سامانه ناخدا چیست؟ چه کسانی می‌توانند از آن ارز بگیرند؟
سامانه ناخدا از جدیدترین اقدامات بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز به شمار می رود. اما این سامانه چیست و نیازهای ارزی چه کسانی را تامین می کند؟
سامانه ناخدا از جدیدترین اقدامات بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز به شمار می رود. اما این سامانه چیست و نیازهای ارزی چه کسانی را تامین می کند؟
به گزارش تین نیوز به نقل از تجارت نیوز، روز سوم بهمن ماه بود که محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به تبیین جدیدترین اقدامات بانک مرکزی برای مهار نوسانات بازار ارز پرداخت. یکی از این اقدامات، راه اندازی سامانه ناخدا بود. فرزین درباره این سامانه گفت: «ما در بانک مرکزی همه نیازهای اسکناس ارزی را تامین خواهیم کرد و با راه اندازی سامانه ناخدا، این نیازها بر اساس مستندات تأمین خواهد شد.»
به این ترتیب، به نظر می رسد که یک سامانه دیگر به سامانه های پرشمار نظام ارزی اضافه خواهد شد. اما سامانه ناخدا چیست و چه خدماتی را به متقاضیان خرید ارز ارائه می دهد؟
سامانه ناخدا چیست؟
سامانه نظام مدیریت خدمات ارز ایران یا همان «ناخدا»، سامانه ای است که قرار است علاوه بر عرضه اسکناس های خارجی برای تامین نیازهای غیربازرگانی مردم، ارز شرکت های بازرگانی را نیز تامین کند.
بانک مرکزی برای افراد واجد شرایط برای تامین ارز از طریق سامانه ناخدا، فهرستی ۳۸ موردی را منتشر کرده و این افراد می توانند با مراجعه به این سامانه، ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند.
مشمولان خرید ارز از طریق سامانه ناخدا، می توانند تا سقف پنج هزار دلار و با قیمت دلار نیمایی، ارز از این سامانه دریافت کنند. این در حالی است که پیش از معرفی این سامانه، هر فرد می توانست تا سقف دو هزار دلار و فقط یکبار در سال، دلار توافقی بخرد.
شرایط تامین ارز از سامانه ناخدا
طبق فهرستی که بانک مرکزی منتشر کرده است، افراد متقاضی برای دریافت ارز از طریق سامانه ناخدا، باید مشمول یکی از شرایط زیر باشند:
- ارز درمانی
- ارز ماموریت
- امور دانشجویی
- فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی و دانشجویان یا هزینه های درمانی اعضای هیات علمی
- حق عضویت و حق ثبت نام در سازمان ها و مجامع بین المللی و محافل علمی و هزینه چاپ مقالات علمی در خارج از کشور
- هزینه شرکت در نمایشگاه های خارج از کشور
- حق الوکاله در رابطه با دعاوی خارجی
- اصل و سود سرمایه گذاری خارجی
- هزینه فدراسیون های ورزشی و کمیته های متولی ورزشی
- هزینه دفاتر خارج از کشور
- هزینه اجاره و اشتراک شبکه های اطلاعاتی (اینترنت، رویترز)
- هزینه برگزاری همایش های بین المللی
- هزینه انجام آزمایش های علمی و فنی
- انتشار آگهی در خارج از کشور و دریافت گواهی های بین المللی (استاندارد، کیفیت و…)
- هزینه خرید امتیاز پخش فیلم و دریافت های ماهواره ای و ارتباطی
- هزینه های شرکت های بیمه ایرانی
- هزینه اعزام زائران به عمره مفرده و عتبات عالیات (عراق)
- هزینه ثبت نام جهت شرکت در آزمون های بین المللی مثل TOEFL ،IELTS و GRE
