خطای انسانی، دلیل ۵۰ درصد تلفات جاده‌ای
تین نیوز | هنوز ۱۰ روزی تا پایان تابستان باقی است، سفرهای تابستانی مثل همیشه در آخرین روزها به اوج می‌رسد، تصادف همیشه روی تلخ سکه مسافرت در ایران بوده و حالا این آخرین خبر است: «سالانه ۵۰۰هزار نفر در جاده‌های ایران مجروح می‌شوند.»
در كنار این آمار كه رئیس اورژانس كشور اعلام كرده، این اظهارنظر مدیركل راه و شهرسازی استان تهران را بخوانید كه همین دیروز گفته است:« به‌طور میانگین حدود 2مصدوم هنگام انتقال به مراكز درمانی جان خود را از دست می‌دهند. سال گذشته 347نفر در شبكه راه‌های این استان بر اثر سوانح رانندگی كشته شده‌اند.»
در بقیه شهر‌ها و استان‌های كشور هم اوضاع البته دست كمی از جاده‌های تهران ندارد.فقط در 4ماه ابتدایی امسال و براساس آمار پزشكی قانونی نزدیك 7هزار نفر فوت كرده و بیش از 100هزار نفر هم مصدوم شده‌اند، اما این‌همه دردسر‌های جاده را چه‌كسی رقم زده است؟
مثلث انسان، جاده، خودرو
این روزها كه تب انتقاد از كیفیت خودروهای داخلی بالاست و در شبكه‌های اجتماعی مطالب مختلفی در این‌باره رد و بدل می‌شود، شاید كوتاه‌ترین دیوار، همین دیوار خودروسازان داخلی باشد. اما آمار‌ها و اظهارنظر‌های رسمی می‌گوید كه قبل از زدن جوالدوزی به آنها، باید سوزنی به خودمان بزنیم.
امین صابری نیا رئیس اورژانس تهران بعد از اعلام آمار مجروح شدن سالانه 500هزار نفر در جاده‌های ایران، در بررسی دلیل این سوانح می‌گوید:«افزایش تعداد خودروها در كشور، نو و تندروتر شدن خودروها، رفتارهای خطرناك در رانندگی، خواب‌آلودگی و در كل خطاهای انسانی كه بیش از 50درصد علت تصادفات است. سرعت نابجا و رفتارهای پرخطر عوامل مهم تصادفات هستند.»
مطابق با آخرین آماری كه درخصوص سوانح در محورهای برون شهری در سال گذشته منتشر شده سهم عامل انسانی از 100درصد تصادفات 57درصد بوده است.درحالی‌كه 3درصد سهم راه، 2درصد سهم وسیله نقلیه، 26درصد سهم عامل انسانی به علاوه راه، 6درصد سهم عامل انسانی به همراه وسیله نقلیه، یك‌درصد سهم عامل راه به علاوه وسیله نقلیه، 4درصد سهم عامل انسانی به همراه راه و وسیله نقلیه و یك درصد سهم عوامل ناشناخته بوده است.
چندی قبل هم جواد هدایتی، مدیركل آمار، ایمنی و ترافیك سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بر نقش عامل انسانی در تصادفات تأكید كرد و گفت: «سهم این ۳ عامل در هر تصادف می‌تواند متفاوت باشد اما در سراسر دنیا عامل اصلی، انسان است.وضعیت فنی خودرو و جاده، آموزش و فرهنگ‌سازی، جریمه و اعمال مقررات، مسئله امداد و نجات و انگیزش و ایجاد تحركات اجتماعی، ۵ عاملی هستند كه در بروز تصادفات دخیل بوده و از سوی دیگر در كاهش تصادفات و تلفات انسانی مؤثرند.»
پلیس بارها هشدار داده است كه درصد قابل توجهی از تصادفات به‌دلیل بی‌توجهی به جلو (عدم‌رعایت فاصله با اتومبیل جلویی)، انحراف به چپ، سرعت غیرمجاز، عدم‌توانایی كنترل وسیله، خواب آلودگی و عدم‌رعایت حق‌تقدم بوده است.
علاوه بر این آمار، عده‌ای هم با این استدلال كه گاهی ممكن است وسیله نقلیه یا راه، ایمن نباشد كه در این حالت، هوشیاری راننده و عامل انسانی می‌تواند احتمال بروز تصادفات را كاهش دهد، «انسان» را ضلع بزرگ‌تر مثلث تلفات رانندگی می‌دانند.
جاده‌ها در ایران
مرور هر صفحه از پرونده قطور استاندارد نبودن جاده در ایران عمق فاجعه را در این زمینه خوب نشان می‌دهد. تقریبا در همه جاده‌ها، مسیر‌های خطرناكی وجود دارد كه مسافران دائمی و مردم بومی هر بار هنگام عبور از آنجا شاهد حادثه و سانحه‌ای هستند. این كاستی‌ها به‌خصوص در مناطق كویری، جنگلی و كوهستانی بیشتر می‌شود.درنتیجه همین وضعیت نابسامان راه‌هاست كه جزای یك اشتباه رانندگی مرگ می‌شود و فرصتی برای جبران راننده باقی نمی‌ماند.
براساس تحقیقات كارشناسان اداره پلیس راهنمایی و رانندگی در سال۹۳ نزدیك به ۱۵۶هزار تصادف در جاده‌های كشور ثبت شده كه ۵۴هزار مورد تصادف كه نزدیك به یك‌سوم كل تصادفات را تشكیل می‌دهد مربوط به عوامل ناشی از مشكلات مربوط به جاده‌ها بوده است. براساس اعلام عباس آخوندی وزیر راه‌وشهرسازی امروز بیش از ۴۰درصد از جاده‌های كشور در وضعیت نامناسبی قرار دارند. ارتقای همزمان كیفیت خودرو و راه، تجربه مشترك و البته موفق همه كشورهایی است كه آمار تلفات رانندگی آنها پایین است.
خودروهای غیراستاندارد
با این همه نباید در این میان نقش خودرو را در تصادفات رانندگی فراموش كرد. ایمنی خودروها و استاندارد نبودن جاده‌ها و وجود نقاط حادثه‌خیز در جاده‌های كشور از علل عمده تصادفات در كشور به شمار می‌روند. نقص فنی خودروها موجب مرگ 3هزار ایرانی در سال می‌شود اما خودروسازان همچنان در قبال ایمنی خودروها حساسیت لازم و كافی را ندارند. تا‌كنون چندین بار شماره‌گذاری تعدادی از خودروهای داخلی به‌دلیل كیفیت پایین آنها از سوی پلیس متوقف شده است.
یك كارشناس راهنمایی و رانندگی درباره نقش خودروها در تصادفات می‌گوید: «من خودروی ایرانی سوار می‌شوم. زمانی كه به شركت سازنده خودرو مراجعه كرده و می‌گویم می‌خواهم خودروی مدل87 خود را عوض كرده و مدل93 بخرم می‌گویند همان مدل87 را سوار شو. مگر یك محصول نباید با یك استاندارد تولید شود؟» سال‌هاست بحث ستاره دار كردن خودروهای ایرانی براساس كیفیت بی‌نتیجه مانده و شهروندان نمی‌دانند خودروی آنها چه استانداردی دارد. حتما نقش ایمنی خودروها در تصادفات هم قابل توجه است.اما درنظرگرفتن این آمار كه 44درصد تلفات جاده‌ای مربوط به عابران و
موتورسیكلت‌سواران است را هم نباید از قلم انداخت.این فقط خودروها نیستند كه حادثه می‌سازند.
