مسیر ریلی اکو فرصت طلایی برای ایران/ راه آهن اکو احیا می شود؟
پرسش اینجاست که این مسیر ریلی چه زمانی فعال می شود؟
طی چند روز گذشته، اخباری مبنی بر احیای مسیر ریلی اکو منتشر شده است. این مسیر که ایران را به عنوان پلی میان شرق و غرب معرفی می کند، پس از سال ها وقفه، فعالیت خود را آغاز می کند. حال پرسش اینجاست که این مسیر ریلی چه زمانی فعال می شود؟
به گزارش تین نیوز به نقل از تجارت نیوز، حمل و نقل ریلی به دلیل هزینه مناسب و زمان کوتاه تر مورد توجه بسیاری از کشور ها برای انجام مراودات تجاری قرار دارد. یکی از پروژه های انجام شده در این راستا، پروژه مسیر حمل ونقل ریلی اسلام آباد تهران استانبول موسوم به قطار اکو بود.
با آغاز این پروژه هزینه حمل ونقل نیز 50 درصد کاهش یافت. ولی پس از مدتی این پروژه به دلایل مختلف متوقف شد. اما حالا مدیرعامل راه آهن ایران، از احیای راه آهن اکو خبر داد. حال پرسش اینجاست که علت این توقف چه بوده و چه زمانی این راه آهن فعالیت خود را آغاز می کند؟
راه آهن اکو احیا می شود؟
طبق اطلاعات منتشرشده توسط ایلنا، جبارعلی ذاکری، مدیرعامل راه آهن ایران، درحاشیه مراسم قطعیت قرارداد و شروع دوره احداث پروژه ریلی کرمان سیرجان، درباره احیای راه آهن اکو عنوان کرد: بعد از زلزله اخیر ترکیه، مسیر ریلی وان به آنکارا دچار مشکلاتی شد اما هفته آینده نمایندگان راه آهن ایران در ترکیه با همتایان خود جلسه ای در این باره خواهند داشت. البته هفته گذشته جلسات مقدماتی برگزار شده بود.
وی افزود: پیش بینی ها حاکی از آن است که ابتدا قطار مسیر تهران وان و تبریز وان برقرار شود.
معاون وزیر راه وشهر سازی هم با اشاره به راه اندازی قطار اکو توضیح داد که طبیعتا پس از قطار تهران-وان و تبریز-وان، مقدمات راه اندازی قطار اکو هم انجام می شود اما درباره قطارهای بین المللی اولین گام فعال سازی مسیر ریلی ترکیه است.
پروژه قطار اکو از کجا آغاز شد؟
پروژه مسیر ریلی اسلام اباد، تهران، استانبول در سال 2009 آغاز شد و در سال 2011 به پایان رسید. از آنجایی که ظرفیت های لازم جهت حمل بار از پاکستان به ترکیه و سپس اروپا وجود دارد، بنابراین راه آهن سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان در تلاش هستند تا این ظرفیت به خوبی بهره مند شوند.
البته این مسیر جاگزین مسیر کانال سوئز است که پیش از راه اندازی این مسیر مورد استفاده قرار می گرفت. این کریدور 6500 کیلومتر است که 1990 کیلومتر از این مسیر در پاکستان، 2603 کیلومتر آن در خاک ایران و 1950 کیلومتر آن در ترکیه قرار دارد.
چالش های راه اندازی قطار اکو
هرچند استفاده از این مسیر در گسترش روابط تجاری و صادرات کشور های منطقه نقش مهمی ایفا می کند، اما طی سال های گذشته اجرای این پروژه بارها به دلایل مختلف به تأخیر افتاده است و چالش های زیادی را پشت سر گذاشته است.
ازجمله این چالش ها می توان به تحریم ها، مشکلات در انجام معاملات بانکی به دلیل تحریم ها و نبود زیرساخت های مناسب اشاره کرد. البته گفتنی است که اولین قطار در این مسیر در 14 اوت 2009 فعالیت خود را آغاز کرد اما به دلایل امنیتی فعالیت این قطار لغو شد.
نقش ایران در توسعه کریدور ریلی اکو
ایران با توجه به موقعیت استراتژیک خود و شبکه ریلی گسترده ای که دارد، نقش محوری در کریدور ریلی اکو ایفا می کند. نقش محوری ایران در این کریدور باعث شده که ابران به عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب عمل کند. از طرفی شبکه ریلی گسترده ایران، کشور را به قطب ترانزیتی تبدیل کرده است. ترانزیت کالا ازطریق کریدور اکو به دلیل هزینه کمتر و زمان کوتاه تر مقرون به صرفه تر از سایر روش هاست. با فعال شدن قطار اکو، تجارت بین کشور های منطقه و حتی کشور های اروپایی افزایش می یابد.
