◄ زمزمه عادی سازی روابط اقتصادی ایران با اقلیم کردستان

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح خبر داده است که محدودیت مرزی بین ایران و اقلیم کردستان عراق به‌زودی و طی چند روز آینده برطرف می‌شود.

یک ماه بعداز اینکه سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در بخشنامه‌ای به انجمن‌های صنفی و کانون‌های حمل‌نقل، ممنوعیت بارگیری فرآورده‌های سوختی به مقصد یا مبدأ اقلیم کردستان عراق را ابلاغ کرد، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح خبر داده است که محدودیت مرزی بین ایران و اقلیم کردستان عراق به‌زودی و طی چند روز آینده برطرف می‌شود. خبری که می‌تواند نخستین گام در بازگرداندن روابط عادی بین دو کشور و در پی آن لغو قوانین و ممنوعیت‌هایی باشد که بعد از اعلام نتیجه همه‌پرسی استقلال کردستان از عراق به وجود آمد.

سرلشکرمحمد باقری در حاشیه همایش ملی پدافند غیرعامل در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره رفع محدودیت‌های مرزی ایران با اقلیم کردستان عراق، گفته است: محدودیت مرزی بین ایران و اقلیم کردستان عراق به‌زودی و طی چند روز آینده برطرف می‌شود.

وی گفته است: اگر طرح تجزیه کردستان عراق انجام می‌شد کشور عراق دچار جنگ و خونریزی طولانی‌مدتی می‌شد، که در آن صورت کشورهای هم‌جوار هم از این واقعه متأثر می‌شدند.

به گفتهٔ رئیس ستاد کل نیروهای مسلح حزب دموکرات عراق و بارزانی اقدامات زیادی را در کردستان انجام دادند که در صورت تحقق، قائله‌ای در این منطقه شکل می‌داد که درنهایت آنچه انتظار داشتند انجام نشد.

همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان ماه گذشته و باوجود مغایرت با قوانین بین‌المللی و مخالفت دولت مرکزی عراق، نهادهای بین‌المللی و دولت‌های منطقه در مناطقی از شمال عراق (استان‌های اربیل، سلیمانیه و دهوک و مناطق مورد نزاع مانندکرکوک و خانقین) برگزار شد. بااین‌حال اکنون زمزمه‌های تعلیق و لغو آن جدی‌تر شده است. تهران از ابتدا اعلام کرده بود که با انجام این‌همه پرسی مخالف است و در صورت انجام آن تحریم علیه کردستان را آغاز خواهد کرد.

در همین راستا بود که بعد از بخشنامه سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در خصوص بارگیری و حمل فرآورده‌های سوختی از/به اقلیم کردستان عراق، فرماندار قصر شیرین از توقف مبادلات تجاری و تردد مسافر از مرز «پرویز خان»، به عنوان نزدیک‌ترین مرز برای مبادلات تجاری ایران و اقلیم کردستان خبر داد.

بعدازاین اطلاعیه مرز رسمی «پرویز خان» از روز 23 مهر موقتاً تعطیل شد و مبادلات تجاری، صادرات، واردات و تردد مسافر و تجار از طریق این مرز صورت انجام نشد.

دلیل این امر مناقشات داخلی بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان عراق عنوان شد و اعلام شد که تا زمانی که مرز پرویز خان مرز رسمی بین ایران و عراق است و احتمالاً تا زمانی که نیروهای دولت مرکزی جایگزین نیروهای اقلیم کردستان شده و در این مرز مستقر شوند، موقتاً تعطیل خواهد بود.

این اطلاعیه شرطی را هم برای ازسرگیری روابط داشت؛ اینکه با حل مسائل داخلی و فروکش کردن اختلافات بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان، دوباره شاهد بازگشایی این مرز باشیم.

کارشناسان معتقد بودند اگر تمام مرزهای مشترک ایران با اقلیم کردستان را ببندیم، در حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد حجم تجاری ما که از طریق اقلیم کردستان با عراق انجام می‌گیرد، کاهش می‌یابد و درعین‌حال بخشی از تجار مرز پرویز خان به سمت مرز خسروی و مهران تغییر مسیر می‌دهند و در میان‌مدت چیزی در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش مبادلات ایران، جبران می‌شود.

بیش از ۷۰ درصد صادرات ایران به عراق از طریق اقلیم کردستان و از مرزهای رسمی تمرچین و باشماق و پرویزخان انجام می‌گیرد و تهدید بستن مرزها می‌تواند تأثیراتی جدی بر میزان تردد کالا و حجم مبادلات تجاری میان ایران و اقلیم کردستان و عراق داشته باشد.

بهمن خسروانی مدیرکل حمل‌ونقل و پایانه‌های استان کرمانشاه پیش تر به خبرنگار تین‌‌نیوز گفته بود که جایگاه نخست پایانه پرویزخان در ترانزیت ورودی کالا دارد و توضیح داده بود. 80 درصد از مجموع  ترانزیت کشور از پایانه‌های پرویزخان، بندرعباس، باشماق و سرخس و 20 درصد مابقی ترانزیت نیز از سایر پایانه‌های کشور انجام می‌شود.

بازگشایی پرویزخان ذیل سایه لغو همه پرسی کردستان می تواند امار رو به صعود ترانزیت کشور در شش ماهه نخست سال را به شش ماهه دوم بکشاند و تکلیف کامیون داران و شرکت های حمل و نقلی را مشخص کند.