شهرسازی ریل‌پایه؛ نظریه‌ای برای کاهش آلودگی هوای کلانشهرها
قطارهای حومه‌ای طرحی است که بر اساس نظریه شهرسازی ریل پایه باهدف کاهش تردد خودروهای شخصی و به‌منظور تقلیل تصادفات جاده‌ای و آلایندگی شهرهای بزرگ مطرح و درحال‌توسعه است.
به گزارش تین‌نیوز و به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی شرکت راه‌آهن، حمل‌ونقل ریلی ازجمله شیوه‌های مرسوم حمل‌ونقل زمینی است که واجد صرفه‌های اقتصادی بالا ازنظر مصرف انرژی و نیز ایمنی است. هرچند درگذشته به لحاظ سرعت کم قطارها، بهره‌گیری از ظرفیت راه‌آهن، بیشتر به‌منظور جابجایی کالا و مواد بوده است، اما در سال‌های اخیر به دلیل افزایش حوادث جاده‌ای در کشور، حمل‌ونقل ریلی از استقبال بیشتری برخوردار شده است.
با مقایسه تولید گازهای آلاینده در دو بخش حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای به ازای هر واحد حمل و همچنین با در نظر گرفتن مصرف سوخت گازوئیل به این واقعیت می‌رسیم که آثار آلوده‌کنندگی و تخریب محیط‌زیست توسط حمل‌ونقل ریلی بسیار کمتر از حمل‌ونقل جاده‌ای است.
به‌طوری‌که طبق اعداد و ارقام موجود در بحث مقایسه هزینه‌های آلوده‌کنندگی حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی، می‌توان نتیجه گرفت که حمل‌ونقل ریلی نسبت به سایر شقوق حمل‌ونقل خصوصاً حمل‌ونقل جاده‌ای بسیار کارآمدتر بوده و سازگاری بیشتری با محیط‌زیست دارد بطوریکه با کاهش مصرف سوخت از طریق بهره‌گیری بیشتر از حمل‌ونقل ریلی در بخش حمل بار و مسافر می‌توان تا حد بسیاری زیادی از انتشار گازهای آلاینده که باعث آلوده شدن هوا و محیط‌زیست می‌شوند جلوگیری کرد.
استاندارد نبودن برخی خودروهای تولیدی، عدم وجود خور دوهای فرسوده و مواردی ازاین‌دست نشان می‌دهد که توجه به هرکدام از آن‌ها در کنترل آلودگی هوا تأثیر بسیاری زیادی دارد. درواقع بیش از ۸۰ درصد سهم آلودگی، ناشی از سوخت خودروها است؛ بنابراین استفاده از حمل‌ونقل ریلی بیشترین کار آیی و بهره‌وری را نسبت به سایر حمل‌ونقل دارد و همین‌طور کمترین آسیب را به محیط‌زیست وارد می‌کند. با توجه به سهم عمده منابع متحرک در آلودگی هوای تهران مانند خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌ها، توسعه سیستم حمل‌ونقل ریلی به‌عنوان روش بهینه انتقال مسافر یک گزینه اجتناب‌ناپذیر است.
بی‌تردید با توسعه خطوط حومه‌ای و اتصال شبکه‌های حمل‌ونقلی مختلف با یکدیگر می‌توان روزانه چندین میلیون مسافر را در زمان مشخص و بدون مواجهه با ترافیک به مقصد رساند و از ورود سه تا پنج میلیون خودرو از ورودی‌های شهر تهران جلوگیری کرد.
کارشناسان ریلی و حمل‌ونقل حومه‌ای بر این باورند که با استفاده از ظرفیت‌های شبکه حمل‌ونقل ریلی و اتصال این مجموعه به شریان‌های کشوری در اطراف شهر تهران می‌توان گام‌های مهم برای حل معضل ترافیک و مهم‌تر از همه کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی در کلانشهرها برداشت.
بدون شک خطوط برای قطارهای حومه‌ای طرحی است که بر اساس نظریه شهرسازی ریل پایه باهدف کاهش تردد خودروهای شخصی و به‌منظور تقلیل تصادفات جاده‌ای و آلایندگی شهرهای بزرگ مطرح و درحال‌توسعه است
