الزام حضور بخش خصوصی در دپوی تعمیرات ایستگاه ها

کارشناسان در این رابطه، اجرای سیاست های نادرست، قوانین دست و پاگیر، به همراه نبود زیرساخت های مناسب را دلیل این عقب ماندگی می دانند که در خلال این سال ها رقابت پذیری کشور را در جریان عبوری کالا و مبادلات جهانی به شدت کاهش داده است. این موضوع زمانی حائز اهمیت است که در حوزه حمل ونقل ریلی که بیش ترین سهم را باید در توسعه ترانزیتی کشور ایفا کند، شاهد کمبودهایی هستیم که به عنوان ابتدایی ترین زیرساخت های این حوزه به شمار می روند. دپوی تعمیرات و ضعف هایی که در این راستا وجود دارند، ترافیک واگن و لوکوموتیو را در برخی از ایستگاه دوچندان کرده اند.

به گزارش تین نیوز، در رابطه مشکلات حاکم بر حمل ونقل ریلی با رحمت ا... پوربابایی، دبیر انجمن شرکت های حمل ونقل ریلی و صنایع وابسته گفت وگویی صورت گرفته است که در ادامه می خوانید؛

آیا زمینه لازم برای سرمایه گذاری در صنعت حمل ونقل ریلی ایجاد شده است؟

در پنج سال اخیر فرصت هایی برای سرمایه گذاری وجود داشته اند. اما به دلیل شرایط حاکم بر اقتصاد، نه تنها از سوی دولت شاهد سرمایه گذاری مناسب نبوده ایم، بلکه بخش خصوصی هم امکان استفاده از این فرصت را به دست نیاورده است. در این رابطه پروژه ای در کرمان به وسیله کویرواگن کلید خورد که تعمیرات واگن و لوکوموتیو را انجام می داد که پروژه خوبی بود. حتی زمینه برای گسترش و تسری آن به سایر استان ها هم وجود داشت. اما متأسفانه به دلیل این که راه آهن هیچ برنامه ای برای درگیر کردن بخش خصوصی نداشت، فرصت از دست رفت. تقریباً هیچ اقدامی در بخش باری و مسافری صورت نگرفته است. به همین علت می توان گفت؛ عملکرد خوبی در این حوزه وجود نداشته است. 10 سال است که کارخانه لوکوموتیو سازی در آپرین ساخته شده است، اما 5 درصد پایانی پروژه هیچگاه به اتمام نرسید.

چه زمانی برای نخستین بار بخش خصوصی در عرصه سرمایه گذاری حمل ونقل ریلی ورود کرد؟

در سال 75 طرح جامع و خوبی به عنوان طرح ساماندهی دپوی تعمیر و نگهداری آغاز شد که بر اساس آن تمام سرمایه گذاری ها تجمیع می شدند. این طرح در نواحی ری، اراک، اصفهان و زنجان پیاده سازی شد که می توان از آن به عنوان بزرگ ترین پروژه در حوزه ریلی نام برد. به جز این مورد، اتفاق بزرگی در حوزه حمل ونقل ریلی رخ نداده است. با توجه به این­که حوزه ریلی گسترش پیدا نکرده، نیاز به دپو نیز وجود نداشته است و به این سمت حرکت نکرده اند. مشخصاً بازسازی دپوها یک امر ضروری بوده که صورت نگرفته است.

با توجه به برنامه دولت برای توسعه زیرساخت های حمل ونقل ریلی، آیا ممکن است در کوتاه مدت اتفاقات خوبی رخ دهد؟

مشخصاً زمانی که توسعه حمل ونقل ریلی و زیرساخت های آن در دستور کار قرار می گیرد، باید برای ایجاد دپو و تعمیرات نیز به طور هم زمان برنامه ریزی صورت گیرد؛ اما ایستگاه های جدیدی که به راه آهن ایران اضافه شده اند، هیچ کدام دپو نداشته و این یک خلأ است. در زمینه باری فعلاً نیاز به دپو نیست. اما در حوزه مسافری، دپو یک ضرورت است. مشخصاً توسعه حمل ونقل ریلی بدون توجه به توسعه زیرساخت ها منجر به فاجعه می شود و به همین علت نباید غیراصولی عمل کرد. امروز عمده تعمیر قسمت مسافری در ایستگاه های مشهد و تهران صورت می گیرند که در این شهرها به خودی خود تراکم قطار وجود دارد.

کدام مناطق برای ایجاد دپو و تعمیر مناسب تر است؟

به نظر می رسد اطراف تهران و محل آپرین نیاز به یک محل دپو دارد؛ اما مشکل اصلی این است که محل های دپو باید از ایستگاه ها فاصله داشته باشد و در اطراف شهرها تأسیس شوند. نباید زیرساخت ها به گونه ای باشند که ترافیک واگن در یک محل متمرکز باشد و مشکلات بیشتری به وجود آیند.

در خصوص نمایشگاه حمل ونقل ریلی توضیح داده و بفرمایید؛ می تواند به محلی برای گره گشایی از مشکلات تبدیل شود؟

نمایشگاه حمل ونقل ریلی به مدت دو سال است که به علت کرونا برگزار نشده است و مقررشده بود در هفته نخست خردادماه برگزار شود که باز هم به تعویق افتاد. نمایشگاه بدون هماهنگی با شرکت ها، برگزارکننده ها و انجمن ها به آبان ماه موکول شد. شرکت ها مشخصاً هماهنگی هایی انجام داده اند و هزینه کرده اند که در هفته اول خردادماه در نمایشگاه حاضر شوند. اما بدون هماهنگی همه چیز را به تعویق انداخته اند. البته نکته اصلی این است که راه آهن که اساساً سهمی در برگزاری این نمایشگاه ندارد، چه توجیهی دارد تا نمایشگاه را به تعویق انداخته و به شرکت ها هزینه تحمیل کند؟ این در حالی است که راه آهن صرفاً یک غرفه دارد و این سایر شرکت ها هستند که هزینه می کنند و نمایشگاه را پیش می برند. راه آهن صرفاً یک مهمان است و مشخص نیست به چه علت نمایشگاه را به تعویق انداخته اند و مشخصاً با چنین رویه ای مشکلی حل نخواهد شد. بیش از 40 شرکت تولیدکننده داخلی و چند شرکت روسی و چینی نیز مقرر شده بود در این نمایشگاه حاضر شوند.

*منبع: فصلنامه ندای حمل و نقل ریلی - شماره 53