◄ جاده جلفا-خداآفرین شاهراهی با شرایط کوره‌راه‌ها

با توجه به اهمیت ترانزیت و حمل‌ونقل با کشورهای غرب دریای خزر اصلاح و تعریض جاده مرزی جلفا-خدا آفرین به طول 216 کیلومتر در حاشیه رودخانه خروشان ارس، از ضرورت‌های راه‌سازی کشور است.

به گزارش تین‌نیوز به نقل از ایرنا، در تبیین اهمیت اجرای طرح اصلاح و تعریض این جاده مرزی مشرف بر رودخانه ارس، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که تا قبل از فروپاشی شوروی سابق به‌دلیل فضای امنیتی حاکم بر منطقه ، اجرای هرگونه طرح راه‌سازی با موانع بسیاری مواجه و حتی غیرممکن بود.

آن زمان رعب و وحشت ناشی از حضور مرزبانان کمونیست روس در حاشیه ارس به‌اندازه‌ای بود که حتی مردم عادی از نزدیک شدن به نزدیکی رودخانه و نگاه به آن‌سوی مرز می‌ترسیدند.

کارشناسان و ناظران محلی می‌گویند حال که شوروی فروپاشیده و شرایط امنی بر منطقه حاکم است، باید از فرصت تعامل خوب کشورمان با جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان برای اصلاح و تعریض جاده مرزی حاشیه ارس نهایت بهره را برد.

اهمیت موضوع به‌ویژه زمانی مشخص می‌شود که بدانیم پایانه‌های مرزی جلفا و نوردوز به‌عنوان مبادی پرتردد کشور ازنظر مسافر و بار نیز در این مسیر واقع‌شده است.

حسین علی‌پور ممقانی راننده باتجربه ترانزیت باریک و پرپیچ‌وخم بودن این جاده را از مشکلات اصلی آن می‌داند و عنوان می‌کند: من در طول این سال‌ها شاهد وقوع تصادفات رانندگی مرگبار زیادی در این محور ارتباطی به‌دلیل وجود این پیچ‌های خطرناک و باریکی جاده بوده‌ام.

کربلایی عبدالعلی قاسم‌زاده از ساکنان روستای «اوشتبین» در حاشیه ارس نیز معتقد است که هرچند جاده مرزی فعلی جلفا به خداآفرین در مقایسه با دو دهه قبل بسیار مناسب است؛ اما بازهم تردد در این محور ارتباطی خطرهای زیادی همچون احتمال سقوط به رودخانه یا ریزش کوه در مواقع بارانی دارد.

قاسم‌زاده که به گفته خود عمری را برای انجام کارهای اداری و خرید مایحتاج ضروری در جاده مرزی ارس به مقصد جلفا تردد کرده است، می‌گوید: حال که امنیت کامل بر منطقه حاکم است، باید اقدامات لازم برای تعریض و اصلاح جاده توسط نهادهای مسئول انجام شود.

احمدعلی اسدپور فرماندار خداآفرین نیز می‌گوید: جاده مرزی جلفا-خداآفرین دارای مشخصات جاده فرعی بوده و به این شکل تعریف‌شده است درحالی‌که به‌صورت جاده اصلی و ترانزیتی از آن استفاده می‌شود.

اسدپور بابیان اینکه این جاده از استاندارد لازم برخوردار نیست، اضافه می‌کند: هم‌اکنون این جاده برای تردد بین استانی نیز قابل‌قبول نیست، چه برسد به اینکه به‌عنوان جاده ترانزیتی استفاده شود.

او یادآوری می‌کند: این جاده شاهراه ارتباطی شهرهای مرزی و روستاهای این منطقه بوده، ولی وضعیت آن برازنده مردم منطقه و رانندگان بین مرزی نیست.

فرماندار خداآفرین با اشاره به اینکه تعریض و اصلاح این جاده از سمت جلفا آغازشده ولی اعتبار این طرح ناچیز است، اظهار می‌کند: در این طرح چندپیچ خطرناک حذف و چند پل احداث‌شده و ادامه آن نیازمند اعتبار کافی است.

اسدپور ادامه می‌دهد: هم‌اکنون 38 کیلومتر از این مسیر که درخطر رفتن زیرآب در زمان آبگیری سد «قیزقلعه‌سی» است، به‌صورت استاندارد احداث‌شده است و حدود 2 کیلومتر نیز تا پایان امسال و پیش از آبگیری این سد احداث می‌شود.

فرماندار خداآفرین بابیان اینکه تردد هم‌زمان 2 خودرو از این جاده با مشکل همراه است، یادآوری می‌کند: برای رفع مشکل جاده ترانزیتی جلفا-خداآفرین در کوتاه‌مدت باید روکش آسفالت اجرا و در درازمدت باید استانداردسازی و به‌عنوان جاده اصلی و ترانزیتی تعریف شود.

اسدپور، تعریض و تسطیح، حذف پیچ‌های خطرناک و احداث چندین تونل برای جلوگیری از ریزش کوه را از نیازهای این جاده اعلام می‌کند.

او بابیان اینکه جاده ترانزیتی 132 کیلومتری جلفا-خداآفرین در حوزه استحفاظی این شهرستان با مشکل باریکی و کم‌عرضی جاده مواجه است، می‌گوید: برای رفع این مشکل باید جاده تعریض، تسطیح و شانه سازی شود.

