تشریح بزرگترین طرح راهداری در سراسر کشور
تیننیوز| رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای، بزرگترین طرح راهداری کشور را تشریح کرد و گفت: مطابق دستورالعمل ابلاغی كمیسیون ایمنی راههای كشور، ۳۳۹۲ نقطه پرخطر در جادههای کشور شناسایی شدند که بر اساس تعداد تصادفات فوتی و جرحی و سایر پارامترهای مؤثر، ۱۵۸۵ نقطه بهعنوان نقطه پر تصادف تعیین و برای رفع در اولویت قرار گرفتهاند.
داود کشاورزیان با اشاره به برنامهها و اقدامات سازمان راهداری و حملونقل جادهای برای رفع نقاط پر تصادف از جادههای کشور اظهار داشت: كار شناسایی و اولویتبندی نقاط پر تصادف توسط سازمان راهداری و حملونقل جادهای با همكاری تیمهای استانی متشكل از پلیسراه استان، ادارات كل راه و شهرسازی استان و ادارات كل راهداری و حملونقل جادهای استان، در سال گذشته آغاز و پس از شش ماه تلاش مداوم، مطابق دستورالعمل مصوب در کمیسیون ایمنی راهها، به اتمام رسید.
وی افزود: در گام اول تیمهای استانی مرکب از نمایندگان پلیسراه، ادارات كل راهداری و حملونقل و ادارات كل راه و شهرسازی تشکیل شد که یک دوره آموزشی توسط فرماندهی پلیسراه و یک دوره دیگر توسط سازمان راهداری و حملونقل جادهای برای تشریح کلیات دستورالعملها مذكور برگزار شد تا طبق آن اولین دوره اجرای دستورالعمل بر اساس ماده ۳ در یک بازه زمانی سهساله را اجرا کنند.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای با اشاره به ماده سه بیان داشت: طبق این ماده فهرست نقاط دارای تصادف در شبکه راههای استانی تهیه میشود و ملاک انتخاب نیز نقاطی است که حداقل دارای دو تصادف فوتی یا سه تصادف جرحی یا یک تصادف فوتی و سه تصادف جرحی طی سه سال گذشته بودهاند. شناسنامه این نقاط به این سازمان ارسال میشوند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه «پس از مکاتبات و پیگیریهای مکرر، اطلاعات از استانها گردآوری شد» گفت: تمام اطلاعات بهصورت دقیق موردبررسی و صحت سنجی قرار گرفت و شمارهسریال کروکی پلیسراه، روز و ساعت حادثهها، نوع برخورد، عامل درگیر در تصادف، نوع تصادف، تعداد مجروحین و متوفیان به همراه چهار قطعه عکس در از هر نقطه در قالب یك شناسنامه قرار گرفت.
به گفته کشاورزیان؛ در جمعبندی اولیه ۴۰۰۰ نقطه دارای تصادف شناسایی شد و در مرحله دوم تلاش شد تا ایرادات احتمالی در زمان جمعآوری اطلاعات شامل اطلاعات ناقص، مغایر و نادرست ازنظر شاخصها در شناسنامهها رفع شود و به این منظور تمام تیمهای استانی بهطور جداگانه برای برگزاری جلسه اختصاصی فراخوانده شدند.
وی ادامه داد: در مرحله پایانی نیز برای انجام راستی آزمایی نهایی با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی، تعدادی از حوادث بهصورت اتفاقی انتخاب و کروکیها از استانها استعلام و صحت سنجی اطلاعات انجام شد.
کشاورزیان افزود: سپس مطابق دستورالعمل، شاخص تصادفات در نقاط دارای تصادف محاسبه گردید تا نقاط پر تصادف که عدد شاخص آنها از میانگین شاخص کل کشور بالاتر است استخراج و نتیجه به کمیسیون ایمنی راهها و استانها اعلام شود.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای با اشاره به نتیجه اقدامات انجامشده در بخش جمعآوری اطلاعات گفت: جمعبندی نهایی در قالب جدولی ارائه شده است که طبق آن ۳۳۹۲ نقطه دارای تصادف در کل کشور به تفکیک استان و ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف که شاخص تصادفات آنها نسبت به میانگین کل کشور بالاتر بود مشخص شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه «۱۵۸۵ نقطه پر تصادف در اولویت پروژههای موسوم به رفع نقاط پرحادثه قرار گرفتهاند» اظهار داشت: توزیع این نقاط بر اساس شاخص تصادفات بوده است و اطلاعات درجشده در شناسنامه این ۳۳۹۲ نقطه شامل ۵۴۳۰ تصادف فوتی، ۲۳۴۱۹ تصادف جرحی و ۱۳۱۲۱ تصادف خسارتی بوده است.
