◄ لزوم توجه به آمایش سرزمین در ایجاد بنادر خشک
بنادر خشک یکی از مراکزی است که می‌تواند باعث رشد و بالندگی لجستیک کشور شود و یکی از ارکان و معیارهایی که می‌تواند به قضاوت ما در خصوص محل احداث بنادر خشک کمک کند طرح آمایش سرزمینی کشور است.
بنادر خشک یکی از مراکزی است که می‌تواند باعث رشد و بالندگی لجستیک کشور شود و یکی از ارکان و معیارهایی که می‌تواند به قضاوت ما در خصوص محل احداث بنادر خشک کمک کند طرح آمایش سرزمینی کشور است.
این نظر بهروز فتحی کارشناس لجستیک در مورد خبری است که چند روز پیش معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی درباره توسعه و تاسیس بنادر خشک اعلام کرد و گفت: مطالعات ما برای شناسایی مکان‌های احداث بنادر خشک تمام شده است و بر اساس برنامه ششم باید حداقل 6 بندر خشک را با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایجاد کنیم.
امیر امینی در خصوص چرایی توجه دولت‌ها به احداث بنادر خشک، اظهار داشت: سازمان ملل به دنبال مجرایی بود که به اقتصاد کشورهای محصور در خشکی و کشورهایی که به آب راه ندارند کمک شود و امکان صادرات کالاهای آن‌ها وجود داشته باشد. بر اساس این تعریف لندلاک‌ها باید جایی برای واردات و صادرات کالا داشته باشند و بر همین اساس مفهوم بنادر خشک از سوی سازمان ملل شکل گرفت و موافقت‌نامه بین‌المللی بنادر خشک در ایران نیز از سوی آقای آخوندی در دولت یازدهم در سازمان ملل امضا شد و 7 بندر خشک برای ایران با هدف سرویس دادن به کشورهای محصور در خشکی کاندیدا شد.
امینی اضافه کرد: با این حال ایران از این ظرفیت برای توسعه داخلی و کمک به توسعه استان‌ها استفاده کرد و در حال حاضر در تلاش برای شناسایی استان‌هایی هستیم که مستعد ایجاد بنادر خشک هستند؛ هدف نهایی هم توسعه این استان‌ها است چرا که در صورت تأسیس بنادر خشک در استان‌های مستعد، تولید، اشتغال و حملونقل بین‌المللی فراهم می‌شود.
به گفتهٔ امینی مشهد، سیستان و بلوچستان، فرودگاه امام خمینی، تبریز و بندر خشک آپرین تهران جزو مکان‌هایی هستند که کاندیدای بین‌المللی ایجاد بنادر خشک هستند و علاوه بر آن‌ها یزد، اصفهان، و کرمان مکان‌هایی هستند که در طرح شناسایی استان‌های مستعد ایجاد بندر خشک معرفی شده‌اند.
فتحی همچنین در مورد اظهارات علی امینی افزود: با توجه به این‌که بر اساس نظر سازمان ملل این بنادر خشک احداث می‌شوند این پرسش مطرح می‌شود که آیا نظر سازمان ملل منطبق با قابلیت‌ها و مزیت‌های کشور است؟ آیا منطبق با توانمندی کشور و برنامه توسعه دریا محور است؟ آیا بر مبنای رونق بخشیدن به بنادر آبی کشور این بنادر احداث می‌شود ؟
این کارشناس لجستیک تاکید کرد: یکی از ارکان و معیارهایی که می‌تواند به قضاوت ما در خصوص محل احداث بنادر خشک کمک کند طرح آمایش سرزمینی کشور است.
فتحی افزود: حال اگر قبول داشته باشیم که یکی از ضروریات احداث بنادر خشک به‌طور اخص و هرگونه اقدام دیگری که در راستای سیاست‌های کلانی همچون توسعه دریا محور و یا تاسیس وزارت جدید برای پیشبرد برنامه توسعه اقتصاد حملونقل و لجستیک در کشور انجام می‌دهیم باید مبتنی بر طرح آمایش سرزمینی باشد، شاید لازم است که این عنوان در وظایف و ماموریت‌های وزارت مورد نظر لحاظ یا حتی در نام آن دیده شود.
قابل ذکر است مسعود رضایی قائم مقام مرکز مطالعات خلیج فارس نیز آمایش سرزمینی را شامل تنظیم روابط و کنش‌های متقابل بین عوامل انسانی، اقتصادی و عوامل محیطی به منظور ایجاد سرزمینی مبتنی بهره‌گیری بهینه از استعدادهای انسانی و محیطی می‌داند و معتقد است به مطلوب‌ترین و عادلانه‌ترین و پایدارترین آرایشی که در مورد سه مولفه مهم جمعیت، سرمایه و منابع طبیعی و محیطی که در منطقه سرزمین وجود دارد، برنامه آمایش سرزمین گفته می‌شود.
قائم مقام مرکز مطالعات خلیج فارس آمایش سرزمینی را استفاده درست از قابلیت‌های سرزمین و سایر امکانات به اندازه توان ممکن دانسته و می‌گوید: ایران دارای سابقه ۵۰ ساله در زمینه برنامه‌ریزی است و تاکنون دو بار برنامه‌های آمایشی سرزمینی را تجربه کرده است. تجربه نخست مربوط به مطالعه‌ای است که در دهه ۵۰ بود که به صورت تفصیلی تهیه و تدوین شد و پس از انقلاب مسکوت ماند. تجربه دوم هم مربوط به سال ۶۱ به بعد بود که به عنوان نخستین طرح آمایش جمهوی اسلامی ایران مطرح شد، اما به دلیل جنگ تحمیلی به تعویق افتاد.
