اوپک همچنان تعیین‌کننده معاملات نفتی است
آخرین آمار منتشره از سوی اداره مرکزی انرژی امریکا نشان می‌دهد اوپک همچنان تعیین‌کننده معاملات نفتی است.
بازار نفت در روزهایی که گذشت پر التهاب بود و بیشترین خبر از آن مخابره شد. هفته گذشته دو نفتکش هدف حمله قرار گرفت تا تردیدها در خصوص بازار نفت برای چند ساعت نیز بر معاملات سایه افکند.
به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، اما مهم‌ترین حواشی بازار نفت، قوت گرفتن زمزمه‌های تمدید توافق کاهش تولید است. اما خبر دیگری که برای بازار انرژی و تولیدکنندگان بزرگ آن مهم تلقی می‌شود، کاهش شدید وابستگی امریکا به نفت اوپک است. این موضوع نشان‌دهنده مسیر امریکا برای خودکفایی در تولید نفت و واردات صفر است.
تمدید، زودتر از نشست اوپک
عربستان دو ماه پیش و با پایان یافتن معافیت خریدارهای بزرگ نفت ایران برای افزایش عرضه در بازار نفت اعلام آمادگی کرده بود به نحوی که بسیاری همراهی عربستان و البته امارات با امریکا را پایانی بر اثر‌گذاری اوپک در بازارهای نفت می‌دانستند.
اما هر چه که تاثیرات افزایش عرضه و کاهش درآمدهای نفتی برای ریاض روشن‌تر شد کمتر بر موضعش پافشاری کرد تا جایی که روز گذشته خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان در حاشیه نشست وزیران انرژی و محیط زیست گروه G20 در ژاپن ابراز امیدواری کرد که تولیدکنندگان بتوانند بازار نفت را پیش از سال آینده متوازن کنند.
خالد الفالح پیش‌تر نیز اعلام کرده بود، ادامه توافق کاهش عرضه نزدیک است. موافقت برای ادامه توافق کاهش تولید استثنایی نیز دارد و آن روسیه است. الکساندر نواک به یک روزنامه ژاپنی از تغییر زمان نشست از ژوئن به ژوئیه خبر داده بود تا در این مدت کشورش بتواند به جمع‌بندی برای افزایش یا کاهش تولید برسد. در هفته‌های اخیر گازپروم نفت روسیه فشارهای خود به پوتین و نواک را برای افزایش تولید بیشتر کرده است.
این شرکت نفتی روس بعد از کاهش تولید، ضررهای مالی زیادی متحمل شده است.الکساندر دیوکوف، رییس شرکت گازپروم نفت روسیه معتقد است، تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک برای متعادل کردن بازار و حفظ قیمت‌ها در سطح قابل قبول باید از نیمه دوم سال تولیدشان را افزایش دهند.
دیوکف بازه قیمتی 55 تا 65 دلار برای هر بشکه را برای تولیدکنندگان روسی قابل قبول می‌داند. از آنجایی که قیمت‌ها در سطح 61 دلار است، روسیه درصدد است تا رسیدن قیمت‌ها به کف مورد نظرش تولید را افزایش دهد. افزایشی که مد نظر دیوکف است 20 هزار بشکه در روز و تا پایان سال نیز 20 هزار بشکه دیگر است.
کاهش وابستگی به نفت اوپک
طبق آمارهای مرکز انرژی امریکا، تولید نفت خام در سال 2019 حدود 300 هزار بشکه در روز کاهش خواهد داشت ولی این کاهش در سال 2020 جبران می‌شود. از سوی دیگر تولید سوخت مایع در جهان در سال 2020 نیز با افزایش روزانه 2 میلیون بشکه‌ای همراه خواهد بود که از این حجم 1.4 میلیون بشکه آن توسط امریکا تولید می‌شود.
بر اساس گزارش‌های این مرکز، تقاضای جهانی نفت در سال 2020 به میزان 1.4 میلیون بشکه افزایش می‌یابد. در پایان سال 2019 نیز افزایش تقاضای نفت 1.2 میلیون بشکه خواهد بود.
