فقط گود برج میلاد نیست؛ تهران در تله گودهای رها شده

 صدور پیش پروانه یا دستورموقت برای طرح های ساختمانی ممنوع است، براین اساس هیچ شهرداری منطقه ای نمی تواند پیش پروانه صادر کند، چراکه صدور پیش پروانه در سال های اخیر پیش از طی مراحل قانونی از سوی شهرداری تهران، موجب شده تا پایتخت، امروز با حجم انبوهی از گودهای پر خطر و در معرض خطر روبه رو باشد.

آن طور که کارشناسان می گویند هم اکنون حدود 150 گود پرخطر در تهران وجود دارد که مالک بدون طی فرآیندهای قانونی و کارشناسی، تنها با پرداخت هزینه ای که برای شهرداری درآمدزاست، دستور موقت گرفته و کار گودبرداری را آغاز کرده است، اما با وجود گذشت زمانی طولانی، هنوز هم طرح در مرحله گودبرداری قرار دارد و کاری جلو نرفته است! این درحالی است که هم اکنون عمر مقاوم سازی جداره دیواره بسیاری از گودها یا نیلینگ ( شیوه ای برای پایداری خاک) آنها، به پایان رسیده و باید هرچه سریع تر فرآیند ساخت انجام شده یا گود پر شود. «برج میلاد» نمونه ای از این ادعاست که هشدارها برای ساختمان های اطراف آن به صدا درآمده است. ماده 55 بند ۱۴، قانون شهرداری ها می گوید که اگر بنا یا سازه ای، ایمنی شهر را به خطر بیندازد، شهرداری رأساً می تواند وارد شده و گود را ایمن سازی کرده و سپس هزینه را از مالک دریافت کند، اما این اتفاق تاکنون نیفتاده است.محمد سالاری، منتخب شورای پنجم و عضو فعلی شورای شهر درباره گودهای پرخطر تهران به «ایران» می گوید: مسأله گودهای پر خطر در 6-5 سال گذشته، یکی از چالش های اساسی شهر تهران بود که خوشبختانه پیگیری های شورا با همکاری سازمان نظام مهندسی در دوره چهارم، موجب شد تعداد این گودها بسیار کاهش یابد.

در واقع رویکرد درآمد محور شهرداری تهران نسبت به طرح های ساختمانی در سال های گذشته، موجب شده بود اشخاص حقیقی و حقوقی به محض مراجعه برای درخواست پروانه ساختمانی، با جواب مثبت شهرداری تهران روبه رو شوند. شهرداری برای اینکه بتواند سریعتر به جذب سرمایه رسیده و از این ناحیه کسب درآمد کند، بدون طی فرآیند قانونی صدور پروانه، اقدام به ارائه پیش پروانه یا دستور موقت می کرد که با پیگیری های شورا، هم اکنون صدور پیش پروانه یا دستورموقت ممنوع شده و شهرداران مناطق حق صدور هیچ پیش پروانه ای ندارند و این کار تخلف محسوب می شود.وی درباره فرآیند قانونی صدور پروانه ساختمانی، این طور توضیح می دهد: معرفی مهندسین ناظر و مجری، نحوه پایدار سازی گودبرداری ها، نیلینگ و سازه نگهبان همه از مواردی است که باید پیش از صدور پروانه ساختمانی مورد توجه قرار بگیرد، اما در بعضی مناطق، شهردار دستور می دهد که به موازات صدور پروانه، کار گودبرداری انجام شود. این کار در حقیقت به خاطر جذب اعتبار و درآمد است، چراکه سازنده ها اگر بخواهند همه این فرآیند قانونی را جزء به جزء طی کنند، مدت زمان زیادی لازم است، درحالی که با سرعت بخشیدن به کار، شهرداری می تواند زودتر به درآمد برسد، شبیه ملک ایران زمین که فرآیند کار پیش از طی مراحل قانونی و صدور پروانه جلو رفت. همین فرآیند قانونی شامل آزمایش و مطالعات مکانیک خاک، تطبیق نقشه با مطالعات انجام شده و تعیین نقشه های مربوط به پایدار سازی جداره های این بناها هم می شود که خودش زمانبر است. از طرفی در فرآیند گود برداری و پایدار سازی، مهندسین ناظرو مجری باید حضور مستمر داشته باشند تا کار مطابق با نقشه های مصوب جلو برود. در صورتی که طی سال های گذشته، مدیران مناطق این چرخه را دور می زدند.به گفته سالاری، هم اکنون در مناطق 22 گانه تهران، صدور پیش پروانه و دستور موقت، غیر قانونی است و حتماً باید فرآیند مذکور برای دریافت پروانه ساختمانی طی شود و تا آن زمان اجازه گودبرداری ندارند.

