◄ موانعی که بر سر رفع انسداد راه‌‌ها به وجود می آید
تین نیوز | انسداد راه ها در فصل های سرد سال به یکی از تجربیات همیشگی تبدیل شده است، به طوری که همزمان با آغاز فصل بارش و بسته به موقعیت آب و هوایی کشور باید هر روز فهرست بلند بالایی از اسامی راه ها را در رسانه ها مشاهده کنیم که شاید گاهی به مدت خیلی کوتاه، اما به هر حال مزه انسداد را چشیده اند.
به دلیل اهمیت این موضوع کارشناسان عضو گروه تلگرامی " اتاق حمل و نقل و لجستیک" که توسط محمد سیاوشی از کارشناسان این بخش اداره می شود، در یکی از نشست های مجازی خود به این موضوع پرداخته و به پرسش های زیر پاسخ گفته اند:
تعریف انسداد در جاده در فصل زمستان و عوامل ایجاد انسداد چیست؟ ابزارها و اقدامات لازم برای رفع انسداد کدام است و موانعی که بر سر رفع انسداد راه ها به وجود می آید، چیست؟
کیوان رحیمی کارشناس حمل و نقل جاده ای در این مورد چنین توضیح می دهد: در زمستان معمولا بر اثر بارش شدید برف و همچنین کولاک و سقوط بهمن در مناطق کوهستانی راه های مواصلاتی با تهدید مواجه است و مسدود می شود
البته در بسیاری مناطق کوهستانی و راه های مواصلاتی استانهای سردسیر این موضوع بیشتر وجود دارد. بسته شدن راه به شکلی که امکان رفت و آمد وجود نداشته باشد و تردد در جاده را مختل کند، انسداد نامیده می شود. متاسفانه اصلي ترین عاملی که موجب بروز این مشکل می شود کمبود امکانات و تجهیزات روز دنیا در کشور است. ما هنوز از ابزار و ماشین آلات قدیمی برای مقابله با این بحران ها استفاده می کنیم و امکانات روز دنیا به ندرت در حوزه حمل و نقل و راهداری وجود دارد. البته افزایش بی رویه خودرو و به تبع آن افرایش حجم تردد و عدم افزایش امکانات و تجهیزات نیز در این زمینه موثر است. ضعف برنامه
ریزی سفر از سوی هم وطنان نیز بی تاثیر نیست. چنانچه راهداران سختکوش فرصت باز کردن مسیرها را داشته باشند و حجم تردد کم باشد، دردسرها کمتر خواهد شد، این موضوع ارتباط مستقیم با برنامه ریزی در انتخاب مسیر و زمان سفر از سوی هموطنان دارد. اطلاع رسانی شرایط جوی به رانندگان قبل از گرفتار شدن نیز از نیازهای ضروری است که متاسفانه در این زمینه هنوز خوب عمل نمی شود.
محمد سیاوشی نیز با تاکید بر این که قطعا ضعف های مدیریتی و کم تجربگی ها هم در این زمینه موثر است، می گوید: انسداد مسیرها تبعات فراوانی در بر دارد، تاخیرهای زیادی ایجاد می کند، نگرانی و آسیب های روحی و روانی زیادی برای هم وطنان بوجود می آورد. و در مجموع هواشناسی، پلیس، راهداری، صدا و سیما، هلال احمر و وزارت بهداشت سازمان های دارای وظیفه در این زمینه هستند و اگر همه ارگان ها به وظایف خویش با برنامه ریزی و هماهنگی عمل کنند قطعا کمتر شاهد این اتفاقات خواهیم بود.
فروغ فاریابی کارشناس حمل ونقل جاده ای تاکید می کند: به نظرم عوامل چند دسته هستند: ساختاری- مدیریتی- پول و منابع - تجهیزات و نگهداری آنها- نیروی انسانی آموزش دیده و راضی! که دم دست ترین و آشکارترین عامل فرسودگی ماشین آلات و کمبود انواع به روز آنهاست.
غلامحسین دغاغله مدیرکل دفتر حمل و نقل کالا سازمان راهداری اما خاطر نشان می کند: بايد به اين نكته توجه داشت كه على رغم اطلاع رسانى قبلى متاسفانه خيلى از رانندگان به اين اطلاع رسانى ها توجه نمی كنند. متاسفانه خيلى از رانندگان على رغم اطلاع رسانى حداقل تجهيزات لازم رابه همراه ندارند.
سرهنگ خوشبخت کارشناس راهنمایی و رانندگی علل و عوامل موثر در رفع انسداد محورهای جاده ای را در زمستان، چنین برمی شمرد: تجربیات سنوات گذشته و محورهایی که معمولا در زمستان دارا ی انسداد است مورد توجه قرار گیرد، اطلاع رسانی و پیش بینی از سوی هوا شناسی انجام شود، پیش بینی تجهیزات مورد نیاز و استقرار تجهیزات به همراه منابع انسانی آموزش دیده در محورهای شناسایی شده صورت گیرد و نقش پلیس هم می تواند با تهیه تمهیدات لازم و استفاده از نیرو و تجهیزات لازم و استقرار به موقع آنها به همراه اجرای طرح های عملیاتی پرر نگ تر شود.
