◄ روحانی بخش‌خصوصی را چگونه می‌بیند؟ / اقتصاد بدون تفنگ

رییس جمهور روز پنجشنبه در ضیافت افطاری با فعالان اقتصادی، با صراحتی کم سابقه از مصائب اقتصاد بخش خصوصی و البته ضرورت توسعه بخش خصوصی سخن گفت. اما شاه کلید این حرف ها بدون شک «امنیت اقتصادی» بود که روحانی به آن اشاره کرد. با این حساب آیا می توان امیدوار بود که دولت دوازدهم، دولت توسعه واقعی بخش خصوصی باشد؟

به گزارش خبرنگار تین نیوز، ماجرای بخش خصوصی در ایران همواره در زبان همه بوده اما جز در موارد محدود هرگز به شکل گسترده عملی نشده است. بسیاری از فعالان اقتصادی و اقتصاددانان یکی از مهم ترین گره گشایی ها از اقتصاد خسته کشور را توسعه راستین بخش خصوصی می دانند. نکته ای که امروز بر کمتر کسی پوشیده است.

گرچه همه بسیار از مشکلات پیش روی بخش خصوصی گفته اند و می گویند، اما حسن روحانی روز پنجشنبه حرف هایی زد که کم سابقه بود.

اصل مصرف چیز منفی نیست. مصرف متعادل اساس اقتصاد است

یکی از مهم ترین مفاهیمی که وجه مشترک بسیاری از سازمان ها و نهادها به شمار می رود، مصرف است. مصرف همواره مانند گوشت قربانی در میان جدل ها به هر سویی کشیده شده است. روحانی اما قاطعانه اعلام کرد مصرف متعادل به معنای ریاضت کشی نیست و مصرف در معنای متعادل خود که با آموزه های اسلامی ما نیز سازگاری داشته باشد، پایه و بنای رشد اقتصاد است.

رییس جمهور گفت: اگر نهایت امر را مردم بدانیم، آن وقت تولید، توزیع و تجارت ما و تلاش اصناف ما، در نهایت همه خدمت به مردم معنا می شود و اگر این وضع ایجاد شد، درست است. درست است که تجارت یعنی کسب سود و باید سود باشد تا حرکتی ایجاد شود، اما اصل و نهایت این فعالیت، باید خدمت به مردم باشد.

روحانی تصریح کرد: اگر چه مصرف بی قاعده مذموم است، اما اصل مصرف چیز منفی نیست. مصرف متعادل و معقول اساس اقتصاد است. اگر مصرف نباشد، چرخ فرآیند تجارت، یعنی تولید و توزیع به حرکت در نمی آید. همه اینها پایه حرکت اقتصادی در جامعه است.

وزارتخانه ها از تصدی گری لذت می برند

رییس جمهور  به وضوح سوزنی هم به دولت خودش زد و با بیان اینکه دولت یازدهم از ابتدا هم قرار داشت تا خصوصی سازی را اجرا کند نکته ای را مطرح کرد که پیشتر هرگز به این وضوح بیان نشده بود.

روحانی گفت: «در ابتدای دولت همه وزرا قول می دهند اما بعد از گذشت مدتی گویا تصدی گری لذت بخش می شود و برای عبور از آن بهانه و دلیل می آورند که البته ممکن است این دلایل درست باشد.»

اجرای نامناسب اصل 44

رییس جمهور گریزی هم به اجرای نامناسب اصل 44 زد و گفت: «ابلاغ سیاست های اصل 44 برای این بود که اقتصاد به مردم واگذار شود و دولت از اقتصاد دست بکشد، اما ما چه کار کردیم؟ بخشی از اقتصاد دست یک دولت بی تفنگ بود که آن را به یک دولت با تفنگ تحویل دادیم، این اقتصاد و خصوصی سازی نیست.»

روحانی افزود: «از آن دولتی که تفنگ نداشت می ترسیدند چه برسد به اینکه اقتصاد را به دولتی دادیم که هم تفنگ دارد و هم رسانه را در اختیار دارد و همه چیزی دارد و کسی جرأت ندارد با آنها رقابت کند.»

به گفته رییس جمهور علی رغم اینکه واگذاری ها و خصوصی سازی ها در دولت یازدهم واقعی بوده است اما آمار این واگذاری حداکثر 13 درصد بوده که بسیار اندک است.

ضعف بخش خصوصی

روحانی البته از بخش خصوصی گلایه هم داشت: همواره می گفتند که بخش خصوصی ما ضعیف است اما در دو سال اخیر برای ما آشکار شد که بخش خصوصی واقعاً ضعیف است، چرا که فضای بسیار خوبی برای صادرات در روسیه و چند کشور دیگر مهیا شد، اما دیدیم که تاجر قوی برای انجام این کار در کشور وجود ندارد.

اما مهم ترین حرف های رییس جمهور، بیان همان دردی بود که سال هاست اقتصاددانان و فعالان اقتصادی فریادش را سر داده اند اما گوشی نیست که بشنود. اما روحانی پنجشنبه شب به وضوح آن را پیش کشید و امنیت اقتصادی را رکن رکین توسعه اقتصادی بخش خصوصی دانست.

روحانی گفت: همه قوا و مسئولان ذی ربط باید به بخش خصوصی امنیت بدهیم.  امنیت تنها با داعش به خطر نمی افتد، بلکه دولت، مجلس و قوه قضائیه می توانند روزانه با وضع آیین نامه ها و برهم زدن آرامش بازار، امنیت را بر هم بزنند و یا  متقابلا می توانند امنیت را تقویت کنند. باید همه دست به دست هم بدهیم تا امنیت واقعی را در جامعه ایجاد کنیم.

اصلاح قاطعانه نظام بانکی در دولت دوزادهم

روحانی همچنین قاطعانه از اصلاح نظلام بانکی در دولت دوزادهم خبر داد و تاکید کرد: در دولت یازدهم برای اولین بار سرمایه بانک های دولتی به دو برابر افزایش پیدا کرد و این کار مهم و بی سابقه ای بود. یکی از اصلی ترین اقدامات دولت دوازدهم قطعا اصلاح نظام بانکی خواهد بود و باید تلاش کنیم تا بتوانیم رونق اقتصادی را در کشور ایجاد کنیم.

روشن است که اقتصاد علمی است مبتنی بر ریاضیات و نمی تواند با اما و اگرها و تصمیم های آنی رشد کند. دولت روحانی نشان داده که به عقلانیت و واقع بینی علاقه مند است. با مرور صراحت در دغدغه های اقتصادی رییس جمهور شاید زود باشد امیدوار به یک انقلاب در خصوصی سازی باشیم. اما از یک چیز می توان امیدوار بود. اقتصاد نیازمند ایجاد زمینه های فکری و فرهنگی در دولت، بخش خصوصی و مردم است. طرح این دغدغه ها و شجاعت بیان آنها شاید در 4 سال آینده انقلابی ایجاد نکند اما می تواند بستری فراهم آورد تا هراس از خصوصی سازی تعدیل شود.