اما نکته دیگری که در آمارهای مرکز انرژی امریکا خودنمایی می‌کرد، واردات تنها 1.5 میلیون بشکه نفت امریکا از اوپک است. این کشور در ماه مارس کمترین میزان واردات نفت از اوپک طی 30 سال گذشته را انجام داد که به معنای کاهش 75 درصدی واردات نفت از اوپک است. این امر نشان می‌دهد در آینده‌ای نه چندان دور که واردات نفت از اوپک به صفر برسد، امریکا برای تامین انرژی خود مشکلی نخواهد داشت.
اداره اطلاعات انرژی امریکا از قیمت بنزین در تابستان پیش رو نیز پیش‌بینی انجام داد که به نظر می‌رسد با توجه به افزایش تولید نفت شیل و کاهش وابستگی به اوپک این پیش‌بینی تا حدی درست است. طبق این گزارش، قیمت بنزین برای هر گالن در ماه‌های آوریل تا سپتامبر 2.76 دلار است که نسبت به دوره مشابه سال قبل با کاهش 10 سنتی همراه است.
امریکا بعد از کاهش شدید عرضه سوخت در دهه 1970 و جهش قیمت‌های بنزین و نفت به دنبال راهی برای کاهش آسیب‌پذیری خود در مقابل کشورهای نفت‌خیز جهان بود. در واقع انقلاب در نفت شیل مهم‌ترین ابزاری بود که امریکا را در مسیر عدم وابستگی به نفت دیگر کشورها قرار داد.
تگزاس مهم‌ترین بخش در امریکاست که در حال حاضر قسمت اعظمی از نفت این کشور را تولید می‌کند. تگزاس به تنهایی نفت بیشتری نسبت به هر کدام از اعضای اوپک به جز عربستان تولید می‌کند. رشد تولید نفت در امریکا در یک دهه گذشته بیش از دو برابر شد به گونه‌ای که تولید نفتش از عربستان و روسیه به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان سبقت گرفت.
عامل دیگری که امریکا را ترغیب به افزایش تولید نفت شیل کرد، تشدید تحریم‌ها علیه ایران و ونزوئلا و اعلام آمادگی عربستان برای ادامه توافق کاهش تولید است. نفت ونزوئلا سنگین است و امریکا آن را برای پالایشگاه‌های خود مورد استفاده قرار می‌داد. طبق اطلاعات مرکز انرژی امریکا در سال 2018 روزانه حدود 505 هزار بشکه نفت سنگین از ونزوئلا وارد می‌شد.
این رقم برابر با مجموعا یک پنجم خرید از اوپک بود. بعد از تحریم این کشور در ماه مارس واردات نفت به 47 هزار بشکه در روز سقوط کرد و طولی نکشید که به صفر رسید. اما عامل مهم دیگر در کاهش وابستگی، پیمان کاهش تولید برای افزایش قیمت نفت بود.
بعد از اجرا شدن این پیمان، عربستان سعودی میزان صادراتش به امریکا را کاهش داد. طبق اعلام اداره اطلاعات انرژی امریکا، واردات امریکا از عربستان سعودی از ابتدای امسال تاکنون حدود یک چهارم کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر هر چه قیمت‌های نفت افزایش یابد، قیمت سوخت نیز بالا می‌رود.
این امر تا زمانی که امریکا به خودکفایی در تولید سوخت نرسد نه تنها در تعیین مشی سیاست‌های امریکا تاثیرگذار است بلکه موجبات نارضایتی‌های اجتماعی را نیز افزایش می‌دهد.
چین وابسته به اوپک
با وجود اینکه امریکا گوی سبقت را از کشورهای بزرگی مانند عربستان و روسیه در تولید نفت ربوده و عملا سطح نیازش به این کشورها را به حداقل ممکن در 3 دهه اخیر رسانده اما گزارش‌های اس‌اند‌پی گلوبال پلاتس نشان می‌دهد، وابستگی بزرگ‌ترین رقیب تجاری امریکا یعنی چین به اوپک افزایش داشته است. هر چند امریکا نفت کمتری می‌خرد اما اوپک توانسته به خوبی مشتری‌های خود در آسیا را با نرخ‌های کنونی نگه دارد.
طبق جدیدترین گزارش ماهانه اوپک، تقاضای نفت چین در سال 2018 حدود 3 درصد رشد کرده که دو برابر نرخ رشد جهانی بوده است. با وجود جنگ تجاری و انگیزه چینی‌ها برای برنده شدن در آن به نظر می‌رسد، روند تقاضای نفت در سال 2019 برای این کشور تغییری نکند.