کشاورزیان با اشاره به پراکندگی نقاط پر تصادف در انواع راهها بیان تصریح کرد: درمجموع ۴۱۹ نقطه دارای تصادف در آزادراهها، ۷۱۶ نقطه در بزرگراهها، ۱۲۰۰ نقطه در راههای اصلی ملی، ۴۳۹ در اصلی استانی و ۵۹۷ نقطه در راههای فرعی شناسایی شد.
۳۰ درصد تصادفات و تلفات برون شهری در نقاط دارای تصادف رخ می دهند
این مقام مسئول با اشاره به دو نتیجه مهم از انجام مطالعه نقاط پرحادثه ابراز داشت: ابتدا میان كل آمار تصادفات منجر به فوت (مستند از گزارشهای پلیسراه) و آمار تصادفات درجشده در شناسنامه نقاط دارای تصادف، نسبت گرفته و مشخص شد که حدود ۳۰ درصد تصادفات منجر به فوت و حدود ۳۰ درصد تلفات سر صحنه در راههای برونشهری مربوط به نقاط دارای تصادف بوده است و نتیجه دوم این بود که حدود ۲۰ درصد تصادفات منجر به فوت و حدود ۲۰ درصد تلفات سر صحنه در راههای برونشهری مربوط به ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف بوده است؛ یعنی اگر تمام نقاط پر تصادف در راههای كشور یکشبه اصلاح و رفع شود و البته راهكار اصلاحی نیز ۱۰۰ درصد مؤثر واقع گردد، در حالت خوشبینانه ۲۰ درصد فوتیها میتواند کاهش یابد.
کاهش ۱۰ درصدی تلفات و تصادفات برون شهری با رفع نقاط پرتصادف
کشاورزیان با اشاره به سهم نقاط پر تصادف در کاهش تلفات رانندگی اظهار داشت: بر اساس دانشنامه ایمنی راهها، ارتقا ایمنی و اصلاح نقاط پر تصادف در بهترین برآورد تنها میتواند حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد مؤثر واقع گردد و منجر به کاهش تصادفات جرحی و فوتی در یک نقطه شود.
لذا در بهترین برآورد میتوان انتظار داشت با رفع تمام نقاط پر تصادف شناساییشده، حدود ۱۰ درصد تلفات و تصادفات برونشهری کاهش یابد (با ضرب كردن عدد ۴۰ تا ۵۰ درصد در ۲۰ درصد سهم تلفات برونشهری در نقاط پر تصادف).
بههرحال فیزیک جاده و حاشیه آن مشخصات مربوط به خود را دارد و اقدامات اصلاحی که میتوان برای افزایش ایمنی و رفع نقاط پر تصادف انجام داد میتواند شامل؛ افزایش تعداد خطوط عبور، افزایش عرض راه، تعریض همزمان شانه و خطوط عبور، اجرای جداکننده، احداث تقاطع، اجرای زیرگذر و موارد دیگر است که میزان اثربخشی هر یک از این اقدامات بر کاهش تصادفات نیز تا حدودی قابل برآورد است.
کشاورزیان یادآور شد: اگرچه تمام تصادفات در سطح جاده اتفاقات میافتد اما نمیتوان بهیقین گفت که جادهها ۱۰۰ درصد مقصر هستند و همین ۲۰ درصد نیز قطعی نیست که علت اصلی وقوع تصادف مربوط به نواقص جاده باشد بلکه ممکن است تنها بهعنوان عامل تشدیدکننده مطرح باشد. لذا کارشناسان باید با دقت مسائل را موردنظر قرار دهند که در بررسی آمار دچار اشتباه و کجروی نشوند.
وی افزود: در گام بعدی، فهرست نقاط پر تصادف به شکل صورتجلسه تهیه شد و در کارگروه ویژه تعیین و اولویتبندی، تمام اطلاعات با نمایندگان فرماندهی پلیسراه و کمیسیون ایمنی راهها مورد بررسی و تصویب نهایی قرار گرفت.
کشاورزیان با اشاره به دستورالعمل مذکور و نحوه اقدام مطالعه برای اصلاح نقاط گفت: فرایند ایجاب میکند که فهرست نقاط باید به ادارات کل راهداری و حملونقل جادهای در مدت یک ماه ارسال شود و این ادارات طی یک ماه علائم آشکارسازی را در این نقاط نصب کنند كه این كار هماکنون در دست اقدام بوده و اعتبار آن نیز تأمین و به ادارات كل مذكور ابلاغ شده است.
