◄ حذف طبیعی رانندگان متخلف
سال‌ها پیش، یکی از اهداف من برای ادامه تحصیلات دانشگاهی، یافتن راهی برای کاهش تعداد مجروحان و کشته‌های جاده‌های کشور بود. امروز با توجه به جَو فرهنگی حاکم در میان مردم به نظر می‌رسد به راهکار مناسبی دست یافتم.آمار مجروحان و کشته‌های حوادث رانندگی از دیرباز همواره موردتوجه بوده است. شاید سال‌ها پیش که آمار کشته‌های متوسط روزانه تصادفات ۵۰ نفر در کشور بود، در زمان خود بسیار تکان‌دهنده به نظر می‌رسید.
سال‌ها پیش، یکی از اهداف من برای ادامه تحصیلات دانشگاهی، یافتن راهی برای کاهش تعداد مجروحان و کشته‌های جاده‌های کشور بود. امروز با توجه به جَو فرهنگی حاکم در میان مردم به نظر می‌رسد به راهکار مناسبی دست یافتم.آمار مجروحان و کشته‌های حوادث رانندگی از دیرباز همواره موردتوجه بوده است. شاید سال‌ها پیش که آمار کشته‌های متوسط روزانه تصادفات ۵۰ نفر در کشور بود، در زمان خود بسیار تکان‌دهنده به نظر می‌رسید.
در همان سال‌ها که به تعداد انگشتان هم دست نمی‌رسد، ارگان‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط تمام تلاش خود را برای کاهش این میزان حوادث بکار بستند و تااندازه‌ای هم موفق عمل کردند. اما امروز که در تابستان ۹۸ قرار داریم، بار دیگر این آمار به همان ۵۰ نفر متوسط روزانه رسیده که گویای این مهم است که قطعا کار همچنان دچار مشکل بوده و نواقص برطرف نشده است. طبق مطالعات، آمار مجروحان و کشته‌های حوادث رانندگی در کشور، از مجروحان و کشته‌های جنگ ایران و عراق هم فراتر رفته است.
بله، با احتساب موارد یادشده ما در جاده‌های خود در یک جنگ سراسری به سر می‌بریم! عوامل زیادی در حوادث رانندگی دخیل هستند که ما در اینجا آنها را به سه دسته کلی عوامل انسانی، وسیله نقلیه و راه تقسیم می‌کنیم. متأسفانه آمارها به عکس چیزی که همگان تصور می‌کنند گویای واقعیتی تلخ هستند. آمارها نشانگر این مهم است که، نقش عامل انسانی در حوادث رانندگی ۸۰ درصد برآورد شده و راه و وسیله نقلیه، درصد بسیار ناچیزی از حوادث رانندگی را به خود اختصاص داده‌اند. یعنی اگر شما در بهترین شرایط و با کیفی‌ترین خودرو و در بهترین آزادراه‌های کشور تردد کنید و به هر دلیلی حادثه‌آفرین باشید ۸۰ درصد مقصر این حادثه بوده‌اید.
آمار اشاره‌شده کاملا علمی و آزمایش‌شده و به اثبات رسیده‌اند. درنتیجه این عامل انسانی است که باید در کاهش نقش خود در حادثه‌آفرینی تدبیر تازه‌ای بیندیشد. اگر از عامل انسانی تصادفات در این یادداشت فاکتور گرفته شود و راه و خودرو را مقصر قلمداد کنیم، به عدد ۲۰ درصدی عامل جاده و خودرو می‌رسیم. فرض کنید یک پراید بدون ایربگ و ترمز ABS در یک جاده فرعی درجه‌دو، در حال حرکت است. اگر همین پراید با سرعت ایمن حرکت کند، سرعت و سبقت غیرمجاز نیز نداشته باشد و سرنشینان و راننده موارد ایمنی را رعایت کرده باشند، قطع‌به‌یقین این خودرو با وجود برخی منفی‌نگری‌ها به سلامت به مقصد خواهد رسید.
