سهم شرکت‌های حمل‌ونقلی در فریب رانندگان قربانی
شرکت‌های حمل‌ونقلی به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی ترانزیت و جابه‌جایی کالا نقش مهمی در کاهش وقوع قاچاق کالا، آن هم با نظارت بیشتر بر مراحل بارگیری دارند. هربار که راننده‌ای قربانی قاچاق کالا می‌شود سهل‌انگاری شرکت حمل‌ونقلی بیشتر به چشم می‌آید که چرا بی‌اطلاع از سلامت‌بار، راننده را دعوت به حمل کالایی کرده است که اکنون بلای جان او و عامل اصلی سال‌ها حبس و زندانی شدن او شده است و از طرفی صاحب کالا به‌عنوان متهم اصلی متواری است. دراین باره با محمدعلی محمدخانی، رئیس هیئت‌مدیره حمل‌ونقل آریا ترابر ایریت، گفتگو کردیم.
آریا ترابر ایریت یکی از شرکت‌هایی است که در دام قاچاقچی کالا افتاده است و حدود ۱۸ ماه کامیون‌هایش اجازه ورود به خاک ترکیه را نداشته‌اند. او می‌گوید: «با توجه به مشکلاتی که براثر عدم درج صحیح اطلاعات جابه‌جایی کالا ازجمله نرسیدن بار به مقصد، عدم امکان ردیابی دقیق حمل کالاهای قاچاق و احتمال صدور بارنامه‌های صوری و مشکلات مربوط به آن به وجود می‌آمد اکنون درج مشخصات کامل صاحبان کالا در بارنامه‌ها الزامی‌شده است و ما موظف به اجرای بخشنامه‌ای ۱۲ بندی هستیم که تأکیدی زیاد بر شناخت کامل صاحب بار دارد.»
وظیفه شرکت حمل‌ونقلی برای کاهش حمل کالای قاچاق چیست؟
بعد از سلسله اتفاقات ناگواری که رخ داد و منجر به گرفتاری رانندگان و شرکت‌های حمل‌ونقلی شد، ما در سلسله نشست‌هایی خوشبختانه اقدام به اتخاذ راه‌حل و رفع مشکلات کردیم و نهایتاً انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایران برای اعضا قوانینی را در ۱۲ بند فرستاد که از آن تاریخ لازم‌الاجرا شد.
مشکل اصلی که باعث می‌شد وجود کالای قاچاق در بارهای صادراتی از چشم شما هم دور بماند چه بود؟
از زمان بارگیری تا تخلیه نواقصی در کار ما بود که خدا را شکر اکنون رفع شده است. ما بی‌دقتی‌هایی را انجام می‌دادیم که ریشه اصلی آن به عدم شناخت صاحب کالا بازمی‌گشت؛ اما نهایتاً با توجه به افزایش گزارش‌های رسیده از شرکت‌های حمل‌ونقلی چهره جدیدی از قاچاق مواد مخدر از طریق اختفاء در جوف کالای صادراتی ظهور کرده که مشاهده و تشخیص آن توسط راننده و حمل‌کننده در زمان بارگیری امکان‌پذیر نیست و نهایتاً بعد از کشف مواد توسط گمرک‌های خارج از کشور منجر به تعلیق فعالیت شرکت‌ها، توقیف کامیون‌ها و زندانی‌شدن رانندگان می‌شود.
انجمن کمک‌های زیادی را به‌منظور آسیب‌شناسی و یافتن راهکارهای مقابله کرده است. در راستای صیانت از وجهه و اعتبار بین‌المللی ناوگان ملی در رویارویی با این تهدید غیرمستقیم فراملی و به‌منظور کاهش ریسک‌های موجود و پیشگیری از بروز موارد مشابه انجمن از کلیه شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی درخواست کرد که به ۱۲ نکته در هنگام انعقاد قرارداد حمل و بارگیری محمولات صادراتی توجه کنند.