در گام بعدی نقاط مذکور به ترتیب اولویت در شرح خدمات نقاط پر تصادف که توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی تهیهشده است موردمطالعه قرار گیرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه «با توجه به اینكه شرح خدمات تهیهشده توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور نسبتاً مفصل است» تصریح کرد: از سوی سازمان راهداری و حملونقل جادهای تمام ۳۳۹۲ نقطه بهصورت تکتک مورد بررسی مجدد قرار گرفت تا نقاطی که جزو ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف قرار نگرفته بود، اما با توجه به عکس داخل شناسنامهها وقوع تصادف شدید در آنجا محتمل بود ستارهدار شدند تا در فرایند مطالعه قرار گیرند.
همچنین تمام شرح خدمات نقاط پر تصادف تهیهشده توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی در یک چکلیست جامع فشرده شد و در صورت تکمیل شدن «چکلیست» کل شرح خدمات پوشش داده خواهد شد.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای یادآور شد: قرار است این ۱۵۸۵ نقطه از طریق واگذاری به شرکتهای مهندسین مشاور ذیصلاح برای تهیه طرح واگذار و طرحهای اصلاحی ظرف شش ماه تهیه شوند.
استفاده از دستورالعمل ایمنی «اشتو» در رفع نقاط پر تصادف
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین از بهکارگیری دستورالعمل ایمنی راههای «آشتو» در این طرح خبر داد و گفت: بر اساس این دستورالعمل فرآیند مدیریت ایمنی راههای کشور در شش مرحله انجام میشود که کار غربالگری هماکنون تمامشده، کار تشخیص، انتخاب و ارزیابیهای اقتصادی در حال انجام است و تا آینده نزدیک اولویتبندیها به دست میآیند و وارد مرحله اجرا میشویم.
این مقام مسئول یادآور شد: طبق برآورد اولیه انجام شده، بهمنظور اصلاح ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف با اولویت اقدامات زودبازده و کمهزینه، ۵۰۰۰ میلیارد ریال اعتبار لازم است كه در این رابطه مكاتبه با وزیر محترم راه و شهرسازی انجام شده است و ایشان نیز دستور دادهاند مراتب درخواست اعتبار به ریاست محترم جمهوری منعكس گردد.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای بابیان اینکه «بهطورقطع با رفع کامل نقاط حادثهخیز، ایمنی ۱۰۰ درصد و مطلوب حاصل نمیشود» یادآور شد: ایمنی راه یک سیستم است و فیزیک جاده، علائم ایمنی، حضور پلیس در جاده، اعمال قانون و راننده هستند كه این سیستم را تشکیل میدهند.
لذا به همین خاطر نمیتوانیم بگوییم در تمام حوادث، جادهها مقصر هستند، بلکه این کاربران جادهها هستند که باید از آن صحیح استفاده کنند.
وی افزود: در گام اول تیمهای استانی مرکب از نمایندگان پلیسراه، ادارات كل راهداری و حملونقل و ادارات كل راه و شهرسازی تشکیل شد که یک دوره آموزشی توسط فرماندهی پلیسراه و یک دوره دیگر توسط سازمان راهداری و حملونقل جادهای برای تشریح کلیات دستورالعملها مذكور برگزار شد تا طبق آن اولین دوره اجرای دستورالعمل بر اساس ماده ۳ در یک بازه زمانی سهساله را اجرا کنند.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای با اشاره به ماده سه بیان داشت: طبق این ماده فهرست نقاط دارای تصادف در شبکه راههای استانی تهیه میشود و ملاک انتخاب نیز نقاطی است که حداقل دارای دو تصادف فوتی یا سه تصادف جرحی یا یک تصادف فوتی و سه تصادف جرحی طی سه سال گذشته بودهاند. شناسنامه این نقاط به این سازمان ارسال میشوند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه «پس از مکاتبات و پیگیریهای مکرر، اطلاعات از استانها گردآوری شد» گفت: تمام اطلاعات بهصورت دقیق موردبررسی و صحت سنجی قرار گرفت و شمارهسریال کروکی پلیسراه، روز و ساعت حادثهها، نوع برخورد، عامل درگیر در تصادف، نوع تصادف، تعداد مجروحین و متوفیان به همراه چهار قطعه عکس در از هر نقطه در قالب یك شناسنامه قرار گرفت.
