت‌آپ‌ها را باید به بعد موکول کرد. وی می‌گوید: باید منتظر ماند و شیوه فعالیت این اتحادیه را بررسی کرد تا بتوان درباره کارآیی آن نظر قطعی داد. بااین‌حال امیدوارم اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی به‌جای ایجاد موانع تازه به فکر حل مشکلات فعلی باشد. چراکه استارت‌آپ‌ها به‌اندازه کافی دغدغه دارند و نباید بیش از این درگیر شوند.
سخن پایانی
نگاهی به وضعیت استارت‌آپ‌ها در ایران نشان می‌دهد، آغوش جامعه به روی این دسته از کسب‌وکارها بازشده و دیگر کمتر خبری از مقاومت در مقابل آنان به گوش می‌رسد. در این میان شتاب‌دهنده‌ها به‌عنوان مهم‌ترین حامیان استارت‌آپ‌ها بیشترین نقش را در به موفقیت رسیدن این دسته از کسب‌وکارها دارند. اما این موضوع چیزی از آسیب‌هایی که در سایه نبود تعامل به بدنه استارت‌آپ‌ها وارد می‌شود، کم نمی‌کند. باید راهی برای ایجاد اشتیاق نسبت به تعامل نهادهای اثرگذار با استارت‌آپی‌ها یافت، تا هرچه زودتر شاهد رونق رقابت در این حوزه باشیم. در این میان شاید تشکل‌هایی مانند اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی که هنوز در گام‌های نخست خود به سر می‌برد، بتواند فضای تعامل را ایجاد کند، اما برای تایید این دیدگاه پیش از هر چیز باید منتظر گذر زمان و شروع فعالیت این اتحادیه ماند.