- ارز مسافرتی
- هزینه های شرکت هواپیمایی ایرانی اعم از دولتی و غیردولتی
- حق بیمه هواپیما و کشتی
- درآمدهای ریالی شرکت های هواپیمایی خارجی
- هزینه شرکت در دوره های آموزشی و پژوهشی خارج از کشور و دوره های آموزشی داخل کشور
- هزینه ثبت نام شرکت در امتحانات علمی و تخصصی داخل و خارج از کشور
- حمل جنازه
- حق استفاده از واگن ها
- مطالبات راه آهن سایر کشورها
- تنخواه بازرسی و پرداخت ضروری ناشی از قراردادهای چندجانبه
- تبدیل موجودی حساب های ریالی افراد غیرمقیم در داخل کشور
- هزینه های دفاتر نمایندگی خارجی در ایران
- خدمات کنسولی سفارتخانه های خارجی داخل کشور و نمایندگی های دیپلماتیک مقیم ایران
- هزینه شرکت های خدمات مسافرتی و گردشگری
- هزینه های حمل
- ترانزیت و توزیع محموله های پستی بین المللی
- تبدیل مجدد ریال های اضافی اتباع خارجی به ارز
لازم به ذکر است که برای تامین ارز از سامانه ناخدا بر اساس هر یک از موارد ذکر شده، نیازمند شرایطی است و متقاضی ارز باید برای دریافت وجه موردنیاز خود تاییدیه و وثایقی را ارائه کند.
نحوه ورود به سامانه ناخدا متعلق به بانک مرکزی
اغلب افراد علاقمندند سرمایه خود را در جایی امن سرمایه گذاری کند. بطور معمول غالب مردم پس انداز خود را به حساب های سپرده کوتاه مدت و بلند مدت در بانک ها می سپردند، که سود آن به شکل ماهانه پرداخت می شد. با کاهش نرخ سود بانکی تمایل مردم به سپرده گذاری در بانک ها کاهش یافت و به دنبال راهکاری برای حفظ سرمایه خود و افزایش آن بودند. با توجه به افزایش روزانه قیمت ارز و نتیجه این افزایش که چیزی جز کاهش ارزش پول مردم نیست، در این وضعیت مردم خرید ارز را به عنوان یکی از راه های سرمایه گذاری تلقی می کنند، تا علاوه برحفظ ارزش پول خود بتوانند سودی نیز کسب کنند. به دنبال افزایش قیمت دلار، تمایل برای خرید دلار نیز افزایش می یابد و این افزایش، برای کشور و برای افراد جامعه نامطلوب می باشد. چون با افزایش قیمت ارز، از ارزش پول ملی کاسته می شود. نکته مهم این است که برای مقابله با افزایش بی رویه قیمت ارز چه باید کرد؟ و راهکار بانک مرکزی راهکاری در زمینه ارائه داده است؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت، بانک مرکزی در اقدامی جدید، سامانه ای را تحت عنوان سامانه ناخدا راه اندازی کرده است. این سامانه که در واقع سامانه مدیریت خدمات ارز ایران می باشد، نیازهای ارزی غیربازرگانی را تامین کرده و اسکناس در ان به شکل ارز عرضه خواهد شد. هدف از تاسیس آن به ثبات رساندن قیمت ارز و کوتاه کردن دست دلالان از بازار ارز و افزایش قیمت غیر منطقی آن می باشد.
از آنجا که سامانه هنوز شروع به کار نکرده است، به محض اعلام آدرس سایت مورد نظر، اطلاع رسانی از طریق همین سایت صورت خواهد گرفت.
مجددا در این دستورالعمل جدید نسبت به تامین ارز مورد نیاز رانندگان ترانزیت که برای پرداخت هزینه های حمل کالا در خارج کشور نیاز دارند به صورت بندی واضح و شفاف که نیازی به هیچگونه شرح و تفسیری نداشته باشد بی توجهی شده است و مشخص نیست که چرا رانندگان ترانزیت باید ارز مورد نیازشان را با قیمت گرانتر از بازار آزاد تهیه کنند ؟!!!!