به گفته کشاورزیان؛ در جمعبندی اولیه ۴۰۰۰ نقطه دارای تصادف شناسایی شد و در مرحله دوم تلاش شد تا ایرادات احتمالی در زمان جمعآوری اطلاعات شامل اطلاعات ناقص، مغایر و نادرست ازنظر شاخصها در شناسنامهها رفع شود و به این منظور تمام تیمهای استانی بهطور جداگانه برای برگزاری جلسه اختصاصی فراخوانده شدند.
وی ادامه داد: در مرحله پایانی نیز برای انجام راستی آزمایی نهایی با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی، تعدادی از حوادث بهصورت اتفاقی انتخاب و کروکیها از استانها استعلام و صحت سنجی اطلاعات انجام شد.
کشاورزیان افزود: سپس مطابق دستورالعمل، شاخص تصادفات در نقاط دارای تصادف محاسبه گردید تا نقاط پر تصادف که عدد شاخص آنها از میانگین شاخص کل کشور بالاتر است استخراج و نتیجه به کمیسیون ایمنی راهها و استانها اعلام شود.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای با اشاره به نتیجه اقدامات انجامشده در بخش جمعآوری اطلاعات گفت: جمعبندی نهایی در قالب جدولی ارائه شده است که طبق آن ۳۳۹۲ نقطه دارای تصادف در کل کشور به تفکیک استان و ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف که شاخص تصادفات آنها نسبت به میانگین کل کشور بالاتر بود مشخص شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه «۱۵۸۵ نقطه پر تصادف در اولویت پروژههای موسوم به رفع نقاط پرحادثه قرار گرفتهاند» اظهار داشت: توزیع این نقاط بر اساس شاخص تصادفات بوده است و اطلاعات درجشده در شناسنامه این ۳۳۹۲ نقطه شامل ۵۴۳۰ تصادف فوتی، ۲۳۴۱۹ تصادف جرحی و ۱۳۱۲۱ تصادف خسارتی بوده است.
کشاورزیان با اشاره به پراکندگی نقاط پر تصادف در انواع راهها بیان تصریح کرد: درمجموع ۴۱۹ نقطه دارای تصادف در آزادراهها، ۷۱۶ نقطه در بزرگراهها، ۱۲۰۰ نقطه در راههای اصلی ملی، ۴۳۹ در اصلی استانی و ۵۹۷ نقطه در راههای فرعی شناسایی شد.
۳۰ درصد تصادفات و تلفات برون شهری در نقاط دارای تصادف رخ می دهند
این مقام مسئول با اشاره به دو نتیجه مهم از انجام مطالعه نقاط پرحادثه ابراز داشت: ابتدا میان كل آمار تصادفات منجر به فوت (مستند از گزارشهای پلیسراه) و آمار تصادفات درجشده در شناسنامه نقاط دارای تصادف، نسبت گرفته و مشخص شد که حدود ۳۰ درصد تصادفات منجر به فوت و حدود ۳۰ درصد تلفات سر صحنه در راههای برونشهری مربوط به نقاط دارای تصادف بوده است و نتیجه دوم این بود که حدود ۲۰ درصد تصادفات منجر به فوت و حدود ۲۰ درصد تلفات سر صحنه در راههای برونشهری مربوط به ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف بوده است؛ یعنی اگر تمام نقاط پر تصادف در راههای كشور یکشبه اصلاح و رفع شود و البته راهكار اصلاحی نیز ۱۰۰ درصد مؤثر واقع گردد، در حالت خوشبینانه ۲۰ درصد فوتیها میتواند کاهش یابد.
کاهش ۱۰ درصدی تلفات و تصادفات برون شهری با رفع نقاط پرتصادف
کشاورزیان با اشاره به سهم نقاط پر تصادف در کاهش تلفات رانندگی اظهار داشت: بر اساس دانشنامه ایمنی راهها، ارتقا ایمنی و اصلاح نقاط پر تصادف در بهترین برآورد تنها میتواند حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد مؤثر واقع گردد و منجر به کاهش تصادفات جرحی و فوتی در یک نقطه شود.
لذا در بهترین برآورد میتوان انتظار داشت با رفع تمام نقاط پر تصادف شناساییشده، حدود ۱۰ درصد تلفات و تصادفات برونشهری کاهش یابد (با ضرب كردن عدد ۴۰ تا ۵۰ درصد در ۲۰ درصد سهم تلفات برونشهری در نقاط پر تصادف).
بههرحال فیزیک جاده و حاشیه آن مشخصات مربوط به خود را دارد و اقدامات اصلاحی که میتوان برای افزایش ایمنی و رفع نقاط پر تصادف انجام داد میتواند شامل؛ افزایش تعداد خطوط عبور، افزایش عرض راه، تعریض همزمان شانه و خطوط عبور، اجرای جداکننده، احداث تقاطع، اجرای زیرگذر و موارد دیگر است که میزان اثربخشی هر یک از این اقدامات بر کاهش تصادفات نیز تا حدودی قابل برآورد است.