وی به مدت زمان فرآیند مقاوم سازی جداره گودها اشاره می کند و می گوید: هم اکنون مقاوم سازی که در جداره گودبرداری ها انجام می شود، از نوع نیلینگ است که طی مدت زمان مشخصی از بین رفته و قابل استفاده نیست. یعنی مدت زمان گودبرداری به پایان رسیده و باید طی این مدت زمان، فرآیند ساخت انجام بگیرد یا اگر توانایی ساخت وجود ندارد باید گود پر شود، اما متأسفانه این اتفاق نمی افتد و گود به یک چالش برای شهر تبدیل می شود. مثل طرح فاز 2 برج میلاد که مدت زمان نیلینگ آن تمام شده و باید هرچه سریعتر کار ساخت انجام شود، چراکه احتمال آسیب رسیدن به سالن های همایش، پارکینگ های طبقاتی و همین طور رانش خاک وجود دارد و این یک هشدار جدی است. البته شهرداری منطقه 2 هم نامه نگاری های زیادی در این زمینه انجام داد که زمان نیلینگ سررسیده و باید زودتر تعیین تکلیف شود. خود بنده هم بارها در این زمینه تذکر دادم اما اینکه احتمال سقوط یا کج شدگی برج میلاد وجود دارد، بیشتر یک اظهار نظر شتابزده و غیر علمی است.

برج میلاد در خطر«کج شدن» و فروریختن

با این همه محمد مهدی تندگویان، عضو فعلی شورای شهر، از احتمال ریزش یا کج شدن برج میلاد در پی عدم ایمنی گود مجاور خبر داده است. او به ایسنا گفته: «گود کنار برج میلاد رها شده و تقریباً صاحبی ندارد، بارها در این زمینه به شهرداری تهران تذکر داده ایم، اما تاکنون شهرداری مجموعه ای را معرفی نکرده که حداقل ساماندهی ادامه طرح را انجام دهد.تندگویان با بیان اینکه از سال 92 تاکنون گود برج میلاد رها شده است و این در حالی است که عمر مفید نیلینگ چهار سال است و حالا این گود نیازمند استحکام سازی است، تأکید کرده: هم اکنون با یک گود پرخطری مواجه هستیم که دقیقاً در کنار برج میلاد قرار دارد و بار برج روی این گود سنگینی می کند. به طوری که با نخستین شکاف در گود، شاهد خواهیم بود که پایه های برج ، مقاومت خود را از دست داده و برج به درون گودال 40 متری سقوط خواهد کرد و در خوشبینانه ترین حالت برج میلاد کج خواهد شد.وی با بیان اینکه شهرداری منطقه 2 بارها به سازمان سرمایه گذاری مشارکت شهر که این طرح مشارکتی زیر نظر آنها است درباره وضعیت برج میلاد تذکر داده است، گفت: متأسفانه در نامه ای که شهرداری منطقه 2 در تیرماه 96 برای سازمان سرمایه گذاری مشارکت شهر تهران نوشته عملیات گودبرداری را بدون رعایت اصول و قواعد فنی و ایمنی دانسته و ضمن توقف هر گونه عملیات ساختمانی اعلام کرده که ممکن است این گود علاوه بر آنکه ایمنی ساختمان های مجاور را در معرض خطر قرار می دهد، معابر مجاور را نیز درگیر کند، اما متأسفانه هیچ عکس العملی از سوی شهرداری تهران درزمینه این مهم انجام نشده است.