وی تا کید می کند: داشتن شناسنامه راه های دارای پیشینه و ریسک پذیری بالا برای انسداد در زمستان، برخورداری از وحدت فرماندهی و مدیریت یکپارچه و جلوگیری از مبدا ورودی جاده ها در شرایط بحرانی و تعامل و یک دلی و مشارکت مردمی نیز می تواند در جهت رفع مشکلات موثر باشد. به گفته وی کم کاری برخی از سازمانها علت اصلی انسداد محورها در زمستان می باشد.
شفیعی کارشناس بازرگانی نیز معتقد است: در کنار مواردی که به آن اشاره شد باید به تسلط فرهنگ غلط آزمون و خطا هم در این کشور اشاره داشت، که هم افراد را نسبت به هشدارها بی توجه می سازد و هم از اجرای اقدامات راهبردی و پیشگیرانه توسط مسئولان می کاهد. سالهاست که نفس مدیریت ما الاهم و فی الاهم کردن شده است به عوض رفع ریشه مشکلات.
جواد هدایتی مدیر کل دفتر آمار، ایمنی و ترافیک سازمان راهداری اما تاکید می کند: اگر انسداد را به نوعی یک بحران بدانیم، مهمترین موضوع، مدیریت بحران با مشارکت کلیه نهادها با تعریف وظایف و مسئولیت های مشخص و البته فرماندهی واحد عملیاتی خواهد بود. تجهیزات، اطلاع رسانی و آموزش در سطوح مختلف بعد از الزام وجود ساختار مدیریت و فرماندهی توانمند و با برنامه قرار می گیرد. البته وجود تاسیسات بین راهی در فواصل منطقی امکان هدایت و اقامت را برای مسافران فراهم می‌نماید و توجه و انرژی عوامل اجرایی را معطوف وظیفه اصلی بازگشایی خواهد شد.
سیاوشی نیز با بیان این که انسداد مسیرها تبعات فراوانی برای کشور دارد و همانگونه که اشاره شد اساسی ترین مشکل عدم مدیریت یکپارچه و جزیره ای عمل کردن یکی از مهمترین اسباب این اتفاقات است، خاطر نشان می کند: البته کمبود امکانات را می توان با تقسیم صحیح همین اندک امکانات جبران کرد و لازمه این کار مدیریت یکپارچه است، ضعفی که در همه حوزه ها و بخش ها شاهد آنیم و اساس و پایه همه مشکلات همین جزیره ای عمل کردن هاست.
هدایتی در این زمینه می گوید: در باب اهمیت مدیریت یکپارچه مصداقا عرض می‌نمایم که در کشور آمریکا راهنمای بسیار مفصل و جامعی تحت عنوان, incident management که وظایف و پروتکل‌های مربوط به دستگاه های مختلف را تعریف نموده و مبنای عمل در سوانح مختلف از جمله انسداد است وجود داشته و الزام آور است.
محمد عددیان فعال حمل و نقل اما با طرح این موضوع که بارش های گذشته دیگر وجود ندارد، لوازم و وسایل موجود بسیار پیشرفته تر از گذشته هستند، پلیس ادعای فعال بودن دارد، راهداری مرتبا تفاهم نامه و قرارداد همکازی امضا می کند، اورژانس حضور فعال دارد، انواع سازمان و ارگان کمک رسان تاسیس شده ولی طی سالهای گذشته تقریبا پیشرفتی در جلوگیری از انسداد جاده ها حاصل نشده است چرا ؟ ، می گوید: ادوات راهداری در قدیم مناسب همان زمان بود و اکنون بسیار پیشرفته تر است، ادوات راهداری در غالب مناطق از دو دستگاه بولدوزر و یکدستگاه گریدر و بعضا یکدستگاه لودر قریمی تجاوز نمی
کرد اما افراد و پرسنل راهداری متعهد تر و کار آموزده تر بودند. حضور پلیس در راه ها پررنگ تر بود و پوشش بهتری داشت.
رحیمی نیز تاکید می کند: در طی سالهای اخیر بسیاری از منابع مالی و حتی نیروی انسانی کارآمد از حوزه راهداری گرفته شد، اصل کمبود امکانات و مدیریت ناکارآمد به دلیل حضور افراد غیر متخصص در برخی مسئولیتها است.
سرهنگ خوشبخت یادآوری می کند: توجه به پیش بینی هواشناسی یک هشدار جدی به نیروهای عملیاتی هست و نقش پیشگیرانه دارد هر چند اعتماد قطعی وجود ندارد. البته آماده باش ما گاهی وقت ها بعد از انسداد است که خیلی موثر نخواهد شد. همچنین خیلی از مواقع کم کاری برخی از سازمان های اجرایی پیگیری نمی شود.
