فرصت ترانزیتی ایران در رویکرد تجاری ترکیه و پاکستان

ترکیه به دنبال افزایش ارزش تجارت خود با پاکستان به ۵ میلیارد دلار است و ایران به عنوان حلقه وصل ترکیه و پاکستان می تواند با توسعه گفت وگوهای سه جانبه، نقش پررنگی ایفا کند.

به گزارش تین نیوز ، در چهل و نهمین گزارش از سلسله گزارش های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیش بینی های اقتصادی تهیه شده توسط بزرگ ترین نهادهای اقتصادی بین المللی، در قالب داده های تازه مورد واکاوی قرارگرفته اند.

در بخش تحولات جهانی، به چشم انداز انرژی جهان در سایه حمله روسیه به اوکراین پرداخته شده است. آژانس بین المللی انرژی در گزارش «چشم انداز سالانه انرژی جهان» که اخیراً منتشر شد، اعلام کرد این احتمال وجود دارد که در پی تحریم غرب در واکنش به حمله روسیه به اوکراین، روسیه «هرگز» قادر به بازیابی موقعیت خود در بازار جهانی انرژی نگردد.

همچنین ادامه جنگ های اقتصادی آمریکا و چین از دیگر تحولات مهم جهانی است که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است. اخیراً ایالات متحده از اتحادیه اروپا خواسته تا ممنوعیت صادرات نیمه هادی ها را به چین اعمال کند. دولت بایدن از اتحادیه اروپا خواسته اطلاعات صادرات این محصولات به چین را به اشتراک بگذارد و اجرای آن را هماهنگ کند تا محدودیت های دوجانبه ایالات متحده در صادرات به چین، مشابه آنچه آمریکا و اتحادیه اروپا در اوایل امسال با مسکو انجام دادند، را تقویت کند. از آن سو وزیر امور خارجه چین، اخیراً ایالات متحده را به دلیل اعمال کنترل های جدید صادراتی بر پکن، ناقض قوانین تجارت آزاد دانست. از منظر وی، ایالات متحده مقررات جدیدی را برای کنترل صادرات به چین، محدود کردن سرمایه گذاری در چین، نقض جدی قوانین تجارت آزاد و آسیب جدی به حقوق و منافع مشروع چین، وضع کرده است که باید اصلاح شود.

در چهل و نهمین گزارش پایش تحولات تجارت جهانی، اعلام شده است که کشورهای اتحادیه اروپا به دنبال تقویت موقعیت خود در مذاکرات با تأمین کنندگان و «معقول» شدن قیمت نهایی گاز هستند. در همین راستا، آن ها از ارائه یک طرح «موقت» با هدف کاهش قیمت گاز حمایت کرده اند و روند خرید مشترک گاز خود را افزایش می دهند. در خبری دیگر و در پی ضرب الاجل روسیه به منظور تعیین تکلیف سهام شرکت سودکو تا ۱۱ نوامبر، این شرکت انرژی ژاپنی تصمیم به حفظ ۳۰ درصد از سهام خود در نهاد جدیدی که پروژه نفت و گاز ساخالین-۱ در خاور دور روسیه را مدیریت می کند، گرفته است.

این گزارش در بخش تحولات منطقه ای به تجارت ترکیه و پاکستان پرداخته شده است. سفیر ترکیه در اسلام آباد اخیراً اعلام کرده که این کشور می کوشد تجارت با پاکستان را به حداقل ۵ میلیارد دلار طی دو تا سه سال آینده افزایش دهد؛ زیرا هر دو کشور پتانسیل قابل توجهی برای گسترش تجارت در بسیاری از کالاها دارند.

ایران حلقه وصل ترکیه و پاکستان محسوب می شود و خط ریلی اسلام آباد- تهران- استانبول سال هاست مطرح شده است. کوشش این دو کشور برای توسعه روابط برای ایران به عنوان حلقه وصل از منظر ترانزیتی می تواند واجد اهمیت باشد. توسعه گفت وگوهای سه جانبه بر محور روابط تجاری میان پاکستان ترکیه و ایران می تواند مسیر گسترش روابط را تسهیل کند.

بر اساس این گزارش، افزایش حجم معاملات تجاری روسیه و عراق، گسترش همکاری ترکیه با عربستان سعودی و سایر کشورها به منظور تبدیل شدن به قطب انرژی اروپا و تصمیم عربستان به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از دیگر اخبار مهم منطقه است.

این گزارش در بخش داده های تازه به تحلیل جدید صندوق بین المللی پول اشاره کرده است که نشان می دهد که وقوع تنش های ژئوپلیتیکی، چشم انداز فروپاشی انسجام اقتصادی جهان را افزایش داده و امکان غلبه رقابت استراتژیک و نگرانی های امنیت ملی بر مزایای مشترک اقتصادی تجارت جهانی وجود دارد.

از منظر صندوق بین المللی پول، به دلیل وابستگی متقابل بین اقتصادها، چنین چشم اندازی به ویژه برای آسیا، بسیار پرهزینه خواهد بود. به عنوان مثال، آسیا حدود نیمی از واردات ایالات متحده و یک سوم واردات اروپا را تأمین می کند. درواقع، کشورهای آسیایی تقریباً نیمی از تقاضای جهانی برای کالاهای کلیدی را تأمین می کنند.

همچنین بر اساس داده های جدید وزارت دارایی عربستان سعودی، این کشور در ۹ ماهه سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار مازاد بودجه داشته است. درآمدهای نفتی در سه ماهه سوم، با کاهش ۸.۵ درصدی مواجه شد اما در کل، جهش سالانه ۵۵ درصدی را به ثبت رسانده است. درآمدهای غیرنفتی عربستان در سه ماهه سوم با ۳۹ درصد کاهش به ۷۲.۸ میلیارد ریال و ۲۴ درصد به صورت سالانه کاهش یافته است.

جهت مطالعه متن کامل چهل و نهمین گزارش از سلسله گزارش های «پایش تحولات تجارت جهانی» بر روی لینک زیر کلیک نمایید.