◄ رشد بهره‌وری واگن‌های باری با راه اندازی قطار کامل
اگر قول مدیرعامل جدید راه‌آهن جامه عمل بپوشد و قطار کامل راه‌اندازی شود، شاهد رشد بهره وری واگن های باری به خصوص در بارهای معدنی خواهیم بود.
شرکت های مالک واگن های باری در نیمه دوم امسال وضعیت درآمدی بهتری داشته اند. در مقابل هزینه های آنها هم به دلیل افزایش تورم و رشد نرخ دلار، که تاثیر غیرقابل انکاری بر هزینه تعمیر و نگهداری واگن ها دارد، افزایش داشته است.
«علی قبادی» مدیرعامل شرکت سیناریل پارس در این مصاحبه وضعیت این روزهای شرکت های مالک واگن را تشریح کرده است. به زعم او اگر قول مدیرعامل جدید راه‌آهن جامه عمل بپوشد و قطار کامل راه‌اندازی شود، شاهد رشد بهره وری واگن های باری به خصوص در بارهای معدنی خواهیم بود.
البته او این را هم گفته است که راه اندازی قطار کامل به سادگی ممکن نیست و نیاز به هماهنگی های خاصی دارد. در واقع قطار کامل به صورت دستوری و صرفا با بخشنامه و آیین نامه نمی تواند به واقعیت بدل شود و اگر قرار است چنین ظرفیتی برای صنعت ریلی فعال شود، باید پیش نیازها و زیرساخت های آن فراهم گردد.
با توجه به نزول شاخص‌های حمل بار ریلی کشور طی سال‌های اخیر، چه راهکارهایی را برای توقف روند نزولی و رشد آن در سال آینده پیشنهاد می دهید؟
در نیمه دوم سال جاری راه آهن با تغییر مدیریت ارشد، سیاست‌های منطقی‌تر و اقتصادی تری در حوزه حمل بار ریلی با طرف های بخش خصوصی خود در پیش گرفت و با شرکت های ریلی بدهکار، تعامل بیشتری در راستای اجازه فعالیت و دسترسی به سامانه صدور بارنامه داد. این تصمیمات قطعا یک تصمیم و اقدام برد-برد برای راه آهن و شرکت‌های ریلی باری محسوب می شود.
علاوه بر این، در راستای جلوگیری از افت شاخص ها لازم است در ارائه مشوق های سرمایه گذاران بخش خصوصی اعم از لکوموتیو و واگن باری تسریع صورت گیرد که این مهم خود موجب افزایش انگیزه و تصمیمات مثبت سرمایه گذاران بخش خصوصی خواهد شد. مشوق ها و تسهیلات سهم به سزایی در رشد انگیزه و رونق و شکوفایی این بخش ایفا خواهد کرد به شرط آن که مراحل پیچیده ای نداشته باشند و بروکراسی سنگین و دست و پاگیری برای اخذ این مشوق ها پیش پای شرکت ها قرار نگیرد.
همچنین لازم است روش های تأمین مالی برای تجهیز و افزایش آماده به‌کاری لکوموتیوها شناسایی و به‌کار گرفته شود. به علاوه تعامل بیشتر راه‌آهن ج.ا.ا. با بخش خصوصی در تعیین تعرفه‌های حمل مسیرهای عمده به نحوی که در نهایت کرایه های حمل ریلی اقتصادی باقی بماند. در حال حضار در عمده مسیرها نرخ کرایه حمل بار ریلی از حالت رقابتی خارج شده و انگیزه صاحبان بار برای حمل محموله های خود را قطار کاهش قابل توجهی داشته است. همچنین دیپلماسی ریلی و بهبود حجم حمل بین‌المللی با کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان، ترکیه و اتصال ریلی به شبکه ریلی عراق نیز حائز اهمیت است. این موارد از اقدامات و عوامل داخلی و بین المللی اثرگذار بر بهبود شاخص های حمل و نقل ریلی است.
