آیا منطقه تجاری مهران آزاد می‌شود؟
تین نیوز | تصوری که ما از منطقه آزاد تجاری داریم، منطقه‌ای است که در داخل یا در مجاورت یک بندر واقع شده و در آن تجارت آزاد با سایر نقاط جهان مجاز بوده و کالاها را می‌توان بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی از این منطقه خارج یا به آن وارد کرد، همچنین تصوری که در میان عوام مطرح است. منطقه آزاد به ویژه در ایران منطقه‌ای است که می‌توان از آن کالاهایی به نسبت ارزانتر تهیه کرد، از این رو منطقه آزاد ناحیه صنعتی ویژه‌ای است که از نظر اداری در خارج از مرز گمرکی قرار گرفته و تولیداتش جهت‌گیری صادراتی دارند.
اصولا مناطق آزاد به عنوان سرزمینی است که دارای پتانسیل زیاد در جهت صدور کالا هستند، همچنین این منطقه به دلیل موقعیت استراتژیکی که با آن مواجه است در امر تولید و توسعه منطقه‌ای برای جذب فناوری‌ها و تکنولوژی‌های نوین مبادرت ورزیده و این منطقه را به منطقه ویژه تجاری - صنعتی تبدیل کرده است.
چنین منطقه‌ای به دلایلی که ذکر شد دریچه‌ای است برای گسترش میزان تجارت و صنعتی شدن کشور و در کنار این مزایا به دلیل نبود عوارض گمرکی و وجود مجتمع‌های تجاری عظیم می‌توان این مناطق را از جاذبه‌های توریستی آن کشور دانست.
از اهداف تشکیل منطقه آزاد که از مهمترین آنها که در جهت پیشرفت اقتصادی هر منطقه محسوب می‌شود، جذب سرمایه‌های بخش خصوصی خارجی، ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش درآمد ارزی در پرتو افزایش صادرات، کمک به کاهش نقدینگی سرگردان داخلی از طریق جذب حجم عظیمی از این مقدار نقدینگی ایجاد شده در کشور که موجب افزایش سرسام آور میزان تورم می‌شود و محرومیت‌زدائی از مناطقی که قابلیت و ظرفیت توسعه یافتگی دارند اشاره کرد.
تسهیلات قانونی که مناطق آزاد می‌توانند داشته باشند شامل معافیت مالیاتی ۱۵ ساله برای دریافت کنندگان مجوز فعالیت اقتصادی، امکان ورود اتباع خارجی بدون اخذ روادید، کارایی سرعت و خدمات کامل بانک‌های دولتی _ خصوصی و شرکت‌های بیمه، عدم محدودیت در انتقال ارز به دیگر مناطق آزاد ایران یا سایر کشورها، ۱۰۰درصد مالکیت خارجی، آزادی کامل ورود و خروج سرمایه، ثبت ساده و آسان شرکت‌ها موسسات صنعتی فرهنگی و مالکیت معنوی، امکان ورود و خروج کالا از منطقه به خارج از کشور بدون تشریفات اداری، مقررات آسان برای ورود قانونی کلیه کالاها طبق جدول عوارض گمرک، معافیت از حقوق
گمرکی برای واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی واحدهای تولیدی است.
با روی کار آمدن دولت یازدهم، رویکرد دولت نسبت به توسعه مناطق آزاد تغییر کرد و تعداد این مناطق در حال افزایش است.
مدیر امور مناطق ویژه اقتصادی در شورای هماهنگی مناطق آزاد، ضعف اصلی مناطق آزاد را نبود زیرساخت‌های لازم اعلام و بیان کرده که بوشهر و جاسک منطقه آزاد خواهند شد و موضوع منطقه آزاد شدن مهران با قابلیت صادرات مواد غذایی و مصالح به عراق نیز در حال بررسی است.
سوال اینجا است که تعداد مناطق آزاد در حال افزایش است و این مناطق به زیرساخت نیاز دارند که در ایجاد آن هم مشکل وجود دارد، نکته دیگر این است که مناطق آزادی که تا به حال داشتیم آیا به اهداف مورد نظرشان رسیدند که حالا به دنبال افزایش تعداد مناطق آزاد دیگر باشیم؟
تبدیل مهران به منطقه آزاد تجاری در دستور کار دولت قرار گرفته است، ولی باید بیندیشیم که آیا زیرساخت‌های لازم در این منطقه برای این تبدیل وضعیت وجود دارد؟
برای تبدیل شدن مهران به منطقه آزاد باید پارامترهای توسعه فراهم شود که از جمله آنها باید به راه ارتباطی مناسب، فرودگاه و راه‌آهن اشاره کرد که در حال حاضر مهران فاقد این مولفه‌ها بوده که البته با چشم‌انداز به آینده می‌توان این قبیل زیرساخت‌ها را فراهم کرد و نباید فراموش کنیم که منطقه آزاد باید دوطرفه باشد و طرف مقابل نیز همسو و همپای ما در عراق زیرساخت‌ها را فراهم کند، چرا که در حال حاضر وضعیت طرف عراقی نیز نشان از فقدان پارامترهای تبدیل شدن به منطقه آزاد را می‌دهد و بدون شک منطقه آزاد یک‌طرفه محکوم به شکست است.
علی‌رغم تمام مشکلات و کمبودهای موجود در مهران، پارامترهای مهمی در این مرز بین‌المللی برای تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری وجود دارد که استراتژیک بودن، نزدیکی بعد مسافتی به مرکز عراق و عتبات عالیات، امنیت پایدار منطقه، مشترکات قومی و قبیله‌ای و مذهبی با کشور عراق و همچنین عراق به عنوان اولین شریک تجاری ایران و کشور هدف صادرات ایران از جمله مزایای فعالیت در این مرز تجاری است.
توجه به این نکته که قوانین عراق، روزانه به صورت سلیقه‌ای تغییر می‌کند و سرمایه‌گذار راغب نیست، سرمایه‌گذاری کند نیز حائز اهمیت است، ولی اگر مطمئن باشد، منطقه به صورت آزاد تجاری است و قوانین دست و پاگیر در کشور همسایه وجود ندارد، قطعا سرمایه‌گذار می‌آید و مرزنشینان نیز به عنوان مرزبانان واقعی تحت عنوان تجارت چمدانی و خرده‌فروشی و کوله‌بری می‌توانند باعث رونق اقتصادی منطقه و ایجاد شغل شوند.
رونق تولید بدون توسعه صادرات امکان‌پذیر نیست و توسعه استان باید مبتنی بر افزایش صادرات و تسهیل و روان‌سازی چرخه صادرات باشد تا آهنگ توسعه با سرعت بیشتری بتواند باعث رونق تولید و اقتصاد منطقه شود.
با توجه به اینکه عراق نیاز به کالای ایرانی دارد و بازار بکری برای ایران است، امیدواریم مسئولان کشوری با دیپلماسی قوی‌تر و مستمر شرایط ایجاد منطقه آزاد تجاری مهران را فراهم کنند.