در ادامه سیاوشی به شرح راهکارهای ارایه شده برای رفع این مشکل می پردازد و می گوید: تهیه نقشه راهنمای جامع، تشکیل تیم مدیریت قوی متشکل از ارگان های مسئول و آموزش کافی به نیروهای راهدار، اطلاع رسانی های به موقع، استفاده از تجارب دیگران از جمله راهکارهایی است که ارایه شده است.
عددیان نیز تاکید می کند: بهترین کار آمادگی قبل از انسداد و انجام عملبات پیشگیرانه است، من سالها در جاده های خارج از ایران در زمستان رانندگی کردم. مثلا در ترکیه و در گردنه های معروفی که همه می شناسند حضور پلیس و ماموران راهداری با ایران اصلا قابل مقایسه نیست، انسان احساس می کند که راهداری ایران اصلا مسئله را جدی نمی داند. باید کار را از کسی که مسئول است بخواهیم چه ارگان و سازمانی به جز راهداری و پلیس مسئولند؟ کدام راننده در جاده می تواند از دستور آنها سر پیچی کند؟ آنها مسئولند و باید جوابگو باشند. مسئله بعدی تجربه رانندگان است. درصد بالایی از رانندگان
تجربه حرکت روی زمین خیس را ندارند وای به یخبندان ! پلیس از همه می خواهد که زنجیر به همراه داشته باشند اما غالبا رانندگان طرز استفاده آنرا نمی دانند باید در نوع آموزش و محتوای مطالبی که در زمان دریافت گواهینامه به افراد داده می شود تجدید نظر شود. به هر حال مجموع این عوامل نتیجه ای به جز آنچه تاکنون دیده ایم نخواهد داشت. اگر مهندسی جاده ها تغییر نکند و راهداری تقویت نشود، پلیس عمل کردن به وظایف راهبردی خود را جدی نگیرد، آموزش های رانندگی به روز نشود و اگر وزارت راه و شهرسازی جدا نشود یقینا تغییری در وضعیت موجود شاهد نخواهیم بود.
این در حالی است که دغاغله در پاسخ به این دیدگاه می گوید: مقايسه با كشورهاى ديگر بايد در تخصيص اعتبار براى راهدارى هم انجام شود. آيا در كشور ما به راهدارى به آن اندازه کشورهای دیگر اهميت داده می شود؟ يا ما همه توجهمان به ساخت جاده بر اساس فشارهاى سياسى بعضى از آقايان است. به نظرم اولويت مهم كشور ما فرهنگ سازى است و بعد اقدامات ديگر.
هدایتی نیز با بیان این که بهترین اقدام در این زمینه مطالعه تطبیقی، انتخاب نزدیک ترین الگو و بومی سازی تجارب موفق موجود دنیا است، یادآوری می کند: پیشنهاد می‌کنم از عبارت بهبود یا اصلاح رفتار به جای فرهنگ سازی استفاده کنیم.
رحیمی نیز مجددا خاطر نشان می کند: اگر خودرو و نیروی انسانی کافی برای پوشش دادن تمامی راه ها و با فاصله کم توسط راهداری وجود داشته باشد رفع انسداد به خوبی صورت می گیرد ولی وقتی برای 100 کیلومتر راه یک دستگاه خودرو و دو نفر نیرو باید استفاده کرد، کار خارق العاده ای نمی شود انجام داد. به هر حال حضور نیرو و امکانات در فواصل کم باعث شده حداقل از نظر چشمی نظرات تامین شود در حالیکه در کشور ما کمبود این دو رکن محسوس است بنابراین ایجاد یک سازمان و نهاد قوی و مستقل در حوزه حمل و نقل و راهداری که در حد یک وزارت خانه باشد و همپنین تجدید نظر در جايگاه راهداری و حمل ونقل
و نقش پیشگیرانه پلیس لازم است.
سرهنگ خوشبخت هم تاکید می کند: پلیس و همین طور دیگر سازمان ها در انجام ماموریت های خود نقش محوری دارند و باید پاسخگو هم باشند.
محمدرضا کامیاب کارشناس حمل و نقل نیز یادآور می شود: نگهدارى راه كاريست با خصوصيت كامل تصدى گرى كه طبق پيمان از صفر تا صد آن می بايد به پيمانكار واجد شرايط واگذار شود و برای هر آيتم خدمتی كه در تمام يا بخشی از محوری كه واگذار شده می بايد طبق فهرست بهای مربوطه پرداخت شده و اگر قصوري در كار حاصل شد يرداخت خسارتى به عهده وی گذاشته شود، آيا چنين نيست؟
برای مشاهده فایل کامل این گفت و گو اینجا کلیک کنید.
