بندر ترکمن باشی؛ ایستگاهی جدید برای کریدور شمال-جنوب

ترکمنستان به کریدور بین المللی شمال-جنوب (INSTC) به هند، روسیه و ایران می پیوندد.

این کشورها روز جمعه (۱۹ آگوست) در کنفرانس وزیران حمل و نقل کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی که در شهر ساحلی آوازا در غرب ترکمنستان برگزار شد، توافقنامه هایی را برای این منظور امضا کردند.

با اضافه شدن ترکمنستان، کریدور اتصال روسیه و ایران یک گزینه مسیر اضافی را به دست می آورد.

مقامات ترکمنستان در مورد قصد این کشور برای افزودن بندر ترکمن باشی به کریدورهای حمل و نقل شرق-غرب و شمال-جنوب صحبت کردند و گفتند که ترکمنستان رسما به کریدور حمل و نقل شمال-جنوب که توسط روسیه، ایران و هند ایجاد شده، خواهد پیوست.

کریدور شمال جنوب که به آن نوستراک هم می گویند، از ۱۳ کشور از جمله جمهوری آذربایجان، بلاروس، بلغارستان، ارمنستان، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، عمان، روسیه، تاجیکستان، ترکیه و اوکراین تشکیل شده است.

انتظار می رود کریدور شمال جنوب در زمانی که بتواند به طور کامل فعالیت کند، قادر باشد ۱۵ میلیون تن بار در سال از طریق زیرساخت هایش جابجا نماید.

اکنون اهمیت کریدور شمال-جنوب برای روسیه افزایش یافته، چراکه روسیه در بحبوبه تحریم های سنگین اعمال شده، به دنبال تنوع بخشیدن به مسیرهای تجاری و حمل و نقلی خود است.

با دسترسی به کریدور شمال-جنوب، گزینه های جدیدی برای ترکمنستان نیز به وجود می آید، به طوریکه از طریق بندر ترکمن باشی میتوان به ازبکستان و به مرور زمان به افغانستان متصل شد. همچنین میتوان از طریق ترکمستان، ازبکستان و قزاقستان به چین ارتباط برقرار کرد.

از طرفی دیگر، کالاهای خروجی از بندر ترکمن باشی می توانند از طریق آستاراخان به بازارهای روسیه، از طریق باکو به ترکیه، قفقاز و اتحادیه اروپا و از طریق بنادر شمالی ایران و سپس بندر چابهار و بندرعباس به بنادر خاورمیانه، شرق آفریقا هند و آسیای جنوبی برسند.   

انتظار می رود کریدور شمال جنوب زمانی که کامل شود، ترانزیت تایم بین بمبئی و مسکو را بر اساس مسیر عبوری از جمهوری آذربایجان به نصف کاهش دهد.

در این کنفرانس، رشید مردوف، معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه ترکمنستان و سهیل المزروعی وزیر انرژی و زیرساخت امارات در مورد امکانات مسیرهای جدید و همکاری قوی تر بین بندر ترکمن باشی و بنادر دبی و ابوظبی گفتگو کردند.

علاوه بر این، قراردادی بین روسیه و ترکمنستان امضا شد و ترکمنستان برای ارتباطات حمل و نقلی بهتر، قراردادی با گرجستان و مولداوی نیز منعقد کرد.

پروتکل الحاقی به موافقتنامه ایجاد یک کریدور حمل و نقل و ترانزیتی بین المللی، معروف به «توافقنامه عشق آباد» نیز توسط ترکمنستان، ایران، ازبکستان و قزاقستان امضا شد که هدف آن ایجاد یک کریدور حمل و نقل و ترانزیتی بین المللی است که حمل و نقل کالا را بین آسیای میانه و خلیج فارس تسهیل می کند.

از جمله موضوعات دیگری که مورد بحث قرار گرفت، یکسان سازی و تعریف یک تعرفه سرتاسری (end-to-end) در مورد حمل و نقل ریلی و همچنین برابرسازی هزینه ها و عوارض عبور از مرزها برای حمل و نقل جاده ای است.