بنابراین دولت هر سه کشور باید تلاش کنند تا موانع و مسکلاتی که سر راه راه اندازی مسیر ریلی اکو قرار دارد را بردارند تا اینگونع غلاوه بر صرف هزینه و زمان کمتر، تجارت خارجی هم میان کشور ها رشد داشته باشد. البته در این راستا هر سه کشور باید تمام ظرفیت های خود را به کار گیرند و حتی از سرمایه گذاری بخش خصوصی و حتی سرمایه گذاری های خارجی بهره مند شوند.
تأثیر تحریمها بر پروژه راه آهن اکو بسیار پیچیده و چند وجهی است. برای درک بهتر این موضوع، باید به طور جداگانه به جنبههای مختلف آن پرداخت.
چالشهای اصلی ناشی از تحریمها:
1. محدودیتهای مالی:
ک تامین مالی پروژه: تحریمها دسترسی به منابع مالی بینالمللی را محدود کرده و تامین مالی پروژه را با مشکل مواجه میکند.
ا انتقال ارز: انجام تراکنشهای مالی بینالمللی و انتقال ارز برای خرید تجهیزات و خدمات مورد نیاز پروژه را دشوار میسازد.
o بیمه کشتیها و بار: شرکتهای بیمه بینالمللی به دلیل تحریمها از ارائه خدمات بیمهای برای کشتیها و بارهای در حال تردد در این مسیر خودداری میکنند.
2. محدودیتهای تجاری:
o خرید تجهیزات: خرید تجهیزات ریلی پیشرفته از کشورهای پیشرفته به دلیل تحریمها با محدودیت مواجه میشود.
o تامین قطعات یدکی: تامین قطعات یدکی برای تجهیزات موجود نیز به دلیل تحریمها با مشکل مواجه است.
o تحریم شرکتهای حملونقل: تحریم برخی از شرکتهای حملونقل بینالمللی میتواند بر تردد کالا در این مسیر تأثیر بگذارد.
3. مشکلات بانکی:
o افتتاح حساب در بانکهای خارجی: افتتاح حساب در بانکهای خارجی برای شرکتهای ایرانی و انجام تراکنشهای مالی مرتبط با پروژه با مشکل مواجه است.
o استفاده از سیستمهای پرداخت بینالمللی: استفاده از سیستمهای پرداخت بینالمللی مانند سوئیفت برای شرکتهای ایرانی محدود شده است.
4. مشکلات فنی:
o تامین فناوری: دسترسی به فناوریهای نوین در زمینه حملونقل ریلی برای به روزرسانی زیرساختها با مشکل مواجه است.
o مشاوره فنی: جذب مشاوران فنی خارجی برای اجرای پروژه نیز به دلیل تحریمها با محدودیت روبرو است.
راهکارهای مقابله با چالشها:
1. مکانیزمهای مالی جایگزین:
o استفاده از ارزهای دیجیتال: استفاده از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین میتواند به عنوان یک راهکار برای دور زدن تحریمها در نظر گرفته شود.
o ایجاد بانکهای توسعه منطقهای: ایجاد بانکهای توسعه منطقهای با مشارکت کشورهای عضو میتواند به تامین مالی پروژه کمک کند.
o تبادل کالا به کالا: انجام مبادلات تجاری به صورت کالا به کالا میتواند به کاهش وابستگی به ارزهای خارجی کمک کند.
2. توسعه همکاریهای منطقهای:
o تقویت همکاری با کشورهای همسایه: تقویت همکاری با کشورهای همسایه مانند پاکستان و ترکیه میتواند به کاهش اثرات تحریمها کمک کند.
ایجاد مناطق آزاد تجاری: ایجاد مناطق آزاد تجاری در امتداد این کریدور میتواند به تسهیل تجارت و سرمایهگذاری کمک کند.
3. توسعه فناوریهای داخلی:
o بومیسازی فناوری: سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه برای بومیسازی فناوریهای مورد نیاز در بخش حملونقل ریلی.
o حمایت از شرکتهای دانشبنیان: حمایت از شرکتهای دانشبنیان برای تولید تجهیزات و قطعات مورد نیاز پروژه.
4. دیپلماسی اقتصادی:
o مذاکرات دیپلماتیک: انجام مذاکرات دیپلماتیک با کشورهای مختلف برای کاهش اثرات تحریمها.
o شرکت در اجلاسهای بینالمللی: شرکت در اجلاسهای بینالمللی و تلاش برای جلب حمایت کشورهای دیگر.