این موارد بیشتر شامل حال صاحب کالا می‌شود؟
تقریباً بله، مهم‌ترین چیز شناسایی هویت صاحب کالا است. اینکه آدرس و نشانی دقیق او و محل بارگیری مورد بررسی دقیق قرار گیرد تا در صورت بروز مشکل قابل‌دسترسی باشد. آگاهی از اینکه محموله با کارت بازرگانی خود صاحب کالا اظهار می‌شود و یا از طریق کارت بازرگانی اشخاص غیر. حصول اطمینان از هویت قانونی و جایگاه فرستنده بسیار حائز اهمیت است. هم‌چنین بر اساس این بخشنامه از این به بعد تصویر پشت و روی کارت ملی صاحب کالا و هم‌چنین کارت بازرگانی او تهیه و به‌عنوان سوابق او نگهداری می‌شود. نکته دیگر اینکه حمل یک یا دو فقره محموله در طول سال برای یک صاحب کالا متضمن اعتبار او برای حمل‌های بعدی نیست و نباید موجب کاهش در اعمال دقت‌های لازم شود.
اما در برخی مواقع صاحب کالا در خارج از کشور به سر می‌برد در این شرایط چطور اقدام به احراز صلاحیت صاحب کالا می‌کنید؟
در این بخشنامه آمده است درصورتی‌که صاحبان کالا مقیم کشورهای خارجی باشند و یا شرکتی را در خارج از کشور به ثبت رسانده باشند و به هر دلیلی از این طریق اقدام به ارسال کالا کنند حصول اطمینان از صحت ثبت شرکت مزبور و نشانی آن از ضروریات است.
روی این موضوع که بیشتر باید روی چه نوع کالاهایی حساسیت بیشتری وجود داشته باشد توصیه‌ای وجود دارد؟
بله، نوع وزن و ارزش کالا و هم‌چنین وجود بازار جذب در کشور مقصد برای کالای موردنظر از مواردی است که باید مورد توجه و دقت قرار گیرند. به‌عنوان مثال مبلمان دست‌دوم، کاشی سرامیک کم‌ارزش و یا سیمان در حجم‌های ناچیز می‌تواند شبهه برانگیز تلقی شود. در بارگیری آهن‌آلات و یا ماشین‌آلاتی که دوجداره می‌باشند مانند دستگاههای پخت نان، خامه‌سازی، چاپ خمیرگیری و امثال آن دقت بیشتری باید صورت گیرد. همین امر در مورد حمل سنگ نیز صادق است که توجه گردد سنگ‌ها به‌وسیله چسب به هم متصل نشده باشند.
برای رانندگان هم توصیه‌ای وجود دارد؟
به رانندگان اکیداً توصیه شده است که در صورت بارگیری در کارخانه‌های بزرگ فیلم بارگیری را از ابتدا تا انتها به همراه مهر و امضای مسئول کارخانه دریافت کنند. ضمن اینکه حضور راننده در تمام مراحل بارگیری ضروری است. هم‌چنین در صورت بارگیری چند نوع محموله به‌صورت تلفیقی از اقلام بارگیری شده فهرستی توسط راننده تهیه و برای شرکت کریر ارسال شود.
اکنون با اجرای این بخشنامه باید کمتر در دام قاچاقچیان افتاده باشید این‌طور نیست؟
موضوع این است که قاچاقچی‌ها دست‌بردار نیستند و اصولاً چون قاچاق مواد مخدر به کشورهای اروپایی سود زیادی دارد مرتب اقدام به این کار می‌کنند. اکنون با هشیارشدن شرکت‌های حمل‌ونقلی دست به اقدامات جدیدی می‌زنند و سعی می‌کنند با دورزدن شرکت‌های حمل‌ونقلی با خود رانندگان قرار بگذارند و با فریب و وعده‌دادن مبالغ بالا به راننده مجدداً اقدام به قاچاق کالا کنند.
منبع: هفته‌نامه حمل‌ونقل