عمده‌ترین دلیل تصادف کردن، رعایت نکردن حداقل یکی از قوانین رانندگی است. هرچه نادیده‌گرفتن قانون بیش‌تر باشد تصادفات سهمگین‌تری را شاهد خواهیم بود. نتیجه جالبی که از این بحث عاید می‌شود، عامل اکثر سوانح ترافیکی کسانی هستند که در نادیده‌گرفتن قانون از دیگران پیش گرفته و گوی سبقت را از دیگر رانندگان ربوده‌اند. عوامل متعددی در عدم توجه یک فرد به قوانین راهنمایی و رانندگی دخیل هستند که مهم‌ترین آنها، نبود اهرم سخت‌گیرانه کافی بر این افراد است.
در ایران، تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی با جریمه سنگین و محدودیت آزادی برای فرد خاطی همراه نیست. متخلف برای تنبیه به مراکز آموزشی نرفته و نزد محکمه حاضر نمی‌شود و درنهایت تنها با دریافت برگه جریمه نقدی که چندان سنگین هم نیست از صحنه تخلف خارج می‌شود. به‌طور مثال در تابستان سال ۹۶، شما در رانندگی از سرعت مطمئنه تخلف کرده و دوربین شما را ۶۰ هزار تومان جریمه کرده است. اگر این جریمه را تا امسال پرداخت نکردید، خوشا به حال شما، زیرا جریمه ۶۰۰ هزار ریالی، امروز ارزشی هم ردیف ۶ هزار تومان پیدا کرده است.
چاره کار؟!
طبیعت خشن و راه‌های پرپیچ‌وخم وجود نقاط حادثه‌خیز و عدم توجه کافی بر شریانی و یا فرعی‌بودن مسیر و گاهی برخورد با حیوانات، نبود توجه کافی به توان خودرو و تناسب آن با سرعت، عدم تجهیز خودرو به وسایل ایمنی کافی و گاهی توهم در استفاده بیش از ظرفیت وسیله نقلیه، همه و همه در بروز حادثه در محورهای مواصلاتی کشور دارای سهم هستند که، این عامل انسانی است که برای پیشگیری از سوانح باید به یکایک آنها توجه داشته باشد. این افراد با تصادف‌کردن، مجروح، کشته و یا ازکارافتاده شدن و از چرخه اقتصادی کشور کنار می‌روند.
۹ راهکار علمی و اصولی
۱- فردی که می‌خواهد اولین بار گواهینامه بگیرد باید یک آزمون کنکوروار سراسری را بگذراند تا هر فردی نتواند گواهینامه راهنمایی و رانندگی دریافت کند.
۲- فرهنگ‌سازی یکی از مؤثرترین و کم‌هزینه‌ترین راهی است که می‌توان با آن این مشکل را حل‌وفصل کرد.
۳- خلافکاران بعد از هر خلاف باید در مورد خلافی که سهوا یا عمدی که از آنها سر زده، آموزش ببینند تا بار دیگر به تکرار ان تخلف مبادرت نکنند.
۴- رانندگان باید با حضور در کلاس‌های آموزشی اطلاعات خود را با تکنولوژی روز همراه کنند.
۵- قاضی باید برای افراد خلافکار، احکام جزایی و نقدی صادر کند تا خلافکار، بار دیگر به تکرار تخلف نپردازد.
۶- مبحث اقتصادی اعمال قانون باید به‌گونه‌ای باشد تا رانندگان را متحمل بار سنگین مالی کند.
۷- کیفیت معابر بزرگراهی و آزادراهی ارتقا یابند و مردم را به پرداخت عوارض به‌منظور استفاده از محورهای کیفی ترغیب کند.
۸- تمرکز بودجه ساخت مسیرهای حمل‌ونقل در دولت باید از حمل‌ونقل جاده‌ای، به سمت ریل، هوا و دریا تغییر پیدا کند.
۹- اعتماد ازدست‌رفته مردم به حمل‌ونقل همگانی بین‌شهری و شهری به‌نوعی بازگردانده شود.
قدر مسلم، متخلفان از قوانین، خود تاوان بی‌مبالاتی خود را در رانندگی پرداخت کرده و گاهی از صفحه روزگار محو می‌شوند.
*کارشناس برنامه‌ریزی حمل‌ونقل
آفرین بر این کارشناس. حتما میگویند افزایش جریمه رانندگی رو فقط انجام میدن و دیگر هیچ. ولی این موضوعی جدیست. کارشناس محترم پیشنهادهای عالیی ارائه نموده اند. از صمیم قلب آرزوی موفقیت و شادی و سلامتی برای شخص ایشان و مسئولین دلسوز را دارم.