◄ معیارهای هفت‌گانه ایمنی راه‌ها

مدیرکل دفتر توسعه ایمنی راه و حریم سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای معیارهای هفت‌گانه ایمنی راه‌ها را مطابق آیین‌نامه ایمنی راه‌ها جلد  267-1  به شرح زیر برشمرده است.

به گزارش تین‌نیوز، مهران قربانی در این مطلب گردآوری شده «توجه به نیاز موجود برای هماهنگ‌سازی و به‌کارگیری موثرتر معیارهای افزایش ایمنی راه‌ها از جنبه مهندسی به منظور الزام بیشتر عوامل طراحی و ساخت راه‌ها به ویژه مهندسین مشاور و کادر نظارت در لحاظ و تامین این معیارها و کاربرد بهتر آنها در فرآیندهای مختلف بهسازی و ارتقای ایمنی راه‌ها و اصلاح نقاط پرتصادف» را مورد تاکید قرار داده و در ادامه آورده است: هفت معیار اساسی که تامین هر چه بیش‌تر آنها در راه‌های موجود در صورت اختصاص اعتبارات بیشتر باعث ارتقای سطح ایمنی راه‌ها خواهد شد، جهت به‌کارگیری به شرح  ذیل است:

لازم به ذکر است، سطح ایمنی راه و تامین الزامات آن متناسب با نوع راه (آزاد راه، بزرگراه، اصلی، فرعی و روستایی) و سرعت‌های طراحی تعیین و مبنای عمل قرار می‌گیرد.

معیار اول _ طرح هندسی و مشخصات مناسب رویه راه

از طریق طراحی صحیح قوس‌های افقی و قائم، ورودی و خروجی دسترسی‌ها و تقاطع‌ها، دوربرگردان‌ها، خطوط وسایل نقلیه کندرو، خطوط سبقت‌گیری، نواحی انتقالی کاهش خطوط، تامین شیب‌های مجاز عرضی و طولی، جمع آوری و هدایت آب‌های سطحی، وجود رویه هموار بدون خرابی و چاله مشکل‌زا و با مقاومت لغزشی مناسب.

معیار دوم _ ارائه اطلاعات لازم و به موقع به کاربران راه (افزایش خود معرفی راه)

از طریق تامین به موقع و مناسب اطلاعات مورد نیاز کاربران راه و پرهیز از ایجاد شرایط غیر منتظره با ایجاد قابلیت دید مناسب، کاربرد صحیح علایم افقی و عمودی، تجهیزات ایمنی و روشنایی، سیستم های ارتباطی و هوشمند و منظرآرایی میدان دید در حریم راه.

معیار سوم _ ایمن سازی حاشیه وحریم راه (افزایش بخشندگی راه)

ایجاد شانه استاندارد متناسب با نوع راه، امکان بازیابی و کنترل وسیله نقلیه از طریق ایجاد شیروانی‌های مناسب، حذف موانع موجود در حاشیه راه و درصورت نیاز نصب حفاظ‌ها و جانپناه‌های مناسب و سایرتمهیدات جهت کاهش شدت و خسارات تصادفات وسایل نقلیه منحرف شده از راه.

معیار چهارم _ محدود کردن حرکات پرخطر کاربران راه

از طریق مجموعه اقدامات مهندسی نظیر حذف یا مسدود سازی دسترسی‌های ناایمن در حریم راه، کاهش تداخل‌های ترافیکی و ترافیک به‌هم بافته، جداسازی مسیرهای رفت و برگشت، آرام‌سازی صحیح ترافیک در نواحی مسکونی حسب نیاز و کاربرد سیستم‌های هوشمند نظارتی. 

معیار پنجم_ تأمین نیازهای ایمنی انواع کاربران راه به ویژه کاربران آسیب‌پذیر

از طریق ایجاد تسهیلات و تجهیزات مورد نیاز انواع کاربران راه همچون عابران پیاده، موتورسیکلت سواران، رانندگان و سرنشینان وسایل نقلیه مسافری و باری، وسایل نقلیه کندرو و وسایل نقلیه امدادی و……

معیار ششم _ یکپارچگی و اعمال تدریجی تغییرات در اجزای راه

از طریق اجتناب از مواردی نظیر کم‌عرض شدن غیر منتظره و ناگهانی مسیر، حذف ناگهانی شانه، دسترسی‌های غیر مجاز، تغییر ناگهانی در سرعت مجاز، عدم هماهنگی علایم افقی و عمودی، نبود ناحیه انتقالی در اتصال حفاظ‌های مختلف و ناهماهنگی بین مشخصات راه با محیط پیرامون راه.

معیار هفتم _ تطابق مشخصات راه با نوع و عملکرد راه.

تطابق وضعیت راه با انتظار رانندگان، طبق استانداردهای رایج در کشور.

با وجود معیارهای فوق، لازم است به نکات ذیل توجه شود:

نکته 1- تصادفات به وقوع پیوسته در یک راه، محصول تعامل همه اجزای سیستم ترافیک در لحظه تصادف می‌باشد و آنچه باعث متفاوت بودن وضعیت و تعداد تصادفات در یک راه نسبت به راه دیگر می‌شود به شش عامل بستگی دارد:

– سطح ایمنی وسایل نقلیه درگیر در تصادف

– سطح ایمنی راه و محیط اطراف آن

– موقعیت زمانی، محیطی و شرایط آب و هوایی محل تصادف

– حجم و ترکیب ترافیک راه (به ویژه حضور وسایل نقلیه سنگین باری)

– میزان حضور و اثر گذاری پلیس

– وضعیت رفتاری، روحی _ روانی، مهارتی و دانش ترافیکی راننده ( مورد اخیر وابسته به کارآمدی سیستم آموزش و ارائه گواهینامه رانندگی است)

لذا جدا از علت تصادفات که تشخیص آن دارای سهولت بیشتری است، تعیین نقش و سهم هر یک از عوامل هفت گانه فوق امری پیچیده و برای هر تصادف نیازمند مشارکت و تحلیل گروهی متخصصان مختلف و ذیربط می باشد.

نکته 2-در کوتاه‌مدت، انجام دو اقدام به موازات هم باعث کاهش بیشتر تصادفات در راه‌ها خواهد بود که عدم توجه مطلوب به هرکدام نقش دیگری را کمرنگ می‌نماید. این دو اقدام عبارتند از:

– افزایش اعتبارات بهبود ایمنی راه‌ها با اولویت اقدامات زودبازده.

– افزایش میزان حضور و کارایی نیروی پلیس در شبکه راه‌ها

نکته 3- نقش پیشگیرانه و کنترل موثر انواع رفتارهای مخاطره آمیز کاربران راه توسط گشت‌های نیروی پلیس حتی در کشورهای پیشرو در ایمنی راه و مجهز به سیستم‌های نظارتی مکانیزه و هوشمند نیز کاملا واضح و مبرهن است.