نیاز استراتژیک دولت عراق به بندر فاو و جاده توسعه چیست؟

به گزارش تین نیوز به نقل از ریل ایران؛ کشورهای عراق و ترکیه طی ماه های اخیر، پیشرفت چشمگیری در پیشبرد فرآیند ساخت مسیر موسوم به «جاده توسعه» که بندر فاو در جنوب عراق را به خاک ترکیه متصل می سازد، شاهد بوده اند. دولت عراق به تنهایی ۱۷ میلیارد دلار به این پروژه زیرساختی تخصیص داده و «رزاق السعداوی» وزیر حمل و نقل عراق در سخنان اخیر خود اعلام کرده که ساخت پروژه جاده توسعه بیش از ۲۰ هزار شغل برای مردم این کشور ایجاد خواهد کرد.

جاده توسعه با حمایت مالی قطر و امارات و البته تلاش های سیاسی – مالی دولت ترکیه، حدود ۱۲۰۰ کیلومتر طول داشته و قرار است در مسیر خود، از شهرهای مهم تجاری عراق و ترکیه عبور کند.

بندر فاو نیز به یکی از بزرگترین پروژه های زیرساختی در خلیج فارس تبدیل شده که قرار است به عنوان هاب توزیع بار منطقه خلیج فارس عمل کرده و به مرکز تبادل کالای جاده توسعه تبدیل شود. السعداوی روز دوشنبه ۲۶ دیماه در جریان نشست خبری خود گفت که جاده توسعه نه تنها به عنوان یک مسیر، بلکه به عنوان پروژه ایجاد یک منطقه اقتصادی پیوسته باید در نظر گرفته شود.
به نوشته نشریه عراقی نیوز، وزیر حمل و نقل عراق همچنین تصریح کرده است که علاوه بر ساخت خط آهن و جاده، جاده توسعه از چند شهر صنعتی – تجاری عراق عبور کرده و به مرز ترکیه متصل خواهد شد. به گفته وی، تاکنون ۶۹ درصد از کار مطالعات مربوط به طراحی این مسیر تکمیل و ۶۱ درصد بخش جاده ای این پروژه نیز ساخته شده است.

ویژگی های مهم و استراتژیک جاده توسعه

بنا بر اطلاعات موجود از پروژه جاده توسعه، این مسیر از ۱۱ استان عراق عبور کرده و به مرزهای شمالی این کشور با ترکیه متصل خواهد شد. به گفته مقام های عراقی، قرار است این پروژه زیرساختی تا پایان سال ۲۰۲۹ به مرحله بهره برداری برسد. نکته مهم اینکه در صورت راه اندازی جاده توسعه، امکان برقراری ارتباط میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اروپا از طریق مسیر عراق و ترکیه فراهم خواهد شد.

السعداوی طی سخنان روز دوشنبه خود همچنین تاکید کرد که قرار است چندین شهر صنعتی در مسیر این پروژه ساخته شده و بغداد در نظر دارد بزرگترین شهر صنعتی خاورمیانه را نیز در نزدیکی بندر فاو احداث نماید. این شهر در برگیرنده منازل مسکونی، کارخانه ها، بخش گردشگری و بازار بزرگ کالا خواهد شد.
بندر فاو در زمره ۲۰ پایانه کانتینری بزرگ جهان قرار داشته و ظرفیت پذیرش ۹۹ میلیون تن بار کانتینری در سال را دارد. به گفته فرحان الفرطوسی مدیر شرکت بنادر عراق نیز به تازگی اعلام کرده که بندر فاو اوایل سال جاری میلادی راه اندازی خواهد شد. شرکت دوو کره جنوبی که کار ساخت این بندر را بر عهده دارد، تاکنون کار ساخت پنج پایانه اصلی آن را تکمیل کرده است. دوو در سال ۲۰۲۰ طی قراردادی ۲.۶ میلیارد دلاری، پیمانکاری ساخت بندر فاو را پذیرفته است.

همچنین با در نظر گرفتن نقش پر رنگ ترکیه در براندازی حکومت بشار اسد و نفوذ عمیق آنکارا روی دولت جدید سوریه، امکان ارتباط این شبکه ریلی با سوریه و اتصال آن به بنادر استراتژیک این کشور نیز فراهم می شود.

چرایی نیاز دولت عراق به جاده توسعه

دولت عراق که طی سال های اخیر با مشکل بیکاری گسترده در این کشور دست و پنجه نرم می کند نیز به منظور ایجاد رونق اقتصادی و خروج از رکود، نیازمند ایجاد شغل گسترده است. بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی دولت عراق، میزان بیکاری در این کشور در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۵.۳ درصد بوده که محمد السودانی نخست وزیر عراق در جریان سخنرانی ماه اکتبر سال گذشته خود اعلام کرد که بغداد موفق شده این رقم را به ۱۴.۴ درصد کاهش دهد. با اینحال، میزان بیکاری حاکم بر بازار عراق، بسیار فراتر از حد مطلوب بوده و دولت می بایست به منظور تثبیت حاکمیت خود، فکری اساسی به حال وضعیت فعلی بازار کار این کشور کند.

نکته بعد اینکه انتخابات پارلمانی عراق قرار است اکتبر سال جاری یعنی تنها حدود ۹ ماه دیگر برگزار شود. لذا، دولت سودانی مجبور است به منظور حفظ موقعیت احزاب و گروه های سیاسی حامی خود در انتخابات آتی، تا آن زمان از پروژه ای بزرگ به عنوان نماد تلاش دولت برای حل مشکلات اقتصادی مردم عراق رونمایی کند. موضوع اینجاست که دولت توان و بودجه مالی کافی برای ارائه و ساخت چنین پروژه ای نداشته و لذا، جاده توسعه که بخش عمده آن با سرمایه گذاری خارجی در حال ساخت است، فرصتی طلایی برای دولت در دفاع از عملکرد خود در انتخابات محسوب می شود.