صادق احمدی، فرماندار جلفا می‌گوید: گردنه «ننم‌وای» از گردنه‌های خطرناک در این مسیر بوده و در زمان تصدی ترکان به‌عنوان وزیر راه و شهرسازی کلنگ احداث تونل آن بااعتبار 120 میلیارد ریال در این محل به زمین زده شد؛ ولی تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه انجام‌نشده است.

او یادآوری می‌کند: با توجه به اینکه بخشی از جاده در نزدیکی رودخانه ارس کم‌عرض است باید در این مسیر گاردریل نصب شود.

احمدی بابیان اینکه از سه‌راهی «مارازا» به سمت خداآفرین نیز نیاز به شانه سازی و خط‌کشی وجود دارد، ادامه می‌دهد: در این مسیر حدود 2 کیلومتر واریانت با 20 میلیارد ریال اجراشده است که در هفته دولت به بهره‌برداری می‌رسد.

او می‌گوید: از دیگر مشکلات این جاده عبور خودروهای قدیمی حامل سوخت جمهوری آذربایجان است که دراثر نشت گازوئیل سطح جاده صاف‌شده و منجر به بروز تصادف‌های رانندگی در این جاده می‌شود.

فرماندار جلفا اظهار می‌کند: احداث سه تونل سه‌دهنه سیه‌رود در این مسیر طراحی و یکی از آن‌ها با صرف 120 میلیارد ریال احداث‌شده و زیر بار ترافیک رفته و 2 تونل دیگر نیز با حدود 70 درصد پیشرفت فیزیکی درحال احداث است که درصورت تأمین اعتبار موردنیاز تکمیل می‌شود.

احمدی می‌افزاید: در زمان بارش نزولات جوی با خطر ریزش کوه در مسیر این جاده مواجه هستیم که حوادثی نیز دراثر این اتفاق در آن روی‌داده است و برای انجام اقدام‌های لازم جهت جلوگیری از این اتفاق باید با مقام‌های جمهوری آذربایجان هماهنگی شود.

حامد رستمی‌فر، مدیر ساخت و توسعه راه‌های آذربایجان‌شرقی نیز می‌گوید: محور جلفا-خداآفرین در حوزه استحفاظی این استان به طول 216 کیلومتر به‌صورت راه فرعی درجه 3 تعریف‌شده است.

رستمی‌فر می‌افزاید: این محور به‌دلیل ترانزیت به کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان، حمل‌ونقل کالا و مسافر و وجود نقاط گردشگری فراوان و تردد مسافران به این مناطق و کشورهای همسایه ازلحاظ ایمنی و امنیتی از اهمیت بالایی برخوردار است.

او اظهار می‌کند: از این مسیر چهار کیلومتر برای احداث راه اصلی و بهسازی راه فرعی موجود از سمت جلفا در سال 94 با صرف 25 میلیارد ریال به پیمانکار واگذارشده و در زمان حاضر 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

رستمی‌فر بابیان اینکه تونل‌های این مسیر در سال‌های گذشته به علت نبود اعتبار با 30 درصد پیشرفت فیزیکی نیمه‌تمام باقی‌مانده بود، ادامه می‌دهد: برای تکمیل تونل‌ها و احداث و بهسازی حدفاصل کیلومتر 19 تا 23 این جاده از سمت جلفا نیاز به تأمین بیش از 60 میلیارد ریال اعتبار است.

او می‌گوید: برای احداث کل محور در محدوده حوزه استحفاظی به طول 216 کیلومتر پنج هزار و 400 میلیارد ریال اعتبار نیاز داریم.

مدیر ساخت و توسعه راه‌های آذربایجان‌شرقی یادآوری می‌کند: تاکنون 60 میلیارد ریال برای احداث تونل‌ها و 90 میلیارد ریال نیز برای بهسازی و اصلاح قوس‌های نوار مرزی هزینه شده است.

رستمی‌فر تأکید می‌کند: تکمیل و بهره‌برداری از تونل‌ها و اصلاح قوس‌های نوار مرزی حدفاصل کیلومتر 19 تا 23 و تکمیل راه احداثی قسمت نیمه‌تمام 2 کیلومتر حدفاصل کیلومتر 23 تا 30 از برنامه‌های آتی این اداره کل است.

حسن لویی، سرپرست گمرک جلفا نیز دراین‌باره می‌گوید: مرز ارمنستان به‌عنوان مرز ترانزیتی و عبور و مرور کالا و مسافر در مقایسه با سایر مرزهای گمرکی استان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و وجود مشکل در جاده منتهی به این مرز نیز برای تردد خودروها و مسافران مشکل ایجاد کرده است.

حسن لویی بابیان اینکه اولین ابزار برای اعمال حاکمیت و کنترل مرزهای گمرکی وجود امکانات کنترلی است، می‌افزاید: جاده مناسب و امکانات لازم در رونق ترانزیت کالا و مسافر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و توسعه منطقه را تسهیل می‌کند.

او یادآوری می‌کند: در تیرماه امسال 2 هزار تن ترانزیت خارجی ورودی، 6 هزار تن ترانزیت خارجی خروجی و 300 تن ترانزیت داخلی در بخش کالا در گمرک جلفا انجام‌شده است.

حسن لویی ادامه می‌دهد: در بخش مسافر نیز در این مدت پنج هزار و 500 مسافر ایرانی، هشت‌هزار مسافر خارجی خروجی و حدود پنج هزار مسافر ایرانی و هشت‌هزار مسافر خارجی ورودی در این گمرک ثبت‌شده است.