دلیل اصلی پایین آمدن بهره وری واگن های باری چیست و چگونه می‌توان بهره وری واگن ها را افزایش داد؟
همان طور که استحضار دارید عوامل مختلفی باعث افت محسوس شاخص های حمل ریلی بار در کشور شده است؛ از جمله کاهش آماده بکاری لکوموتیوهای راه‌آهن، ناترازی انرژی و قطعی برق کارخانجات تولید فولاد و بسته شدن دسترسی شرکت‌های ریلی به سامانه صدور بارنامه از سوی راه آهن (در دوره مدیریت قبل) و همچنین برخی دیگر از تصمیمات مدیریتی در بخش حاکمیتی حمل و نقل ریلی از جمله نحوه تعیین تعرفه‌های دسترسی که باعث کاهش قدرت رقابت‌پذیری بخش حمل ریلی در مقایسه با بخش حمل جاده‌ای می‌شود. همچنین کاهش رغبت بخش‌خصوصی به سرمایه‌گذاری در بخش ریلی نیز اثرات منفی خود را نشان داده است. بنابراین اگر خواهان افزایش بهره وری واگن های باری هستیم باید تمام این عوامل را مدنظر قرار دهیم و چنانچه هر یک از این عوامل مورد بی‌توجهی قرار گیرد، به طبع بهره وری در این بخش نیز با چالش مواجه خواهد شد.
برنامه‌ای شدن قطارهای باری تا چه اندازه به افزایش بهره‌وری واگن‌های باری کمک می‌کند؟
بحث قطار کامل و قطار برنامه‌ای از موارد اشاره شده مهم در برنامه هفتم توسعه کشور است و منظور از قطار برنامه‌ای، قطار باری است که از یک مبدأ مشخص به یک مقصد مشخص برای یک دوره زمانی معین مطابق با برنامه ابلاغی راه‌آهن تنظیم و تشکیل شده و براساس آن اعزام می‌شود. حتماً اجرایی‌سازی این فرایند تنها با ابلاغ بخشنامه و آیین‌نامه به تنهایی ممکن و آسان نیست و نیازمند توسعه امکانات و هماهنگی کامل طرفین درگیر در سیکل حمل ریلی باری است، لیکن اجرایی‌سازی آن تأثیر بسیار زیادی بر بهره وری حمل ریلی خواهد داشت. در صورت راه‌اندازی قطار کامل به‌ویژه در خصوص واگن‌های لبه بلند برای حمل بارهای معدنی که بخش مهمی از بارهای انبوه کشور را به خود اختصاص داده، این امر یعنی رشد بهره‌وری خیلی واضح است.
هزینه‌های شرکت‌های مالک واگن در نیمه دوم سال که تورم شدت بیشتری پیدا کرده و نرخ دلار نیز رشد قابل توجهی داشته، چه تغییراتی داشته است؟ وضعیت درآمدی و وصول مطالبات این شرکت‌ها چه تغییری داشته است؟
وضعیت کمبود نقدینگی در صنعت ریلی که شاید آخرین حلقه زنجیره تولید محصولات مختلف باشد، بر کسی پوشیده است. وضعیت نامناسب اقتصادی حاکم بر صنعت نتیجه وضعیت کلی حاکم بر اقتصاد کشور است که امیدواریم به زودی این وضعیت بهبود یابد. وضعیت درآمدی واگن های باری در نیمه دوم سال با افزایش سیر واگن‌ها بهبود نسبی داشته ولیکن هنوز متناسب با ارزش دارایی‌های بکار گرفته شده در این بخش نیست. به بیان دیگر سرمایه هایی که در این بخش به کار افتاده در برابر سایر کسب وکارها با ریسک کمتر، بازدهی بسیار نازل‌تری دارد.
علاوه بر این، شاهد افزایش نرخ تورم عمومی، رشد قیمت دلار و در نتیجه افزایش نرخ قطعات برای تعمیر واگن‌ها نیز هستیم که بر آماده بکاری واگن‌ها اثر منفی می‌گذارد. به عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت در نیمه دوم سال 1403 شاهد افزایش نسبی درآمد واگن ها و افزایش هزینه های بخش ریلی باری به خصوص تعمیرات واگن ها بوده‌ایم اما در وصول مطالبات درآمد واگن های باری شاهد تغییرات محسوسی نیستیم.
انتهای پیام