کشاورزیان یادآور شد: اگرچه تمام تصادفات در سطح جاده اتفاقات میافتد اما نمیتوان بهیقین گفت که جادهها ۱۰۰ درصد مقصر هستند و همین ۲۰ درصد نیز قطعی نیست که علت اصلی وقوع تصادف مربوط به نواقص جاده باشد بلکه ممکن است تنها بهعنوان عامل تشدیدکننده مطرح باشد. لذا کارشناسان باید با دقت مسائل را موردنظر قرار دهند که در بررسی آمار دچار اشتباه و کجروی نشوند.
وی افزود: در گام بعدی، فهرست نقاط پر تصادف به شکل صورتجلسه تهیه شد و در کارگروه ویژه تعیین و اولویتبندی، تمام اطلاعات با نمایندگان فرماندهی پلیسراه و کمیسیون ایمنی راهها مورد بررسی و تصویب نهایی قرار گرفت.
کشاورزیان با اشاره به دستورالعمل مذکور و نحوه اقدام مطالعه برای اصلاح نقاط گفت: فرایند ایجاب میکند که فهرست نقاط باید به ادارات کل راهداری و حملونقل جادهای در مدت یک ماه ارسال شود و این ادارات طی یک ماه علائم آشکارسازی را در این نقاط نصب کنند كه این كار هماکنون در دست اقدام بوده و اعتبار آن نیز تأمین و به ادارات كل مذكور ابلاغ شده است.
در گام بعدی نقاط مذکور به ترتیب اولویت در شرح خدمات نقاط پر تصادف که توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی تهیهشده است موردمطالعه قرار گیرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه «با توجه به اینكه شرح خدمات تهیهشده توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور نسبتاً مفصل است» تصریح کرد: از سوی سازمان راهداری و حملونقل جادهای تمام ۳۳۹۲ نقطه بهصورت تکتک مورد بررسی مجدد قرار گرفت تا نقاطی که جزو ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف قرار نگرفته بود، اما با توجه به عکس داخل شناسنامهها وقوع تصادف شدید در آنجا محتمل بود ستارهدار شدند تا در فرایند مطالعه قرار گیرند.
همچنین تمام شرح خدمات نقاط پر تصادف تهیهشده توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی در یک چکلیست جامع فشرده شد و در صورت تکمیل شدن «چکلیست» کل شرح خدمات پوشش داده خواهد شد.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای یادآور شد: قرار است این ۱۵۸۵ نقطه از طریق واگذاری به شرکتهای مهندسین مشاور ذیصلاح برای تهیه طرح واگذار و طرحهای اصلاحی ظرف شش ماه تهیه شوند.
استفاده از دستورالعمل ایمنی «اشتو» در رفع نقاط پر تصادف
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین از بهکارگیری دستورالعمل ایمنی راههای «آشتو» در این طرح خبر داد و گفت: بر اساس این دستورالعمل فرآیند مدیریت ایمنی راههای کشور در شش مرحله انجام میشود که کار غربالگری هماکنون تمامشده، کار تشخیص، انتخاب و ارزیابیهای اقتصادی در حال انجام است و تا آینده نزدیک اولویتبندیها به دست میآیند و وارد مرحله اجرا میشویم.
این مقام مسئول یادآور شد: طبق برآورد اولیه انجام شده، بهمنظور اصلاح ۱۵۸۵ نقطه پر تصادف با اولویت اقدامات زودبازده و کمهزینه، ۵۰۰۰ میلیارد ریال اعتبار لازم است كه در این رابطه مكاتبه با وزیر محترم راه و شهرسازی انجام شده است و ایشان نیز دستور دادهاند مراتب درخواست اعتبار به ریاست محترم جمهوری منعكس گردد.
رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای بابیان اینکه «بهطورقطع با رفع کامل نقاط حادثهخیز، ایمنی ۱۰۰ درصد و مطلوب حاصل نمیشود» یادآور شد: ایمنی راه یک سیستم است و فیزیک جاده، علائم ایمنی، حضور پلیس در جاده، اعمال قانون و راننده هستند كه این سیستم را تشکیل میدهند.
لذا به همین خاطر نمیتوانیم بگوییم در تمام حوادث، جادهها مقصر هستند، بلکه این کاربران جادهها هستند که باید از آن صحیح استفاده کنند.